EGEDESONSÖZ – Çeşme Turistik Otelciler Birliği (ÇEŞTOB) Başkanı Yakup Demir, SONSÖZ TV’de Gazeteci yazar Muhittin Akbel’in sorularını yanıtladı.
Çeşme’de 9 günlük Kurban Bayramı tatili sonrasında otellerin doluluk oranı ile ilgili değerlendirmede bulunan Demir, bayram sonrası duraklama dönemine girdiklerini söyledi. Demir, doluluk oranının yüzde 90’dan yüzde 50’ye düştüğünü belirterek “Güzel bir bayram geçirdik, beklentimizin üzerinde doluluk vardı. Bayram’da doluluk oranımız yüzde 80-90 civarında demiştik. Yüzde 90’ın da üzerine çıktık. Bayramda en az 5 günü tüm otellerimizde doluluk ciddi derecede arttı. Yüzde 100’e yakın bir grafik izledik. Çeşme’de her zaman olduğu gibi tatilciler Çeşme’ye akın etti, bereketli bir bayram geçirdik. Bayram sonuna geldiğimizde sanki nazar mı değdi bilemiyorum, birden düşüşe geçtik. Bir duraklama dönemine girdik. Çeşme’de sezon geç başlıyor ama bu kadar geç kalmaması gerekirdi” dedi.
AVRUPA ŞAMPİYONASI, DOLULUK ORANINI ETKİLEDİ
Çeşme’deki turizm sezonundan bahseden Demir, “Çeşme’de üç sezon var. Kış sezonunu çok konuşmuyoruz. Yüksek sezonun önü ve sonu... Mayıs-Haziran ve Eylül Ekim ayları. Bayramın dışında iyi bir doluluk alamadık. Temmuz-Ağustos’ta istediğimiz doluluğu alamadık. Doluluk şu an yüzde 50 civarında seyrediyor. Avrupa Futbol Şampiyonası maçları biraz etkiledi mi diye düşünüyoruz, muhakkak etkiledi. Türkiye’ye tatile çıkmak isteyen Avrupalı gurbetçilerimiz maçlardan dolayı tatilini geciktirdi. Dün güzel bir haber aldım. Edirne Kapıkule girişindeki araç kuyruğunun fotoğrafını göndermiş bir arkadaşım. Bunu olumlu bir sinyal olarak değerlendiriyorum. Önümüzdeki haftalarda yüzde 80’lere ulaşırız diye düşünüyoruz. Bu hafta şampiyona bitiyor. Doluluk yönünde ani bir değişiklik beklentimiz yüksek” ifadelerini kullandı.
İÇ PAZARDA SON 10 YILIN EN KÖTÜ SEZONUNU YAŞIYORUZ
Çeşme’de otel fiyatlarının yüksek olup olmadığı sorusuna cevap veren Demir, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Fiyatlar çok makul. Hem Euro’nun hem de enflasyonun çok altında gidiyoruz. Şu anda Çeşme’de geçen yılın fiyatıyla satış yapan otellerimiz var. Arz talep dengesi bozuk olduğu için Euro bazında da gerideyiz. Problem, özellikle Türkiye içinden talebin oluşmamasıdır. İç turizmde korkunç bir hareketsizlik yaşıyoruz. İç pazarın en hareketli noktası Çeşme’ydi. Bu azaldı. Ekonomik sıkıntılar, ekonomi ile ilgili sıkı politikalar sürekli gündemde. Tüm sektörlerin önüne geçmiş durumda. Hazine ve Maliye Bakanımız Mehmet Şimşek her gün yeni bir mesajla, sıkılaştırma ve faiz politikalarıyla televizyona çıkıyor. Tatil, insan mutluysa ve keyfi yerindeyse o zaman düşünülüyor. İç turizmde çok ciddi bir hareketsizlik var. Son 10 yılın en hareketsiz dönemini yaşıyoruz. Pandemide Çeşme olarak önemli ataklar yapmıştık. 85 milyon nüfusu olan bir ülkeyiz. Bunun birinci sınıf otellerde tatil yapanların sayısı 2 milyonu geçmiyor. Geriye gittikçe 10-11 milyon tatilciler var. Bizim yüzde 10’a kadar nitelikli otellerde tatil yapan bir kesim var. Bu kesimin gideceği yer çok fazla. Ruslar’da iptaller var, Antalya’da, Marmaris, Kaş ve Kalkan’da boşluk var. İç turizmden pay almak için ciddi uğraş veriyor. Biz öyle, Bodrum öyle. Kuzey Ege’ye baktığımızda Foça, Akçay bölgeleri de bizden çok daha boş. Bir sıkıntı var ama aşarız diye ümit ediyoruz. Biz Bodrum’dan da Antalya’dan da paylaşımlar görüyoruz. En azından dış turizmde yüzde 60 dolu. Doluluklar bir tık yukarıda. Kuzey Ege’de iç pazar entegreli turizm hareketiyle karşı karşıya olduğumuz için durum böyle.”
6 BİN CİVARINDA KÜÇÜK OTELİMİZ VAR, GECELİĞİ 4-8 BİN LİRA ARASINDA
Demir, otel fiyatlarının yüksekliğine dair en pahalı döneme girildiğini belirterek şunları söyledi:
“Otel fiyatları kesinlikle yüksek değil. Temmuz ayı itibarıyla yüksek sezona girdik. En pahalı dönemdeyiz, eğer bu kelimeyi kullanacaksak. 6 bin civarında küçük otellerimiz var Çeşme’de.Halk dilinde söylendiği üzere butik otel sayısı Çeşme’de 1000’e yakın. Daha nitelikli otellerin yaklaşık 10-12 bin yatağı var. Fiyatları 9-10 bin aralığında... Birkaç otelimiz var, 18-20 bin hatta 30 bin lira istiyor. Ben bir markayım diyor, yüksek rakam veriyor ama satıyor mu? Üzülerek söylüyorum, hayır. En boş oteller onlar. Gerçekten fiyatı uygun olanlar 4-6 bin seviyesinde, 4 veya 5 yıldızlı otellerde 8-10 bin seviyesindeki otellerde doluluk biraz daha yüksek. Fiyatı yüksek olanlarda yüzde 50’yi konuşuyoruz ama o otellerde yüzde 40 doluluk var.”
BİZDE FİYATLAR, KOMŞUYA BAKILARAK BELİRLENİYOR
Çeşme’de 1400 liraya lahmacun satılmadığını, ama gıda ürünlerindeki fiyat artışlarının can sıkıcı hale geldiğini anlatan Yakup Demir, “Bunu sıkça sizlerin vasıtasıyla Türkiye’nin geneline duyurmaya çalışıyoruz. Satış fiyatı nasıl belirlenir? Maliyetlerimize bakarsınız üzerine karınızı koyarsınız, fiyat ortaya çıkar. Son 2-3 senedir nasıl belirleniyor? Komşunun tabelasına bakıyor. Levrek porsiyonu 1000 liradan satıyorsa, ben 1100 liradan satayım, demeye başladık. Çok kötü, tehlikeli bir yönteme başvuruluyor. Maliyete bakarak fiyat belirlemek lazım. 1 hafta önce salatalık 18 liraydı. Son 3 gündür 44 lira. Böyle bir ülke yok. Taze fasulyenin fiyatı zincir markette 120 lira civarında… DNA’mız bozulmuş. 1 günde fiyat yüzde 100 artıyor, 1 günde yüzde 100 düşüyor. Böyle bir ülkede fiyat istikrarı sağlamak çok zor. Talep çok, arz az… Devletimizin harekete geçip üretim politikalarını geliştirmesi lazım. Benim mesleğim turizm. İçeriğinde belirli standartlar olduğu için söylüyorum. Bu fiyat belirsizliği turizmi çok vuruyor. Tatil beldesini değiştiriyor insanlar bu yüzden. Kuşadası, Gümüldür’de her şey dahil olduğu için otellerden ses gelmiyor” şeklinde konuştu.
ÜRÜNLERİ KISAMIYORSUNUZ, ÇÜNKÜ MÜŞTERİDE BEKLENTİ VAR
Yüksek maliyetlerden dolayı otellerin kahvaltı ve yemek çeşitliliğinde azalmaya gidip gitmediği sorusuna Demir, “İnsanlar, beklentiye girmiş. Serpme kahvaltı istiyorum diyenler var. Balından peynirine 12 çeşit ürün veriyoruz, 3 de sıcak veriyoruz. Maliyetlere bakınca iki tanesini eksiltiyorsunuz. Önceki günün resmini mi çekiyorlar, ne yapıyorlarsa, kahvaltıda ‘bu gelmedi’ diyorlar. Kısamıyorsunuz, mümkün değil. Geçen sene böyleydi, diyorlar. Tüketiciler çok araştırmacı. Geçen sene istediklerim oldu diye bu sene tekrar geldim diyenler var” yanıtını verdi. Başkan Demir, pendemi sonrası Çeşme’nin nüfusunun yüzde 30 arttığına vurgu yaparak, trafikle ilgili ciddi sorunlar yaşamaya başladıklarını dile getirdi:
“İzmir-Çeşme Otoyolu’nda artık hafta içinde bile yoğunluk yaşanıyor. Bunun nedenini bende bilmiyorum. Çeşme’nin içinde de yoğun trafik var. Döner kavşaklar yetmiyor. Pandemiyle birlikte Çeşme’nin nüfusu yüzde 30’a yakın arttı. İnşaat arttı. Şu anda 500 bin nüfusumuz olmuştur herhalde. Yazlıkçılar çok fazla. Alaçatı sokakları, Çeşme’nin içi öyle. Kırmızı ışıklara yakın mesafede alkol kontrolleri var ve trafiği sıkıştırıyor. Dün bir yere gidecektim, 11 dakika trafik kontrolünün olduğu yerde bekledim. Evet; gerekli güvenlik kontrolü ama Sayın Kaymakamımıza, Sayın Emniyet müdürümüze bilgi verdik. Biraz sıkışıklık buradan kaynaklanıyor gibi. Üçlü bir sacayağı gibi birlikte yönetimi sürdürüyoruz.”
İZMİR’E 70 ÜLKEDEN DİREKT UÇUŞLAR VAR, BU BİZİM AVANTAJIMIZ
Çeşme’de yerli turistler dışında yabancı turist profilini yorumlayan Demir, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Dijital platformda her yere gitmek kolaylaştı. Artık İzmir’e de 70’in üstünde ülkeden direkt uçuş var. Haftada 2 gün Romanya’ya wizz air diye bir uçak başladı. Bükreş’e uçak bileti fiyatı da uygun 2 bin 600 lira. İstanbul’a gider gelir gibi Bükreş uçuşları başladı. Bunlarla dünya turu yapanlar, Avrupa, Türkiye turu yapanlar var. Berlin’den uçuş yüksek. Trene binip geliyor, oradan biniyor uçağa… Artık herkes dijital platformlarda seyahat programını ayarlayabiliyor. Bu tür turistlerin gelmeye başladığını görüyoruz. Japonya’dan, Çin’den, Kore’den, Kanada’dan, Amerika’dan, Afrika’dan… Otobüs otobüs demiyoruz ama havalimanından geliyor, oteline geçiyor. Çeşme, adını da çok duyurdu. Türkiye’ye gelenler gezecek neresi var diye bakıyor google-yandex üzerinden o şekilde tercih ediyor.”
İRANLILARIN KREDİ KARTI SORUNU ÇÖZÜLÜRSE, DAHA ÇOK TURİST GELİR
Başkan Demir, Çeşme’nin, İranlı turistlerin de ilgi odağı haline geldiğini anlattı:
“Çeşme olarak baktığımızda 10 bin turist geliyorsa yüzde 30’u İranlı. Gruplar halinde dolaşıyorlar, 7-9 oda ayarlıyorlar. Kredi kartları çalışmadığı için acentelerle geliyorlar. Türkiye ile İran arasındaki kredi kartı sorunu çözülebilse çok iyi olacak. Çünkü çok fazla otel, uluslararası rezervasyon siteleri kredi kartsız işlem yapmıyor, yapsa otel kabul etmiyor. İranlı turistler burada sıkıntı yaşıyor. Türkiye turizmini İran’la entegre edebilmek için bir anlaşma yapmak lazım, onların ödeme biçimini entegre etmek lazım. Aynı şey Rusya için de geçerli. Avrupa’nın bazı yaptırımları nedeniyle hem İran hem Rusya ne vize ne Eurokart dünya genelinde kullanılamıyor. Rusya’da önlem alındığını gördük. Irak’tan da gelenler var. Yumuşama politikasından dolayı Suriye, Irak ve Mısır’a gitmenin faydası var. Komşularımızla olan turizmdeki iletişimi çok güçlendirecek bir politika bu. Hızlı hareket etmek lazım. Bugüne kadar büyük kayıptı. İranlılar çok medeni. Sandım ki İsveç’ten geldiler. İranlı gurbetçiler de var.”
ÇEŞME’NİN SOKAKLARI İSVİÇRE’NİN SOKAKLARI GİBİ OLMALI
Çeşme’de şantiye haline dönen yol çalışmaları ile ilgili konuşan Demir, sözlerine şöyle devam etti:
“Son üç senedir plansız programsız kazılar oluştu. Kazılan yer yapılmayacaksa orası neden kazıldı? Gelecek sene yapılacaksa bu sene niye kazdın? Müteahhit diyor ki, bu benim görevim; kazıp boruyu döşemek. Geri kalan belediyenin görevidir. Aralarında bir anlaşmazlık var sanırım. Bu üzücü bir durumdur. Bazı bölgelere gidiyorum, önden kazı yapılırken ikinci gün boru döşeniyor. 1 ay içerisinde halka tertemiz sunuluyor. Çeşme’de, Seferihisar’da da böyle. O kazıları görüyorum. O güzel Çeşmemizin tertemiz sokakları Avrupa, İsviçre seviyesinde yollarının, parklarının olacağını ümit ediyoruz. Tatilciler için de yaşayanlar için de çok önemli. Ben Dalyan’da oturuyorum. Dalyan’dan sahili çok sevmeme rağmen ayağım bir oraya bir buraya giriyor. Gitmek istemiyorum. İnşallah düzelir ve bu sokaklarda gezinebiliriz. Her gün herkes bir şeyler yazıyor. Belediye başkanımız sürekli mesaj yayınlıyor. 3 aylık bir dönemi geçti. Halkın beklentisi yükselmeye başladı Belediye Başkanımız Lal Denizli’den.”
ÇEŞME’DE KALDIRIM KALDIRILMALI
ÇEŞTOB Başkanı Yakup Demir, Çeşme Belediye Başkanı Lal Denizli’den beklentilerini şu sözlerle ifade etti:
“Lal başkanımızdan Çeşme’yi yaşanabilir bir belde yapmasını bekliyoruz. Yollarıyla, elektriği, suyu, internetiyle sorunsuz bir ilçe yapmasını istiyoruz. Lal Hanım’ın çok iyi bir diyaloğu var, samimi ve sempatik. Bu sayede çok şeyi yaptırabilir diye düşünüyoruz. Çeşme’de 2-3 milyona satılan villalar var. Buralara gitmek için arabanın altını vura vura gitmek değil, jilet gibi, kaldırımsız yolları yapmak lazım. Medeni ülkelerde kaldırım yok. Bizde kaldırıma, parka çıkılmasın diye her yer kaldırım. Çeşme’de kaldırım kaldırılmalı. İtalya dahil, İsviçre gibi Avrupa ülkelerinde örnekler var. Hiç kaldırım yok. İnsanlar nereden yürüyor? Kocaman bir yol var. Herkes nereden gideceğini biliyor. Şeritler çekilmiş. Dijital ortama da taşınmış bunlar. Araba hiçbir zaman insanların gittiği yere park etmiyor. Cezası ağır, kültürel olarak da oturmuş. Çeşme’ye gelince ayağın kaysa düşeceğin kaldırımlar var. Lal Başkanımızdan yayalaştırma istiyoruz. Çeşme Meydanı’nda araba kullanımı saat 18’den gece 02.00’ye kadar kapatılarak sınırlamak gerekiyor. Çeşme’de yaşayanlar kahvesini içip yürüyüşünü yapabilsin. Marina’nın kaleye giriş noktasında orada döner bir kavşak var, oradan kapatıp Tekke Plajı’na kadar kapalı olması lazım. Sezon geçmeden olması lazım.”