Diren ÇELİK / EGEDESONSÖZ- Geçtiğimiz günlerde TÜİK tarafından açıklanan Aralık 2023 İnşaat Maliyet Endeksi’ne göre maliyetler bir önceki yıla yüzde 67 oranında arttı.
Öte yandan konut satışlarında ise keskin bir düşüş yaşandı. 2022’de İzmir’de 23 bin 281’i ilk satış olmak üzere 83 bin 502 konut satılırken 2023’te ise 14 bin 124’ü ilk satış olmak üzere 53 bin 194 konut satıldı.
Rakamları Egedesonsöz’e değerlendiren Müteahhitler Federasyonu Başkanı İsmail Kahraman, yüksek oranlı konut kredilerinden kaynaklı alt ve orta gelirli vatandaşların konut almasının neredeyse imkansız hale getirildiğini ifade etti.
Kahraman “Merkez bankasının enflasyonu düşürmeye ve fiyat istikrarını sağlamaya yönelik aldığı önlemler çerçevesinde para sıkılaştırma politikasının uygulanması etkin şekilde devam ediyor. Hali ile yüksek oranlı konut kredilerinin özellikle ilk evini almak isteyen alt ve orta gelirli kitle tarafından kullanılması nerede ise imkânsız hale geldi. Bunu açık olarak istatistikler de gösteriyor.” dedi.
SOSYAL SORUN UYARISI
2023 yılında bir önceki yıla göre yarıya yakın düşen satışların, 2024 yılında tekrar toparlanabilmesi için acil ve etkili önlemler alınması çağrısında bulunan Kahraman “Böylelikle inşaat sektörünün tüm paydaşları ile ayakta kalması ve ayrıca hane halklarının en azından ilk evlerini alarak barınma sorununun ileride daha büyük bir sosyal sorun olmasının önüne geçilmesi gerekiyor. İkinci konut alımlarına getirilen ve ilaveten de getirilmesi düşünülen önlemlerden dolayı da yatırımlar yavaşlamış durumda. Şöyle ki TÜİK verilerini incelediğimizde m2 bazında alınan ruhsat sayı 2021 yılında 6.308.870 m2 iken 2022 yılında 5.949.694 m2’ye düşmüştür. İzmir’de daire bazında alınan ruhsat sayısı 2021’de 34 bin 470 adet iken, 2022’de 31 bin 160 adede geriledi. 2023’te ise daire bazında 36 bin 847 adet ruhsat kesildi.” ifadelerini kullandı.
YAVAŞLAMA SÜRECEK BEKLENTİSİ
Sektördeki yavaşlamanın devam edecek gibi gözüktüğünü dile getiren Kahraman “Yapı maliyetini oluşturan arsa payı maliyetinde ve inşaat malzemelerinde talebin azalmasından dolayı beklenen gevşeme de ne yazık ki gerçekleşmiyor. Bu iki makasa bir de konut kredilerine ulaşmanın zorlaştırılması da eklenince sektör önümüzdeki yavaşlama trendine devam edecek gibi gözüküyor. Orta ve alt gelir grubunun en azından ilk evini alırken kullanabileceği ve şartları biraz yumuşatılmış finansman kaynaklarının oluşturulması oldukça elzem. Bu sorun sadece kamunun sosyal konut üretimi ile çözülecek bir mesele olmaktan çıktığından dolayı genç bir nüfusa sahip olan ülkemizde insanların geleceğe umutla bakabilmeleri için özellikle ilk konuta ulaşmanın kolaylaştırılması çok yerinde bir uygulama olacaktır.” diye konuştu.
RUHSAT BAŞVURULARI ERTELENİYOR
İnşaat şirketlerinin ise ruhsat başvurusunu ertelediğini belirten Kahraman “İnşaat firmaları mevcut durumların ne kadar daha kötüye gideceğini kestiremediğinden ve satın alma gücüne sahip talebin oluşmasının zamanını tam olarak kestiremediklerinden dolayı yeni ruhsat başvurularını ertelemekteler. Bunun yanı sıra mevduat getirilerinin de yüzde elliye yaklaşması, maaş artışları, enflasyon ve tekrar maaş artışları kısır döngüsünün ne zaman sona ereceğini konusunda ön görüde bulunamadıklarından dolayı yatırımlar beklemeye devam etmektedir. Umarız önümüzdeki günlerde bu kısır döngüden kurtulur ve daha öngörülebilir bir piyasada yeniden yatırımlara başlayabiliriz.” dedi.