EGEDESONSÖZ – Buca Şirinyer’de geçtiğimiz aylarda yıkılan cezaevinin yerine ne yapılacağı tartışılırken, geçmiş dönemde AVM’li projenin onaylanmış olması tartışmaları alevlendirmişti. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Buca’nın yeşile ihtiyacı var. 20 yıl önce bakanlığın isteğiyle hazırlanan planı gündeme getirenler oldu. Tartışmayı bitiriyoruz. Pazartesi günü meclisimize rekreasyon ve otopark plan teklifini getiriyoruz. Gelin hep beraber yapalım” çağrısında bulunmuştu.
AK Parti İzmir Milletvekili Mahmut Atilla Kaya ise Soyer'in plan hamlesine itiraz etmiş, AVM Planları'nın yapımını Büyükşehir Belediyesi'nin yaptığını ve bununla ilgili yeni bir düzenleme yapılacağını kaydetmişti.
6 BİN METREKARELİK KISMI OTOPARK ALANI OLARAK İŞARETLİ
25 Nisan 2003’te İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından onaylanan 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı değişikliğinde ise bir kısmı “Ticaret Seçenekli Konut Alanı”, kısmen de “Park, Otopark ve Konut” kullanımlarına alındı. Buca genelinde 6 Eylül 2011’de onaylanan ve hala geçerli olan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı Revizyonu’nda ise 2003’teki plan kararı aynı şekilde aktarılarak, alanın bir kısmı “Tali İş Merkezleri ve Ortaöğretim Tesis Alanı”, kısmen de “Yol, Otopark, Park ve Dinlenme Alanı” kullanımlarında kaldı. 20 Ekim 2003’te Büyükşehir Belediyesi’nin onayladığı ve hala yürürlükte bulunan 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı’nda söz konusu alanın 24 bin 580 metrekarelik kısmı ticaret veya konut alanı (toplam inşaat alanı 36 bin 780 metrekare), 7 bin 650 metrekarelik kısmı eğitim tesis alanı, 20 bin 600 metrekarelik kısmı park alanı, 6 bin metrekarelik kısmı otopark alanı olarak işaretlendi.
İÇİNDE AVM OLAN PLAN, BANA VE PİRİŞTİNA’YA AİTTİR
Buca’da üç dönem Belediye Başkanlığı yapan, AK Parti Milletvekili olarak TBMM’ye giden Cemil Şeboy, cezaeviyle ilgili süreci, tüm ayrıntılarıyla Egedesonsöz’e anlattı. Şeboy, o zamanlar bakanlığın plan yapma yetkisi olmadığını hatırlatarak, “Bakanlıktan ya da bir başkasından herhangi bir istek olmaksızın, içinde AVM’nin yer aldığı, yol, pazaryeri ve yeşil alan olarak hazırlanan o plan, bana ve dönemin Büyükşehir Belediye Başkanı merhum Ahmet Piriştina’ya aittir” açıklamasında bulundu.
Şeboy, cezaevinin yıkılması konusunun her dönemde gündemde kaldığını belirterek şu değerlendirmelerde bulundu:
PİRİŞTİNA VEKİLKEN, ADALET BAKANI MEHMET AĞAR’LA NE KONUŞTU?
“Cezaevini Buca’nın göbeğinden kaldırmaya çalışıyorduk ama o zamanlar, cezaevini bir başka yere kaldıralım da, Şirinyer’deki cezaevinin olduğu yer yeşil alan olsun falan demezdi, diyemezdi hiç kimse. Ayrıca o zamanlar iktidarların parası da yoktu. 1997’lerdeydi, Mehmet Ağar’ın Adalet Bakanı olduğu dönem. Ahmet Piriştina da o dönem İzmir Milletvekiliydi. Piriştina ile Ağar cezaevinin kaldırılması konusunu görüştü. Ağar, Piriştina’ya, yeni yapılacak cezaevine yer bulun, hemen mevcut cezaevini kaldıralım, demiş. Ahmet Piriştina beni aradı, bu mesajı iletti. Kırıklar Cezaevi’nin olduğu yeri önerdik. 1999’da Piriştina İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı oldu. O zamanlarda bizim mevcut cezaevi, cezaevi olarak tescilliydi. Ahmet Piriştina ile oturup tartıştık, karar verdik. 17 dönümlük bir zemine oturan inşaat alanı ayırdık. Toplamda 83 dönümlük bir yer orası. O zaman, bugün onaylı olan planı yaptık Ahmet Piriştina ile birlikte. Piriştina 1/5 binlik planı yaptı, biz de Buca Belediyesi olarak 1/1000’lik planı yaptık. O planda evet AVM vardı, niye? Cezaevinin olduğu yerde inşaat yapacak olan müteahhidin para kazanması gerekiyordu ki, Kırıklar’daki cezaevi inşaatını devlete yük yükletmeden yapabilsin diye. Piriştinayla birlikte böyle bir karar aldık ve biz bu planı onaylattık. Planda sadece 17 bin metrekarelik bir alanda olacaktı yapılaşma. Geri kalan yerler otopark, yeşil alan, yol ve pazaryeri olarak planlanmıştı”
O DÖNEMDE İZMİR’DE AVM OLARAK SADECE KİPA VARDI
“Zaman içerisinde Kırıklar Cezaevi yapıldı. 10 Adalet Bakanı değişti ve bizim anlaşmamız, planlamamız havada kaldı. Müteahhitlere teşvik olsun, gelsinler bir cezaevi yapsınlar, diye plana AVM koymuştuk. Bugünkü şartlarda oraya kesinlikle AVM olmaz, olmamalı. O planın yapılmasında bakanlığın dahli yok. Çünkü bakanlığın, o günkü adıyla Bayındırlık Bakanlığı’nın plan yetkisi yoktu. Bakanlık o yetkiyi yıllar sonra aldı. Karşılığında içinde AVM de olan Buca Cezaevi'nin olduğu yeri yapsınlar istedik. O planı Piriştina ile ben yaptım. Neden plana AVM koyduk? Çünkü o dönemde İzmir’de KİPA’dan başka AVM yoktu. O dönemde cezaevi yıkılsaydı, pekala yapılabilirdi ama bugünkü şartlarda yapılamaz. Çünkü her köşede AVM var.”
TAYYİP BEY DE CEZAEVİNİN KALDIRILMASI İÇİN ÇABA HARCADI
“İzmir Büyükşehir Belediyesi, orasının rekreasyon alanı, otopark ve yeşil alan olsun istiyor. Yeşil alan, tabii ki çok büyük bir alanda olmalı. Fakat Büyükşehir’in oraya rekreasyon alanı ve otoparak olarak gündeme getirme, plan yapma yetkisi yok. Çünkü yer Adalet Bakanlığı’na ait. İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin böyle bir şey yapma yetkisi yok. Çünkü orası bakanlığa ait bir yer ve planlamasını da bakanlık yapıyor. Planları yapma yetkisi de bozma yetkisi de tamamen bakanlıkta.”
KIRKLAR CEZAEVİ’Nİ NASIL YAPTIRDIK?
“1999 seçimlerinde de cezaevinin kaldırılması konusu gündemimizdeydi. Kırıklar Cezaevi’ni nasıl yaptırdık, onu anlatayım. Bakanlık, cezaevini kaldıracağım, bana yer bul, demişti. Bulduk ve Kırıklar Cezaevi yapıldı. Buca’daki cezaevi yine yıkılmadı. O zaman Adalet Bakanı Cemil Çiçek, Maliye Bakanı da Kemal Unakıtan’dı. Gazeteler, İki Cemil, bir Kemal, cezaevini kaldırıyor, başlıklarını attı. Son aday olduğumuzda Binali Bey ile tekrar gündeme geldi cezaevinin kaldırılması konusu. Tayyip Erdoğan o zaman Başbakan’dı, ben de AK Parti’den Buca Belediye Başkanı olmuştum. Bir heyetle Tayyip Bey’e gittik, elimde cezaevi dosyası vardı. Cezaevinin şehrin ortasında kaldığını, ömrünü tamamladığını, cezaevinin kaldırılmasını istediğimizi söyledim. O zaman yeni bir süreç başlatıldı. Hemen çalışmaların başlatılması talimatını vermişti Tayyip Bey. Kırıklar Cezaevi çalışmaya başlamıştı zaten. Bu sefer bir cezaevi daha yapılmak üzere yer aranmaya başlandı. Şakran Cezaevi’nin olduğu yeri işaret ettik. Kimse istemiyordu cezaevini ama oraya yapıldı. Çok uzun yıllar sonra Buca Cezaevi yıkıldı ama tartışmaları halen devam ediyor.”