Diren ÇELİK/EGEDESONSÖZ- Enflasyon artışı ve olumsuz ekonomik gelişmeler dolayısıyla başta temel gıda maddeleri olmak üzere birçok kaleme zam geldi. Yaşanan fiyat artışları sebebiyle daha uygun fiyata ürün almaya yönelirken tüm denetimlere rağmen merdiven altı üretilen ürünlerin piyasaya girişi engellenmiyor.
Yaklaşan Ramazan Bayramı’yla birlikte ikramlık çikolata, şeker, baklava, lokum gibi ürünlerin merdiven altı üretimine dikkat çeken Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Uğur Toprak vatandaşlara uyarılarda bulundu.
SATIN ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?
Bayram gibi özel günlerde fırsatçılık yapıldığını vurgulayan Toprak, “Ramazan Bayramı’nın gelmesiyle birlikte ikramlık çikolata, şeker, baklava, lokum vb. ürünler yine tüketicilerin başlıca alışveriş kalemlerini oluşturacak. Ancak alışverişi yapacak tüketicilere, özellikle de alım gücü düşük olan kesime yönelik olarak bazı fırsatçılar; yine merdiven altı, kayıt dışı, uygunsuz ürünleri, sokakta, dökme veya ambalajsız olarak, neredeyse hammadde fiyatına satacaklardır. Tüketiciler bu ürünlere itibar etmemeli, bunları satın alıp tüketmemelidir. Şekerli mamuller kayıt dışı, merdiven altı üretimin önüne geçilemeyen sektörlerin başında gelmektedir. Tüketicilerin bu gibi ürünleri satın alırken dikkat etmesi gereken önemli noktalar bulunmaktadır. Satın alınan gıdaların etiketlerinde Tarım ve Orman Bakanlığınca verilen işletme kayıt numarasının olup olmadığının kontrol edilmesi, tavsiye edilen tüketim tarihi, üretici firmanın adı ve adresi, içerik bilgileri, miktar ve fiyat bilgilerinin incelenmesi büyük önem taşımaktadır. Son tüketim tarihinin geçmemiş, ambalajların hasarlı ve yıpranmamış olmasına dikkat edilmelidir” dedi.
BAKLAVADA GIDA BOYASI OYUNU!
En çok karşılaştıkları durumun fiyatı yüksek bir ürün olan baklavada Antep fıstığı yerine öğütülmüş yer fıstığı ve gıda boyası konulması olduğunu belirten Toprak, ”Genellikle Antep fıstıklı baklavalarda fıstık yerine öğütülmüş yer fıstığı ve gıda boyası koyulabiliyor. Ayrıca şerbetli tatlılarda fruktoz ve glikoz şurubu dediğimiz nişasta bazlı şekerli ürünler de satılıyor. Bu tatlıları yediğimiz zaman genelde boğazı yakan bir his oluşur. Buradan anlayıp bu ürünleri ayırt edebiliriz. Fazla tüketimi şeker hastalığına ve diyabete neden olur. Pankreas, bağırsak ve karaciğerde çeşitli sorunlara neden olur. Doğal şeker pancarından elde edilen şekerle yapılmış ürünlerin tercih edilmesi sağlıklı olur. Glikoz şurubu kullanımı bazı işletmelere daha kolay gelebiliyor. Sıvı formdadır, hemen döküp kullanırlar. Fakat sağlık açısından ve damak tadı açısından şeker pancarından elde edilmiş şeker daha sağlıklıdır” ifadelerini kullandı.
PRALİNDEN YAPMA ÜRÜNLERE DİKKAT EDİLMELİ
Bayramda ikramlık çikolata alacak vatandaşlara uyarılarda bulunan Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Toprak, “Çikolata alırken bazı noktalara dikkat edilmesi gerekir. Zira piyasada çikolata diye satılan çok değişik ürünler mevcut. Kaliteli çikolatayı ayırt etmenin bazı püf noktalarını hatırlatmakta fayda var. Kaliteli bir çikolatayı anlamak için; etiketi çok iyi okumalıyız. İçeriğinde yapay tatlandırıcılar, soya, koruyucu, mısır şurubu ve trans yağlar olmayanlar tercih edilmelidir. Diğer taraftan etiketlerde raf ömrüne de çok dikkat etmelidir. El yapımı gurme çikolataların raf ömrü endüstriyel çikolatalara göre daha azdır. Ayrıca çikolatalarda kakao oranı arttıkça raf ömrü uzamaktadır. Kaliteli çikolatalarda kakao oranı en az yüzde 50 civarında olmalıdır. Çikolatanın ambalajından çıkartılıp ele alındığında erimeye başlaması gerekir. Çünkü gerçek kakao yağı 34 santigrat derecede yani vücut sıcaklığında eriyen bir yağdır. Ancak çikolata ağza alındığında yağ tadı bırakmamalıdır. Eğer yoğun yağ tadı varsa içerisinde farklı bitkisel yağ var demektir ki bu da çikolatanın kalitesini düşürmektedir. Piyasada çikolata diye satılan değişik ürünler bulunur ve bunların başında pralinden yapılma ürünler gelir. Pralin ile çikolata çok farklı iki üründür ancak görünüşünü çikolataya benzetmek çok kolaydır. Pralin içinde kakao yağı olmayıp sadece bitkisel yağlarla diğer besinlerle yapılan bir üründür. Bazı çeşitlerinin içinde çok az miktarda kakao bulunabilir. Kaliteli bir çikolata pürüzsüz, parlak ve lekesiz olmalıdır. Kırılırken bitter çikolata sütlü çikolataya kıyasla daha sert bir ses çıkartmalı, ayrıca kırılırken kırıntı bırakmamalıdır. Her zaman gönül rahatlığı ile tüketilen güvenilir markalar tercih edilmelidir. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından duyurusu yapılan taklit ve tağşiş yapan firmaların ürünleri alınmamalıdır. Çikolata içindeki bileşenler nedeniyle örneğin, fındık, süt vs. alerjen bir gıdadır. Alerjisi olanlar tüketirken dikkat etmelidir” şeklinde konuştu.
HASTALIKLARA YOL AÇIYOR
Son olarak, yaşanabilecek gıda zehirlenmelerine de dikkat çeken Toprak, “Gıda güvenliğine yönelik yoğun tartışmaların yaşandığı, hemen her gün başka bir gıda zehirlenmesi ve gıda ürünlerinde taklit/tağşiş haberi ile karşılaştığımız bugünlerde, -ki çoğunluğu ekonomik sebeplerle-, sıcaklıkların artması ile birlikte halk sağlığı açısından olumsuzlukların yaşanmaması için başta Tarım ve Orman Bakanlığı olmak üzere, üretici ve tüketicilere önemli görevler düşmektedir. Bu noktada halkımızı duyarlı olmaya çağırıyor, gıda güvenliğinin sağlanması ve bu doğrultuda gerekli önlemlerin alınması için yetkilileri uyarıyoruz. Ayrıca bayramda tatlı ürünlerin aşırı tüketimi, ramazan ayından çıkmış olmanın etkisiyle vücudun fazla şeker yüklemesine sebep olarak çeşitli hastalıkların ortaya çıkmasına yol açabilir. Fazla şeker tüketmek kan şekerinin hızlı yükselmesine ve pankreastan aşırı insülin salgılanmasına neden olur. Bu sebeple şerbetli tatlılar mümkün olduğunca az tüketilmeli, nişasta bazlı şeker kullanılarak üretilen ürünler mümkün olduğunca tercih edilmemelidir. Bununla birlikte yaz aylarında su tüketiminin önemi de unutulmamalıdır”