Diren ÇELİK/EGEDESONSÖZ- Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve 10 ili etkisi altına alan 7.7 ve 7.6 şiddetindeki depremlerden sonra evlerindeki betonun dayanıklılığını ölçmek isteyen vatandaşlar karot testine başvurmak için firmalara akın ediyor.
Egedesonsöz’e değerlendirmelerde bulunan BetLab firmasının sahibi Mimar Mehmet Sait Baran, betonun dayanıklılık kriterlerini ölçen ve köklü bir yapı analiz yöntemi olan karot testinin diğer yöntemlere göre güvenilir olduğunu aktardı.
Karot yönteminin tanımını yapan ve maliyetleri hakkında bilgi veren Baran, test için İzmirlilerin yoğun şekilde başvuru yaptığını kaydederek, “Karot; betonarme yapı elemanlarından kiriş, kolon gibi sertleşmiş beton şeklinde alınan numunenin press makineleri yardımıyla kırılarak elde edilen sonuca verilen isimdir. Karkas yapılarda betonarme yapı elemanlarından aldığımız numune parçasıdır. Karot testinin farklı yöntemleri var riskli yapı, risk analiz ve performans raporu şeklinde. Genel olarak, yapının kat sayısı, yaşı, kolon, perde sayısı ve yılı itibariyle değişiklik gösteriyor. Minimum 4 bin TL ile 80-90 bin TL’ye kadar yükselebiliyor. Bölgede yaşanan depremin ardından İzmir’de yoğun bir talep oluştu. Bu yoğunluğu İzmir depreminin ardından da yaşadık. Sadece bizim firmamıza başvuran sayısı 150 kişiyi geçti” dedi.
BAKANLIĞIN VERDİĞİ LİSTEDE TEST YAPAN FİRMALAR VAR
Binanın riskli çıkması durumunda kentsel dönüşüm ve tahliye kararının çıktığının altını çizen Baran, “İzmir deprem bölgesi olduğu için bir tedirginlik ve telaş söz konusu. Vatandaşlar, bakanlığın yetki verdiği firmalara bakarak riskli tespit yapı belgesi sahibi firmalar ya da laboratuvar firmaları ya da yapı denetim firmaları olabilir. Listeye bakıp ulaşılıyor. Karot testinin ardından yapının riskli çıkması halinde, bakanlığın 6306 sayılı riskli yapı yönetmeliği kapsamında bina kentsel dönüşüm kapsamına alınabilir. Vatandaş, bina yenilemeyi riskli yapı tespiti altında yaparsa teşviklerden yararlanabilir. Kira yardımı, bina yenilenirse, elektrik, su gibi muaflıklardan uygun faizli krediler gibi teşviklerden yararlanabilirler” ifadelerini kullandı.
İMAR AFFI GELDİĞİNDE TESTE TALEP AZALDI
Binalardan karot alma kısmında vatandaşların endişesinin olduğunu söyleyen Baran, “Karot uygun teknik personeller ve yöntem ile alındıktan sonra binaya büyük bir anlamda hasar kaybı oluşturmayacaktır. Bunu bir klimacı ya da tesisatçının aldığı karotla karşılaştırmak doğru değil. Bir boruyu yerleştirmek için yapı elemanını boydan boya tahribat oluşturuyorlar. Karotta ise 11-12 santimetrelik diğer tarafa geçmeden, boşalan açıklığı daha kuvvetli bir kimyasal ile kapatarak gerçekleştiriyoruz. Ayrıca, tespit cihazlarımızla demiri kesmeden herhangi bir demire müdahale etmeden betonarme parçadan alıp, daha yüksek mukavemetli bir araçla kapatma işlemini uyguluyoruz. Ortalama 2 hafta içerisinde sonuç almayı hedefliyoruz. Bayraklı, Bornova, Buca ve Karabağlar gibi merkezi ilçelerde ikamet edenler başvuruyor. İmar affı geldiğinde teste olan talep azaldı ancak vatandaşlar bunun güvenli olmadığını anladılar” dedi.
GÜVENİLİR OLMAYAN YÖNTEMLERE YÖNELENLER VAR
Baran, en güvenilir yöntemin karot testi olduğu uyarısında bulunarak,” Vatandaşlar, karot testinden imtina ederken daha güvenli olmayan deneylere yöneliyorlar. Bu da bir çelişkiye neden oluyor. Yüzeysel işlemlere başvuruyorlar. Güvenli olmayan bir yöntemi seçerek endişeleri daha da yükseltiliyor. Kentsel dönüşümde bazen bina boşaltılmadan da bu işlemler yapılabiliyor. Vatandaşların bu konuda bilinçlenip karot tekniğinden şaşmamaları gerekiyor. Hasar varken numune vermemek daha endişeli bir hal alıyor. Öncelikle 2005 sonrası binalarda ciddi bir hasar yoksa yeni yönetmeliği beklemeleri gerekiyor. Ana referansımız 1999 Marmara Depremi öncesi 1999 öncesindekiler kesin yaptırmalı. Maraş Depremi’nden sonraki değerler henüz netleşmedi. 99’dan daha büyük bir deprem yaşandığı için kriterler değişecektir. Son depremde güncel yapılmış binalar da yıkıldı. Vatandaşlar 1-2 yıllık binalardan bile tedirgin oluyor” diye konuştu.
KAROT TESTİ NASIL YAPILIYOR?
Karot makinesi yardımıyla binanın taşıyıcı yapı elemanlarından alınan beton numunesi laboratuvara gönderilirken, oluşan boşluklar ise c-40 gibi mevcut beton sınıfının daha üstünde yüksek bir kimyasal yapı tamir harcı ile dolduruluyor.