Mehmet İŞLER /EGEDESONSÖZ - Hükümetin sanayinin kalkınması amacıyla attığı adım olan ve kamuoyunda ‘Üretim reform paketi’ olarak bilinen kanun değişiklikleri tasarısı yerel yönetimlerin tepkisini çekti.
Belediyelerin sanayi alanlarından aldığı emlak vergisinin kaldırılmasını da içeren ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) henüz kabul edilmeyen ‘Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve KHK'lerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’ yasalaştığı taktirde yerel yönetimlerin bu durumdan olumsuz etkileneceği belirtildi.
İLK TEPKİ BAŞKAN UĞURLU’DAN GELMİŞTİ
Bünyesinde faaliyet gösteren 13 tane organize sanayi bölgesiyle karardan etkilenecek olan İzmir’de ilk isyan bayrağını Kemalpaşa Belediye Başkanı Arif Uğurlu açmıştı. Belediyenin yıllık bütçesinin 48 milyon TL olduğunu söyleyen ve bu rakamın 11 milyon TL’sinin emlak gelirlerinin oluşturduğunu vurgulayan Uğurlu yatırımların aksayacağını, planlamanın ve projelerin sekteye uğrayacağını ifade etmişti. Düzenlemenin geri çekilmesini istediğini belirten Uğurlu ayrıca ilçesindeki organize sanayi bölgesinin tüzel kişiliğinin kaldırılması için dava açacağını belirtmişti.
Gelişmelerin ardından belediye bütçesinin büyük bölümü emlak vergisinden oluşan diğer ilçe belediye başkanlarından bazıları da önemli açıklamalarda bulundu. Egedesonsöz’e konuşan başkanları şunları söyledi:
GEREKİRSE ANAYASA MAHKEMESİ’NE GİDERİZ!
Çiğli Belediye Başkanı Hasan Arslan: Bizler yerel idarelerin gelirlerinin artmasını beklerken, sanayici denilen Allah daha da versin kimsenin gözü yok para kazanan kişilerin emlak vergisi ödememesi konusuna çanak tutmak çok yanlış bir olay. Burada yerel yönetimlerinin gelirinin düşmesi hedeflenmekte. Aslında tam tersi artışı beklemekteydik. Burada çalışanın, fakir, fukaranın, emekçinin, dar gelirlinin ödemesi gerekirken sanayicinin ödememesi çok düşündürücü bir olay. Yanlış bir kanun tasarısıdır. İnşallah tecelli etmez. Yoksa bizim gibi belediyeler çok zor durumda kalırlar. Çiğli Belediyesi olarak gerekirse Anayasa Mahkemesi’ne itiraz hakkımızı kullanırız. Eğer hükümet organize sanayi bölgesindeki üreticiye destek vermek istiyorsa gelir vergilerinde çalışma yapsın. Bunu yerel yönetimlerin zararına yol açacak yöntemlerle yapmanın anlamı yok. Gelir vergileri için yasa çıkarsınlar, teşvik oluştursunlar.
YERELİN GÜÇLENMESİ LAZIM!
Buca Belediye Başkanı Levent Piriştina: Özellikle ilçe belediyelerin hem ekonomik anlamda hem de idari anlamda her geçen gün yetki ve etkilerinin azaltılmasını çok antidemokratik buluyorum. Yereldeki gücü daha da arttırmak varken farklı yasalarla kuvvetin merkeze toplanması ne akıllıca ne de pratikte uygulanabilmesi doğrudur. Tam tersi uygulamalar lazım. Sorunların mümkün olduğunca yerelde çözülmesi, oranın da ekonomik güçlerinden kaynaklanacak bir gelir varsa oranın yerel güçte toplanması gerekir. Her zaman söylediğimiz budur. Dünyanın da yaptığı budur. Diğer ilçe belediye başkanı arkadaşlarımızla da görüşürüz varsa hareket edilecek bir durum yaparız. Ana tema; yerelde ekonomik ve idari anlamdaki gücümüzün azalmaması gerektiğidir. Buna katkı koyabilirsek ve elimizden de bir şey gelirse mutlaka yaparız. Şu an açtığımız bir dava yok. Yerelin güçlenmesi lazım.
EMSAL TEŞKİL EDER!
Menemen Belediye Başkanı Tahir Şahin: Organize sanayisinden emlak vergisi alınmaması üreticiyi az da olsa olumlu etkileyecektir. Moral ve motivasyon yönünden etkileyeceğini düşünüyorum. Yoksa mali güç olarak aman aman bir katkı koyacağını düşünmüyorum. Sanayici o parayı kazanıyorsa o emlak vergisini verebilecek güçtedir. Belediyeleri o emlak vergisinden muaf tutun diğer taraftan vergiyi alın… Burada bir adaletsizlik oluyor. O zaman bütün küçük ve orta ölçekli esnaftan da emlak vergisi almayalım anlamını taşır. Sanayiciden vergi almayacaksınız ama benim garip esnafımdan sanatkarımdan emlak vergisi alacaksanız. ‘Ondan almıyorsan benden niye alıyorsun?’ denebilir. Hukuk açısından emsal teşkil eder. Bütün bunları hükümet olarak yapabilirsiniz, kararları alabilirsiniz ancak belediyelerin de kendine has kaynaklarını aldığınız zaman onun karşılığı olan yeni kaynaklar vermelisiniz. Siz bunu kendi bütçenizden kesip sanayiciye destek olmuyorsunuz, belediye bütçesinden destek oluyorsunuz. Yani başkasının parasıyla hava atıyorsunuz. Hukukçularla konuşuruz nedir ne değildir diye bakarız, böyle bir şansımız varsa dava açıp açmamayı düşünürüz. Bir tarafta sanayicinin açtığı bir yerde onlarca kişi çalışıyor. Emekçiye istihdam imkanı var. Bu dengeleri sadece popülizm adına kurmamak lazım.
CİDDİ BİR DARBE OLARAK DÜŞÜNÜYORUM!
Ödemiş Belediye Başkanı Mahmut Badem: Bizimkisi şu anda faal değil. Bu durumdan en fazla Kemalpaşa etkileniyor. Bildiğim kadarıyla Torbalı’nın da 5 yıllık süresi dolmamış. 5 yıl zaten muaf oluyorlar vergiden. Ama ciddi bir darbe olarak düşünüyorum bunu. Tabi ki sanayiciyi desteklememiz lazım, arkasında durmamız gerekiyor, bunda hiçbir sıkıntı yok. Makul, mantıklı, doğru tespit için. Bir tek sıkıntı şurada; belediyeler hazır gelirlerinden ciddi bir kayba uğruyorlar. Dolayısıyla o gelirin bir şekilde telafi edilmesi lazım. Kimin tarafından? Belki Maliye Bakanlığı ya da İller Bankası bu işi bir şekilde telafi etmesi gerekir diye düşünüyorum.
ELİMİZ KOLUMUZ BAĞLI, İSTEYİP İSTEMEDİĞİMİZ SORMUYOR!
Bergama Belediye Başkanı Mehmet Gönenç: Türkiye’de zaten şu ana kadar yerel yönetim reform tasarısı adı altında çıkarılan hemen hemen tüm yasalar, başta ‘Büyükşehir Yasası’ olmak üzere tamamen yerel yönetim mantığından uzaklaştıran bir yol. Gelirlerin merkeze toplanması anlamında hep merkeziyetçi bir anlayışla yürütülüyor. Bu da onların uzantısıdır. Bir anlamda yerel yönetimlerin kaynaklarını sıfıra indirip sadece iktidar partisine bağlı belediyelerin kamu kaynaklarından yararlanıp bir şeyler yapabilmesinin önünü açacak bir uygulamadır. Olması gereken belediyelerin kendi öz gelirlerinin arttırılmasıdır. Ama bu yapılmıyor. AKP’nin her zamanki gibi işi merkezileştiren, siyasi iktidarın iki dudağı arasına yetkiyi alan bir uygulamadır. Şüphesiz belediyelerin hizmet üretme yeteneğini dezavantajlı hale getirecektir. Geliriniz olmayınca hizmet üretemez hale geleceksiniz. Turgut Özal zamanında sandalyeye oturmuş eli kolu bağlı bir belediye başkanı karikatürü vardı. Aynı durum. Elimiz kolumuz bağlı, isteyip istemediğini sormuyor.
BU İŞİN GETİRİSİ VE GÖTÜRÜSÜ SIR DEĞİL
Aliağa Belediye Başkanı Serkan Acar: Ülkedeki yasa koyucu bellidir. Bunun getirisini götürüsünü hesaplayacaktır ve ona göre tedbirini alacaktır diye düşünüyorum. Belediyelerin gelirinin ne olduğu belli. Bu işin getirisi götürüsü sır değil. Yasa koyucu da bunları biliyordur. mutlaka değerlendirilecektir. Bekliyoruz ve takip ediyoruz. Sanayi ve üretim anlamında alınması gereken tedbirler vardır. Bu konuda bir çalışma yapılması hepimiz ve ülkemiz için sevindiricidir. Ama neticede iyi hesap yapılması ve tedbirlerin alınması gerekir diye düşünüyorum.