Mehmet İŞLER /EGEDESONSÖZ- İzmir’in Konak ilçesinde yer alan, uzun yıllar boyunca kazılmış halde duran ve kamuoyunda Basmane Çukuru olarak adlandırılan arazinin 19 Ocak 2016 tarihinde yapılan satışı sonrasında yaşanan süreç Sayıştay raporlarına yansıdı.
Hukuk ile imar sıkıntılarından dolayı yaklaşık 20 yıldır üzerine herhangi bir yapı inşa edilemeyen ve kent merkezinde oluşan görüntüsü nedeniyle zaman zaman ‘Utanç Çukuru’ şeklinde eleştirilen arazinin 80 milyon dolara satılması sonrasında ödemenin Türk Lirasına çevrilmesinin kamuyu zarara uğrattığı tespit edildi.
Resmi kayıtlarda Ege Dünya Ticaret Merkezi’nin Ticari ve İktisadi Bütünlüğü olarak yer alan arazi, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından 2016 yılında 80 milyon dolarlık tek teklifi veren Folkrat Yapı’yı da bünyesinde bulunduran Sancak Ailesi’ne ait Saya Grup’un Livamine Madencilik A.Ş. şirketine satılmıştı. Firma ödemenin 10 milyon dolarlık kısmını peşinat 70 milyon dolarlık bölümünü de taksitlerle verecekti.
Sayıştay, raporunda, ‘Döviz Cinsinden Bakiye Satış Bedelinin Türk Lirasına Çevrilmesi Sonucu TMSF Alacaklarında Eksilmeye Sebep Olunması’ başlığı altındaki bulguda, firmanın 31 Mayıs 2017 tarihinde TMSF’ye borcun geri kalanını TL şeklinde ödeme başvurusu yaptığının bilgisini verdi. TMSF’nin de firmadan gelen teklifi kabul ettiği rapora yansıdı. Kalan ödemenin o dönemki döviz satış kuru ve yüzde 15 fon faizinden TL’ye çevrildiği gözlendi. Sayıştay raporunda bu gelişmenin kamuyu zarara uğrattığını öne sürdü.
13 Nisan 2018 tarihli kuru baz alan Sayıştay 69 milyon TL’lik bir zarar tespit edildiğini ve firmaya avantaj sağlandığını açıkladı. Dolar kurunun giderek yükseldiğini ifade eden Sayıştay zararın 7 Haziran 2018 tarihinde ise 101 milyon 738 bin TL’ye ulaştığının bilgisini verdi. Ağustos ayındaki döviz kuru yükselişinin ise raporda yer almadığı görüldü.
Raporda ihaleye dolar üzerinden çıkılıp satış olduktan sonra TL’ye çeviri yapılmasının mevzuata aykırı olduğu belirtildi. TMSF de söz konusu arazinin geçmiş yıllardan süregelen imar ve hukuki sıkıntılarını öne sürerken, satın alma prosedürünün TL’ye dönüş yapmak için uygulandığını ifade etti. Fakat Sayıştay prosedürün satın almada geçerli olduğunu fakat mevcut durumda satış gerçekleştiği için uygulamanın izahının olmadığını vurguladı. Gerçekleşen işlemin alıcı firmanın maliyetini düşürmek amacıyla yapılmış olmasının mevzuata aykırılık taşıdığı raporda yer aldı.