EGEDESONSÖZ- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayından sonra yürürlüğe giren imar planlarına ilişkin yeni düzenleme belediyeleri ilgilendiriyor. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre imar, konut değeri, rant ve yüksek binalara ilişkin birçok karar yer alıyor.
Düzenlemeye göre artık parsel bazında; nüfusu, yapı yoğunluğunu, kat adedini, bina yüksekliğini arttıran imar planı değişiklikleri yapılamayacak. Bin metrekareden az olmamak kaydıyla oluşmuş adalarda; ada bazında nüfusu, yapı yoğunluğunu, kat adedini, bina yüksekliğini arttıran veya fonksiyon değişikliği getiren plan değişikliklerinde ihtiyaç duyulan kültürel tesis, sosyal ve teknik altyapı kullanımları; adanın merkezine en fazla 500 metre yarı çaplı alanda karşılanmak zorunda olacak.
UYGULAMA NASIL OLACAK?
Yine aynı düzenleme içindeki karara göre; bir taşınmaz maliklerinin tamamının talebi üzerine ada bazında yapılacak imar planı değişikliği sonucunda değerinde artış olan arsanın artan değerinin tamamı "değer artış payı" olarak alınacak. İmar planı değişikliği ile taşınmazda meydana gelecek değer artışının tespiti; yetkilendirilmiş lisanslı en az iki gayrimenkul değerleme kuruluşu tarafından plan değişikliği açıklama raporunda belirtilen mer’i (ilk ulgulama)plan koşullarındaki değer tespiti ile birlikte değişiklik sonrası değer tespiti yapılmak suretiyle karşılaştırılarak ortalama yeni değerden az olmamak üzere, idarece oluşturulan kıymet takdir komisyonu tarafından belirlenecek. Değer artış payı, en geç taşınmazın ilk satışında veya ruhsat aşamasında taşınmaz maliklerince ödenecek. Kıymet takdir komisyonunca belirlenen değer artış payı, ödeme tarihinde her takvim yılı için, bir önceki yıla ilişkin olarak tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere arttırılarak uygulanacak. Taşınmazın değer artışına tabi olduğu tapu kütüğüne şerh edilecek. Emsal, inşaat alanı, yapı yüksekliği ve kullanım amacı değiştirilmemek kaydıyla yapılacak ruhsat tadilatları hariç, değer artış payı ödenmeden yapı ruhsatı düzenlenemeyecek.
KİM NE KADAR PAY ALACAK?
Değer artış payları taşınmaz malikleri tarafından ilk olarak bakanlık muhasebe birimine yatırılacak. Yatırılan tutar daha sonra dağıtılacak. Paylaşım ise, büyükşehir belediyesinin olduğu illerde yüzde 25’i büyükşehir belediyesinin hesabına, yüzde 25’i ilgili ilçe belediyesinin hesabına, yüzde 25’i bakanlığın dönüşüm projeleri özel hesabına aktarılacak. Büyükşehir belediyesi olmayan illerde ise; yüzde 40’ı imar planı değişikliğini onaylayan idarede açılacak ilgili hesaba, yüzde 30’u bakanlığın dönüşüm projeleri özel hesabına yatırılacak.
Ayrıca, bakanlıkça onaylanan projelerden kaynaklı değer artışının yüzde 75’i bakanlık hesabına kalan değer artış payının; büyükşehir belediyesinin olduğu illerde yüzde 15’i büyükşehir belediyesinin hesabına, yüzde 10’u ilgili ilçe belediyesinin hesabına; büyükşehir belediyesi olmayan yerlerde ise bakanlık payının dışındaki kalan değer artış payının tamamı plan değişikliğinin yapıldığı yerdeki ilgili idarenin açılacak ilgili hesabına beş iş günü içerisinde aktarılacak.
SERBEST YÜKSEKLİK ARTIK YOK
İmar Kanunu’ndaki düzenlemeye göre; kentlerde tartışmalara neden olan yüksek yapıların önü kesildi. Arazinin geniş olduğu alanlarda uygulanan dikey binalar emsal artışları nedeniyle 150 metreye kadar ulaşıyor. Kat adedi olarak da 60-70 katları buluyordu. Artık bu ortadan kaldırıldı. Düzenlemede, binayı dikey yapmaya olanak tanıyan “yençok-serbest” ibaresi kaldırıldı. Bu durumdan; sanayi alanları, ibadethane alanları ve tarımsal amaçlı silo yapıları” muaf tutuldu.
YIKIM YOKSA PARASI KESİLECEK!
Düzenlemede kaçak ve yıkım kararı olan binalar için de yeni şartlar getirildi. Belediyelere sorumluluklar yüklenirken süresi ise netleştirildi. Buna göre; yapının imar mevzuatına aykırı olduğuna dair bilgi, tapu kayıtlarının beyanlar hanesine kaydedilmek üzere ilgili idaresince tapu dairesine en geç yedi gün içinde yazılı olarak bildirilecek Aykırılığın giderildiğine dair ilgili idaresince tapu dairesine bildirim yapılmadan beyanlar hanesindeki kayıt kaldırılamayacak. Bu tebligatın bir nüshası muhtara bırakılırken bir nüshası da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne gönderilecek.Yapı tatil tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren bir ay içinde yapı sahibi tarafından yapının ruhsata uygun hale getirilmediğinin veya ruhsat alınmadığının ilgili idaresince tespit edilmesine rağmen iki ay içinde hakkında yıkım kararı alınmayan yapılar ile hakkında yıkım kararı alınmış olmasına rağmen altı ay içinde ilgili idaresince yıkılmayan yapılar, yıkım maliyetleri döner sermaye işletmesi gelirlerinden karşılanmak üzere bakanlıkça yıkılacak veya yıktırılabilecek. Yıkım maliyetleri yüzde 100 fazlası ile ilgili idaresinden tahsil edilecek. Tahsil edilememesi durumunda bakanlık ilgili belediyenin İller Bankası’ndan gelen paydan kesinti yaparak önlem alacak.
KIRSAL ÖZELLİK DEVAM EDİYOR MU?
Öte yandan belediyeleri ilgilendiren diğer konular ise şu şekilde belirlendi:
“Büyükşehir belediyesi sınırının il sınırı olması nedeniyle mahalleye dönüşen ve nüfusu 5.000’in altında kalan yerlerin, kırsal yerleşim özelliğinin devam edip etmediğine büyükşehir belediye meclisince karar verilir. Büyükşehir belediye meclisince aksine bir karar alınmadıkça, uygulama imar planı yapılıncaya kadar bu alanlardaki uygulamalar ve projeler ilçe belediyesince onaylanır ve muhtarlığa bildirilir”