Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ – İzmir’de 28 Kasım’da oynanan ve yarıda kalan Göztepe-Altay maçında yaşanan olayların ardından özel ambulanslarla ilgili yeni bir tartışma başladı. Altay tribünlerinden atılan işaret fişeğini özel ambulans şirketinde görevli iki ambulans şoförünün stada soktuğunun tespit edilmesi ve iki görevlinin tutuklanmasıyla gündeme gelen özel ambulans konusunu, İzmir 112 Acil’in kurucuları arasında yer alan, eski İl Sağlık Müdür Yardımcılarından Dr. Turhan Sofuoğlu değerlendirdi. Dr. Sofuoğlu, özel ambulansların bir sağlık kurumu olarak düşünülmesi ve yönetmelikte yapılacak düzenlemeyle onların da sağlık kurumu gibi sorumluluk almalarının sağlanması gerektiğini söyledi.
ÖZEL AMBULANS ŞİRKETLERİNDE SAĞLIKÇI BİR MESUL MÜDÜR OLMALI
İzmir’deki maçta yaşanan olayın münferit bir olay olduğuna vurgu yapan Acil Afet Ambulans Hekimleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Turhan Sofuoğlu, İzmir 112 Acil’in kurucuları arasında olduğunu hatırlatarak, özel ambulanslarla ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu. Dr. Sofuoğlu, şunları söyledi:
“Göztepe-Altay maçında yaşananlar, sağlık camiasını, hastaları, hasta yakınlarını hem şaşırttı, hem de çok üzdü. Keşke böyle bir şey olmasaydı. Yetkililerin bu olayın üstüne gideceğini, gereğini yapacaklarını ve bu olayın devamının gelmeyeceğini düşünüyorum. Bir ambulans şirketi, daha kuruluş aşamasında çok sıkı bir şekilde denetlenir İl Sağlık müdürlükleri tarafından. Her bir çalışan için, çalışma izin belgesi çıkarılır. Araçlar için de geçerlidir bu çalışma. Mesela rastgele bir araçla hasta taşıyamazsınız, birtakım özelliklere sahip araçlarla bu işi yapabilirsiniz. Tüm bunlara rağmen böyle tatsız şeyler yaşanıyorsa, bir yerde eksik var demektir. Özel ambulans şirketlerinin de sağlık kuruluşu gibi düşünülmesi gerekiyor. Bir özel hastane açarken, o hastanenin başına bir mesul müdür getirirsiniz ve o kişi kesinlikle bir sağlıkçı, bir hekim olur. Özel ambulanslarla ilgili yönetmelikte de bazı yeni düzenlemeler yapılarak sağlıkçıları daha ön plana çıkarmak gerekiyor. Böylece daha sorumlu hareket edeceklerdir. Yaşanan olaylar, 112’ye ve sağlık çalışanlarına olan güveni sarsıyor. Ne yazık ki ülkemizdeki özel ambulanslar, bir sağlık kuruluşunun aracı gibi görülmüyor; daha çok bir ulaşım aracıymış gibi görülüyor.”
AMBULANS SİREN ÇALA ÇALA GİDİYORSA, DURDURAMAZSINIZ Kİ…
Türkiye’de 100’den fazla ambulans şirketi ve 2 binden fazla özel ambulans olduğuna dikkat çeken Acil Afet Ambulans Hekimleri Derneği Başkanı Dr. Turhan Sofuoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Özel ambulans şirketlerini herkes kurabiliyor. Oysa ambulans şirketlerinin de sağlık kuruluşu hüviyetine kavuşturulmaları gerekir. Ambulans şirketinin başında, mesul müdür olarak bir sağlıkçının, bir hekimin görev yapması lazım. Bu işi layıkıyla yapan özel ambulans şirketleri yok mu? Elbette var ancak çoğunluğun öyle olmadığını görüyoruz. İşin başında bir sağlıkçı olduğu zaman, işin ciddiyeti de öne çıkar. Daha disiplinli olunur. Ambulans hizmeti, doğrudan bir sağlık hizmetidir. Ne yolcu taşımacılığına benzer, ne eşya taşımacılığına. Göztepe-Altay maçında tribüne işaret fişeği sokanlar, ambulans şoförleriydi sanırım. Sıradan adamları alırsanız, bir de denetim zayıf kalmışsa, böyle olaylar yaşanır. Yakın zamanda gördüğümüz gibi bu insanlar, ambulansla uyuşturucu da taşırlar. Ambulans sirenlerini çala çala giderken durduramazsınız ki.”
TEZAT BİR DURUM VAR; SAĞLIKÇI OLMAYAN BİRİ, SAĞLIKÇILARI ÇALIŞTIRIYOR!
Özel ambulansların da 112’deki ambulansların da İl Sağlık Müdürlüğü tarafından araçlara takılan CPS ile izlendiğini hatırlatan Başkan Dr. Sofuoğlu, “İl Sağlık Müdürlüğü, özel ambulans şirketlerine ruhsat da veriyor, kapatma yetkisine de sahip” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ambulans şirketleriyle ilgili mevzuatta denetimle ilgili aslında çok şey var. Çalışanları için sağlık müdürlüğünün onayladığı çalışma izin belgesi veriliyor. Ambulans için belli standartların olması gerekiyor. 112’dekiler, hem kamunun araçlarını hem de özel ambulansları izleme imkanına sahip. Gerektiğinde özellere, ihtiyaç olduğunda görev de verebiliyorlar, afet gibi durumlarda. Yönetmelik bu konuda çok ayrıntı var. Eskiden doğru dürüst ambulans yoktu. Kamuya destek olunması anlamında özel ambulansların önünü Özel ambulanslar dünyanın her yerinde var. Maçta ilk defa şöyle bir şey gördüm; ambulans görevlileri işaret fişeğini stada sokuyor, sonra o işaret fişeğinin yaraladığı insanlara yine onlar müdahale ediyor! Özel ambulanslarda sağlıkçı olmayan personel sıkıntılı görünüyor. Sağlık müdürlüğü gerekli denetimleri mutlaka yapıyordur. Burada işin çözümü ancak, özel ambulans şirketlerinin, sağlık kurumu konumuna getirmekle olur. Sorumluluk almalarını sağlayacak yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Sorumlusu sağlıkçı olduktan sonra, arka planda şirketin sahibi sağlıkçı olmayan birisi olabilir ama işin sorumlusu mutlaka ve mutlaka sağlıkçı olmalıdır. Burada tam tersi, tezat bir durum var. Sağlıkçı olmayan birisi, sağlıkçıları çalıştırıyor, onlara yön veriyor.”