2023 Haziran başında Karaburun’un gündemine gelen Mordoğan Ayıbalığı Mevkii’nde bulunan işletmenin kaçak iskelesi aradan geçen bir yıl içinde kurumların yoğun bir şekilde karşılıklı yazışmalarına konu olmuştu.
Dün sabah alınan yıkım kararı gereğince Mordoğan Ayıbalığı Mevkii’ndeki kaçak iskeleye giden İzmir Büyükşehir Belediyesi ekipleri yıkım gerçekleştirilemedi. İzmir Belediyesi Zabıta, İtfaiye, Yapı Kontrol, Fen İşleri Yıkım Şubesi ve Çevre Şehircilik ve İkim Değişikliği Bakanlığı İl Müdürlüğü ekipleri Mordoğan Ayıbalığı’ndaki eski adıyla Seal Beach yeni adıyla For You 35 işletmesine giremediler.
İşletme, özel mülk olduğu gerekçesiyle direnç göstererek ekiplerin karadan iskeleye ulaşımını engelledi. Bunun üzerine denizden iskeleye ulaşmak için İzmir’den itfaiye botu çağrıldı. Mordoğan balıkçı barınağından bota binerek iskeleye denizden ulaşmak isteyen yıkım ekibi bu seferde karaya çıkartılmadı.
İşletme personeli ve işletmeye destek veren tatilciler, itfaiye botunun önünde yüzerek çıkışa engel oldu. Sahil Güvenlik Botu tarafından yüzenlere yönelik yapılan uyarılar dikkate alınmadı. Kurumlar arası yetki tartışmasına giren Mordoğan Ayıbalığı’ndaki kaçak iskele, Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları (ÖÇKB) içinde yer alıyor.
Konuya ilişkin Sualtı Araştırmaları Derneği/Akdeniz Foku Araştırma Grubu (SAD-AFAG) ve Karaburun Yerel Fok Komitesi tarafından yapılan ortak açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“...Karaburun-Ildır Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi sınırları içinde, 1/25000 Ölçekli Nazım İmar Planı Plan Hükümlerinde Akdeniz Foku ve yaşam alanlarına ilişkin plan notları da olan Mordoğan Ayıbalığı Mevkii, dünya çapında nesli tehlike altında olan Akdeniz foklarının ülkemizdeki nadir yavrulama ve yaşam alanları arasında. Akdeniz Fokları bu kayalık alanlardaki mağaralarda iki yılda bir yavru doğruyor ve hem insan baskısı hem de doğanın sert koşullarına karşı neslini sürdürmeye çalışıyor. 4,5 ay boyunca mağaralarda yavrusunu emziren Akdeniz Fokları daha sonra mağara dışında yüzmeyi öğretiyor. Akdeniz Foklarının son sığınakları olan bu mağaralar ve çevresindeki karasal ve denizel alanlar özellikle korunması gereken alanlar. Bu nedenle mağara önü, üstü ve çevre alanının korumadaki önemi büyük. Yerel yöneticilerin ve bu alanlardan yararlanan işletmelerin korumada duyarlı davranması öncelikli olmalı. Zira nesli tehlike altında olan canlıların yaşam alanları ile birlikte korunması hem ulusal mevzuatımız hem de taraf olunan uluslararası sözleşmelerde taahhüt altındadır.
Akdeniz Foku ve yaşam alanları titizlikle korunması gerekirken Mordoğan Ayıbalığı’ndaki iskele, doğal yaşam ve dokunun nasıl önemsenmeden kullanıldığının somut bir örneği. Karaburun Yarımadası ÖÇKB kapsamında koruma koşullarının oluşturduğu bir bölge olması gerekirken yanlış uygulamaların cirit attığı bir bölge durumuna geldi. Mordoğan Ayıbalığı’nda 1 yılı aşan sürede ruhsatsız bir iskele’nin kurumların yetki tartışmalarıyla ayakta kalması ve bu ayakta kalışa kurumların seyirci kalması çözüm üretememesi üzüntü verici. Turizm sezonu öncesi ortadan kaldırılması gereken kaçak iskele yıkımının temmuz ayına kadar ertelenerek gelmesi ve yıkımının gerçekleşmemesinden tüm ilgili kurumlar sorumlu.
Kıyı alanlarında benzer kaçak yapılaşmaların tekrar yaşanmaması adına Çevre Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıkları Koruma Genel Müdürlüğü’nden Karaburun-Ildır Körfezi Özel Çevre Koruma Bölgesi Yönetim Planları sürecinde Mordoğan Ayıbalığı Mağarası denizel ve karasal alanını “Kesin Korunacak Hassas Alan” olarak ilan etmesini bekliyor ve Mordoğan Ayıbalığı’ndaki kaçak iskelenin ivedilikle yıkılmasını talep ediyoruz...”
NE OLMUŞTU?
Mordoğan Ayıbalığı Mevkii’nde Haziran 2023’te sezon açılışı yapılan işletmenin Akdeniz Foku ve yaşam alanı içinde olan ayrıca kıyı kanununa da aykırı yapılan kaçak iskelesi, ilgili yerel birimlerce görülmediği beyan edilmiş, yerel halk tarafından da protesto edilmişti.
SAD-AFAG ve Karaburun Yerel Fok Komitesi’nin 2023 Haziran’dan bugüne takibini yaptığı Mordoğan Ayıbalığı Mevkii’ndeki kaçak iskele konusu ile ilgili yapılan yazışmalar, incelemeler ve basın duyuruları sonucunda; Mordoğan Ayıbalığı’ndaki şikayete konu olan iskele için alınmış bir izin bulunmadığı, kiralama, tahsis, işletme hakkı veya kullanma izninin olmadığı, bina niteliğinde olmasa dahi, yapı olarak kabul edilen iskele vb. imalatlar için ruhsat alınmasının yasal bir gereklilik oluşturduğu bu nedenle Mordoğan Ayıbalığı’ndaki işletmeye ait bu kaçak iskelenin ruhsatsız olduğu İzmir Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından ilgili birimlere iletilmişti. Ayrıca, Ulaştırma Bakanlığı’nın Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü Mordoğan Ayıbalığı’ndaki iskelenin Bakanlık izni olmadığını resmi yazıyla SAD-AFAG’a bildirmişti.
Ruhsatsız yapılan kaçak yapılara ilişkin İmar Kanunun ilgili maddeleri ve Kıyı Kanununun ilgili hükümleri Karaburun Yarımadası ÖÇKB sınırları içinde, ruhsatsız yada ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapılması halinde yasal iş ve işlemleri gerçekleştirmenin öncelikle Karaburun Belediye Başkanlığı’na ait olduğu yasal süre içinde bu işlemler gerçekleştirilmiyorsa İzmir Büyükşehir Başkanlığı’nın “İmar Denetim Yetkisi “ ile Mordoğan Ayıbalığı’ndaki kaçak iskelenin yıkımını gerçekleştirmesi gerektiği İzmir Çevre Şehircilik İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından ilgili birimlerle paylaşılmıştı.
Sonuç itibariyle Mordoğan Ayıbalığı’ndaki kaçak iskele’nin yıkım işlemini bir yıl süren yazışmalar sonucunda Karaburun Belediyesi yerine İzmir Büyükşehir Belediyesi üstlenerek bu konuda yapılacak iş ve işlemleri yürüteceğine dair ilgili birimleri bilgilendirmişti.
SAD-AFAG ve Karaburun Yerel Fok Komitesi’nin 10 Mayıs’ta İzmir Büyükşehir Belediyesi’ni göreve çağıran basın duyurusu sonrası İBŞB web sayfasından ” ...“Başkanlık Oluru” kapsamında 3 Mayıs 2024 tarihinde söz konusu işlemin sorumlusu durumundaki işyerinin yetkililerine tebligat yapılmıştır. Tebligatın ardından 15 günlük zorunlu yasal sürecin tamamlanmasıyla birlikte yıkım işlemi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülecektir...” denilerek bir duyuru yapılmıştı.
SAD-AFAG ve Karaburun Yerel Fok Komitesi son süreçte bu yıl içinde Mayıs ile Temmuz ayları arasında İzmir Büyükşehir Belediyesi ile iletişimlerini sürdürerek sürecin takibini yapmıştı.
Bu arada, Sualtı Araştırmaları Derneği (SAD) tarafından konuyla ilgili mevzuata kesin aykırılık gösteren Mordoğan Ayıbalığı’ndaki işletme ve Karaburun Belediyesine yapılan suç duyurusu süreci de devam ediyor..