İzmir Narlıdere’deki 8’er katlı 4 blok ve 168 daireden oluşan Folkart Sitesi’nin 3’üncü blokundaki bir dairede önceki gece 22.00 sıralarında başlayan ve tüm binaya yayılan yangın tam 8 saatte kontrol altına alınabildi. Havanın aydınlanmasıyla birlikte yangının büyüklüğü de ortaya çıktı. Saatlerce devam eden yangında, ‘akıllı ev’ diye milyonlarca liraya satılan daireler küle döndü. Yangınla ilgili alınan ifadelerde vahim bir detay da ortaya çıktı: Dış cephede vernikli ahşap kullanılmıştı. Isı, Su, Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği (İZODER) Başkan Yardımcısı, İnşaat Mühendisi Ertuğrul Şen, ilk gelen bilgilere göre yangının temel nedeninin yangın yönetmeliğine aykırı olarak binanın dış cephesinde estetik amaçlı kullanılan ahşap cephe malzemesinden kaynaklandığını söyledi.
YANMAZ MALZEME ŞART
Hürriyet’ten Aysel Alp'e konuşan Şen, yangın yönetmeliğine göre yüksekliği 28.5 metrenin, yani 9 katın üzerindeki binalarda dış cephede A sınıfı, hiç yanmaz malzeme kullanımının zorunlu olduğunu anımsatarak şu yorumlarda bulundu: “9 katın altındaki binalarda da yönetmeliğe uygun malzeme kullanılması gerek. Alınan ifadelere göre Narlıdere’deki 8 katlı sitenin dış cephesinde yangın yönetmeliğine aykırı olarak, yanıcı bir madde olan vernik sürülmüş ahşap kullanılmış. Böyle olunca bir nedenle ikinci katta çıkan yangın pencerelerden tüm binayı sarmış. Dış cephe kaplamada doğru malzeme doğru şekilde uygulansaydı bu boyutta bir yangın olmazdı.
DENETİMDE DE HATA VAR
Bu sürecin hem inşaat ruhsatı verilmeden önce hem de (hadi burada gözden kaçtı diyelim) iskan ruhsatı verilmeden önceki denetimde fark edilip söktürülmesi gerekirdi. Yapı denetim şirketi inşaat projesinde bu yanlışı görüp uyarmalıydı, belediye inşaat ruhsatı verirken bunu söylemeliydi. Hadi her iki aşamada da gözden kaçtı diyelim; iskan ruhsatı verilirken görülüp düzelttirilmeliydi. Geçmişte benzer bir yangın İstanbul Fikirtepe’deki gökdelende, ahşap görünümlü plastik doğrama kullanımı nedeniyle büyümüştü. Doğru malzeme, doğru tasarım ve doğru denetim çok önemli.”
DAİRELER ‘AKILLI EV’ DİYE SATILIYOR
Bir emlak sitesinde yayınlanan ilanlarda, Folkart isimli sitedeki daireler “akıllı ev” statüsünde sunuluyor.
AKILLI SİSTEMİN DIŞ CEPHEYE ETKİSİ YOK
* Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı (TÜYAK) Başkan Vekili Taner Kaboğlu: Akıllı sistemler denilen şey binanın ve dairelerin içinde. Sıcaklığı görüyor, Haber veriyor ve alarm çalıyor. Otomatik olarak da söndürme sistemi devreye giriyor ama bu sistem içeride yangın çıktığında etkili olarak çalışıyor. Oksijenle temas, ortam sıcaklığının artışında yavaşlama gibi etkileri var. Böylece yangını yavaşlatıyor ve belli süre sonra durduruyor. Binanın cephesi yandığında, içerideki akıllı sistemin dışarıya bir faydası yok ne yazık ki. Dış cephede çıkan yangının yayılmasını engelleyecek tek şey doğru malzeme kullanımı.
YANGINA DAYANIKLI AHŞAPLAR DA VAR
Yangına 2 saat dayanıklı ahşap da var. Kaldığımız otellerin kapılarından örnek vermek gerekirse genellikle 60 dakika yangına dayanıklılar. ‘Ahşap eşittir çok yanıcı bir madde’ diye bir şey demek doğru değil. Depremde yaşananları düşünün. En lüks, en güzel sitelerde onlarca kişi hayatını kaybetti. İnsanlar can güvenliği yerine aksesuara ve dış görünüşe, gösterişe önem veriyor. Güvenliği arttırmak için kullanacağınız para dekorasyondan kat kat düşük.
AB KRİTERLERİ UYGULANMALI
* Yangın Risk Uzmanı Cemal Kozacı: Avrupa Birliği’nin yayınladığı, yapı malzemeleri yangına tepki performans kriterleri vardır. Bunun uygulanması lazım. Böylesi bir yangından sonra binaları yangından koruma yönetmeliğimizde ciddi revizyonlar yapmalıyız. Bunun da yetkilisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’dır. Hemen, çok acil olarak bu konuya el atmalarını öneriyorum. AB kriteri binadaki yangın yüküne göre, insan yoğunluğuna göre nasıl malzemeler kullanılacağını söyler. Böylesi bir yangın, sanayi yangınlarında ancak görülebilir. Bu tür şeyleri çok ciddi olarak gözden geçirmemiz lazım. 550 dereceden sonra demir ve betonun sağlamlığı kalmaz. Demir taşıma özelliğini yarı yarıya kaybeder ve betondan ayrılır.
YÖNETMELİKLERDE REVİZYON LAZIM
Yönetmeliklerimizde ciddi revizyonlar yapılması lazım. Yangın yönetmelikleri kullanım amacına göre sınıflandırma yapar. İşyerlerinde alt katı AVM, orta katı ofis oluyor, üst katı konut oluyor. Yepyeni uygulamalar bunlar.
YAĞMURLAMA KULLANILMALI
Yangını söndürmek, soğutmayı sağlamak ve gelişen yangını itfaiye gelinceye kadar sınırlamak amacı ile kurulan ve su püskürtmesi yapan otomatik sistem yağmurlama (sprinkler), 28.5 metreden yüksek binalarda yaklaşık 10 kat ve üzerinde zorunlu. Ancak 8 katlı böylesine büyük bir yatırımda müteahhit rahatlıkla bu sistemi kurabilirdi. Bu sistem maliyeti yüzde 3 arttırır. 15 milyonluk bir dairede ortalama 450 bin lira ilave maliyet olurdu. Ama sprinkler olsaydı, yangının ilk çıktığı yerdeki başlık otomatik açılır ve alevlere müdahale ederdi, buna rağmen genişlediğinde bu kez de ilerlediği yerdeki başlıklar açılacağından Yangın bu seviyede büyümezdi.”