Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Türkeş, Türkiye’nin çeşitli yerlerinde görülen hortumlara ilişkin değerlendirmelerde bulunarak İzmir yöresinde hortumların artışta olduğunu ve en riskli yerlerden birinin İzmir Körfezi olduğunu dile getirdi.
Türkiye'de aralık ayının başından bu yana en son İzmir ve Bayburt'ta hortum görüldüğü aktarılırken İzmir’in Çeşme ilçesinde 7 Aralık’ta hortum nedeniyle 12 evin çatısı ile bir ahırda hasar oluşmuştu. Bayburt’un Saraycık köyünde ise 8 Aralık’ta yaşanan hortum ve şiddetli rüzgar da 5 evin çatısını uçurmuş, elektrik trafosuna zarar vermişti.
Hortumların oluşumunun büyük ölçüde atmosferik olaylarla bağlantılı olduğunu belirten Türkeş, son 20 yıla kadar dünyada ağırlıkla Meksika Körfezi ile ABD’nin orta güneyinden orta bölümüne kadar olan alanlarda yayılan hortum coğrafyasının genişlediğini söyledi.
SEBEBİ KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
Prof. Dr. Türkeş, hortum oluşum sıklıklarındaki değişimler kadar şiddet ve etkilerindeki artışın da küresel iklim değişikliği ile alakalı olduğunu vurgulayarak iklim modelleme çalışmalarının yüzey ve atmosfer sıcaklıkları, buharlaşma ve atmosferdeki su buharı içeriğinin artmasının hortum oluşum sıklığını ve şiddetini artıracağını gösterdiğini dile getirdi.
Türkiye'de 30 sene önce rastgele görülen hortum olaylarının arttığına dikkati çeken Türkeş şöyle konuştu:
"Daha çok Akdeniz’de Antalya ve İskenderun körfezlerinde görülüyordu. Son 20 yılda hortum olaylarının sayısında ve alansal dağılışında ciddi bir artış gözlendi. Artık Türkiye’nin bütün kıyı bölgelerinde, özellikle Marmara Denizi çevresi, Batı Karadeniz, Doğu Karadeniz, Güney Batı Anadolu kıyıları, İzmir yöresi, Edremit Körfezi, en sık olarak Batı Akdeniz'de Antalya Körfezi ve Doğu Akdeniz'de İskenderun Körfezi çevresinde hortum olaylarının sayısında belli bir artış var. Giderek hortum klimatolojisi oluşuyor.”
EN RİSKLİ YERLERDEN BİRİ İZMİR KÖRFEZİ
İzmir’in Çeşme ilçesinde geçen kış ve 7 Aralık’ta görülen hortumun bir Akdeniz siklonunun soğuk cephesinin geçişi ile alakalı olduğunu belirten Türkeş şunları kaydetti:
"Geçmişte bu kadar nemli, ılık koşullar bu mevsimde yaşanmıyordu. Küresel ısınma bir yandan yüzey sıcaklıklarını, bir yandan da buharlaşmayı ve havanın nem içeriğini artırdığı için bu olaylar çok daha şiddetli olabiliyor. İklim değişikliği, küresel ısınmanın şiddeti arttıkça bu koşullar daha fazla hortum oluşumunu tetikleyecek gibi duruyor. Hortum açısından en riskli yerler Marmara Denizi çevresi, Batı ve Doğu Karadeniz kıyıları, Edremit ve İzmir körfezi, Çeşme Yarımadası ile Güney Batı Anadolu kıyılarıdır."
"FIRTINALARA UYUMLU KENTSEL TASARIMLAR YAPILMALI"
Prof. Dr. Türkeş, hortumların oluşturacağı zararlara karşı tedbir alınabileceğini dile getirerek "Fırtınalara karşı daha uyumlu kentsel tasarımlar yapılmalı. Bina süslemeleri, çatılar, binaların eklentileri, tabelalar artık daha kuvvetli fırtınalar oluşabileceği düşünülerek yapılmalı. Yapıların daha az pürüzlü yüzeyler oluşturacak şekilde sağlam yapılması gerekir." dedi. (AA)