EGEDESONSÖZ - İzmir'de son dönemlerde körfezde yaşanan 'koku' tartışmaları ile gündeme gelen 'arıtma tesisleri' tartışmalarına Milliyetçi Hareket Partisi İzmir Milletvekili Hasan Kalyoncu da dahil oldu.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in 'görev sürem içinde körfezde yüzeceğim' çıkışında bulunması sonrası AK Parti ve Milliyetçi Hareket Partili siyasetçiler, körfezde yüzülmenin mümkün olmadığını iddia etmişti.
Soyer'in körfezdeki balık popülasyonunu örnek göstermesi ve dalış yapması sonrası AK Parti'den Çiğli Arıtma Tesisi hamlesi gelirken, basın mensupları ile birlikte körfeze tekneyle açılan AK Parti heyeti, Çiğli Arıtma Tesisine giderek lağım sularının denize deşarj edildiği iddiasını gündeme taşımış, gerek Büyükşehir yetkilileri gerekse CHP'li siyasiler böyle bir durumun söz konusu olmadığını açıklamıştı.
KALYONCU'DAN 8 MADDELİK SORU ÖNERGESİ
Yaşanan gelişmeler sonrası ise Milliyetçi Hareket Partisi İzmir Milletvekili Hasan Kalyoncu'dan kritik bir hamle geldi.
Kalyoncu, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'a hitaben İzmir'de arıtma tesisi bulunmayan ilçelerin olduğunu hatırlatarak 8 maddelik soru önergesi verdi.
Kalyoncu'nun verdiği önergede;
İzmir Körfezinde kirliliğinin önlenmesi çerçevesinde Körfeze giren kanalizasyon atıklarının arıtılmadan bırakılmaması gerekmektedir. Fakat İzmir'de yağmur suyu kanalları ile kanalizasyon kanallarının ayrılması gerçekleştirilmemiş bazı ilçelerde de halen arıtma tesisi bulunmamaktadır.
Bu kapsamda;
1-Şu anda yağmur suları ile kanalizasyonun beraber olduğu kanallar atık su arıtma tesislerine bağlı durumda mıdır?
2-Eğer bağlı ise aşın yağışlarda bu kanallardan gelen sular arıtılmakta midir?
3-Yağışlı havalarda bu kanallardan gelen sularla birlikte arıtma kapasitesi aşılmakta midir?
4-Aşıldığı durumlarda uygulanan sistem nedir?
5-Eğer arıtma tesislerine aktarılmıyor ise bu suların deşarj edildiği noktalar nelerdir?
6-İzmir'in tamamında arıtılmadan alıcı ortama bırakılan kanalizasyon mevcut mudur? Deşarj noktaları nerelerdir?
7-Eğer alıcı ortama direk aktarılıyor ise bakanlığınızın bu konuda yaptırımı söz konusu mudur?
8-Bu konularla ilgili 2020'de kesilen ceza varsa miktarı nedir?"
ifadelerine yer verilirken, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılan inceleme sonrası ise yazılı önergeye cevap geldi.
BAKANLIK BÜYÜKŞEHİR'E SORDU
Kalyoncu'nun soru önergesi sonrası İzmir Büyükşehir Belediyesi'nden bilgi isteyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, gelen bilgiyi paylaştı. Verilen bilgide sadece yağmur suyunu toplayan hatların körfez veya derelere deşarj edildiği belirtilirken, yeni arıtma tesisi için çalışmaların yapıldığı yer aldı.
Kalyoncu, Bakanlıktan gelen yanıtı ise şu ifadeler ile paylaştı; "İzmir'de su ve atıksu yönetimi konusunda sürekli hatırlattığımız bir nokta var: Yağmur suyu kanallarının ayrılması gerekliliği. Belediye ve İZSU açıklamasından; hem yağmurla gelen suyun atıksu arıtımını engellediği hem de yağmurla gelen bereketin heder edildiği anlaşılmaktadır. Görünen o ki, Belediye ve İZSU yağmur yağınca, atıksuyun kirliliği seyreldi diye sevinmektedir. Boşa geçen her an İzmir'e ihanettir."
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan MHP'li Kalyoncu'nun soru önergesine verilen yanıtlaş şu şekilde:
1-İzmir Büyükşehir Belediyesi'nden alınan bilgide; İzmir metropol alan sınırları içerisinde kalan 11 adet ilçenin atık sularının, birleşik sistem olarak tasarlanan ve ona uygun inşa edilen mevcut kanalizasyon şebekesi ile toplandığı, Çiğli ve Güzelbahçe İlçelerinde yer alan 604.800 m³ /gün ve 21.600 m³ /gün kapasiteli atıksu arıtma tesislerine iletildiği,
Ayrıca mevcut kanalizasyon sistemine yağışlı zamanlarda gelen fazla su yükünün engellenmesi ve böylece toplayıcı hat ve arıtma tesislerinin çalışma veriminin arttırılması amacıyla bölgesel ölçekli yağmursuyu ayrıştırma projeleri hazırlanarak ayrık sistem yağmur suyu hatları imalatlarının gerçekleştirildiği,
Sadece yağmur suyunu toplayan hatların körfeze veya derelere deşarj edildiği, sadece atıksu toplayan ve atıksu ile yağmur suyunu birlikte toplayan birleşik sistem hatların atıksu arıtma tesislerine bağlı durumda olduğu,
2-Aşırı yağışlarda tesislere gelen yüksek miktarda yağmur suyu ile karışarak seyrelmiş atıksuların da standart arıtma işlemine tabi tutulduğu,
3-Yağış şiddet ve süresine bağlı olarak nadiren arıtma kapasitelerinin aşılabildiği,
4-Yüksek miktarda yağmur suyu ile karışarak seyrelmiş atıksuların, sadece tesis kapasitesini aşan kısmının arıtma işleminden geçirilerek deşarj edildiği, bunun için her iki antmanın kapasite arttırma çalışmalarının devam ettiği,
5-Birleşik sistem toplayıcı hatların tamamının atıksu arıtma tesislerine iletildiği, sadece yağmur suyu toplayan hatların deniz veya derelere deşarj edildiği,
6-Izmir Su ve Kanalizasyon İdaresi yetki ve sorumluluk alanına 5216 ve 6360 sayılı Kanun ile giren yerleşim yerlerinin bazılarında İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresinden başka kurumlarca önce ucunda herhangi bir bertaraf sistemi olmaksızın kanalizasyon sistemlerinin inşa edildiği,
08.01.2006 tarihli ve 26047 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliğinin 6'ncı maddesi (b) bendinde; "İlgili idare tarafından, E.N.2000'den fazla toplama alanlarının kanalizasyon sistemiyle donatılmış olması sağlanır. Ancak kanalizasyon sistemi kurulmasının herhangi bir çevresel yarar sağlamaması ya da teknik ve ekonomik açıdan mümkün olmayan durumlarda, aynı düzeyde çevresel koruma sağlayan bireysel sistemler ya da diğer uygun sistemler kullanılır." denildiği,
Ancak bugün itibari ile tüm Türkiye'de olduğu gibi yaşanan en büyük sorunun bireysel fosseptiklerin kullanılmasının uygun olacağı az nüfuslu yerleşim yerlerine daha önceki idarelerce yapılan ve açığa bırakılan kanalizasyon sistemleri olduğu,
İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresince ilçe merkezleri ve birçok mahallenin mevcut atıksu arıtma ve paket arıtma tesislerine bağlandığı, atıksıların mevzuatla istenen düzeyde arıtmaya tabi tutulduğu,
Ancak bu tesislere uzak konumda olan bazı yerleşim yerinde atıksuların bertarafına ilişkin etüd ve planlama, projelendirme ve yapım çalışmalarının devam ettiği,
7,8) Konuyla ilgili 2020 yılı içerisinde İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kanalizasyon Dairesi Başkanlığı tarafından ödenmiş 1.819,00 TL. tutarında 1 (bir) adet para cezası bulunduğu belirtilmiştir.