Metehan UD / EGEDESONSÖZ - Türkiye dahil Avrupa genelinde 5 binden fazla noktada yapılan ölçümleri yayınlayan EURDEP'in (Avrupa Birliği Radyolojik Veri Paylaşım Platformu) anlık olarak yayımladığı verilere göre geçtiğimiz günlerde Manisa'da radyoaktivite seviyesinde yükselme yaşanmıştı.
Platformun açıkladığı rakamlar incelendiğinde Manisa’nın merkezinde 26 Nisan’da 2,5 mikrosievert/saat ve 27 Nisan’da 45 mikrosievert/saat ölçüm yapılmıştı. Konu sözlük platformlarına ve sosyal medyaya yansıyınca rakamlarda değişikliğe gidilmişti.
-ESRARENGİZ RADYOAKTİVİTE HAREKETLİLİĞİ... NÜKLEER ATIK MI GETİRİLDİ?
NDK: ELEKTRİKSEL BİR DALGALANMA
Radyosyon erken uyarı sistemlerini izleyen Nükleer Düzenleme Kurumu’nda da konuyla ilgili açıklama geldi. Açıklamada Manisa’daki istasyondan okunan yüksek değerin elektriksel bir dalgalanmadan kaynaklı olduğu dile getirildi.
Açıklama “Sosyal medyada Manisa’da kurulu bulunan Radyasyon Erken Uyarı Sistemi istasyonu ile ilgili yer alan haberler üzerine açıklama yapma gereği duyulmuştur. Kurumumuz tarafından yapılan araştırma sonucu söz konusu istasyondan okunan yüksek değerin elektriksel bir dalgalanmadan kaynaklandığı değerlendirilmiştir. Kamuoyuna saygı ile duyurulur.” İfadeleri yer aldı.
HARİTAYA ERİŞİLEMİYOR
Ayrıca bir süredir EURDEP'in (Avrupa Birliği Radyolojik Veri Paylaşım Platformu) web sayfasındaki çevrimiçi haritaya ve verilere ulaşılamaması da dikkat çekti. Kurumun sitesinde bu konuyla ilgili bilgi yer almıyor.
ÇEVRE MÜHENDİSİ KÜÇÜKGÜL: NEDEN MÜDAHALE YAPILMADI?
Nükleer Düzenleme Kurumu’nun açıklaması üzerine yazılı açıklama yayınlayan Dokuz Eylül Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü emekli öğretim üyesi Dr. Enver Yaser Küçükgül, Radyasyon Erken Uyarı Sistemi Ağı (RESA) sisteminin özellikleri ile kurumun açıklamalarının bir biriyle taban tabana zıt olduğunu belirtti. Küçükgül açıklamasında “Sistem pek çok noktadan kontrol edilmekte, kesintisiz güç kaynağı ile desteklenmekte, merkezi otomasyonla denetlenmekte, alarm sistemine sahipken 26 ve 27 nisanda neden müdahale yapılmadı?” dedi.
Küçükgül açıklamasının tamamı şu şekilde:
ANLAŞILMAYAN NOKTALAR
1- 29 mart 2022 tarihini atıp arkasından 29 nisan 2022 tarihini yazmak, dikkatsizlik mi, özensizlik mi, liyakatsızlık mı?
2- Radyasyon Erken Uyarı Sistemi Ağı (RESA) (ndk.org.tr) web sayfalarında sistemin özellikleri şu şekilde açıklanmış:
"Sistem Özellikleri:
Sistem Kurumumuz tarafından radyasyon ölçüm sistematiği, cihaz üretimi, bilgisayarlı kontrol, merkezi otomasyon konularında sahip olduğumuz deneyim ve teknik imkanlar kullanılarak üretilmiştir.
• Sistem 24 saat kesintisiz çalışmaktadır.
• Alarm durumunda;
• Kontrol merkezi otomatik olarak uyarılmaktadır.
• Kontrol merkezi yazılımı görevli personeli istasyon adını belirterek sözlü uyarı ile bilgilendirmektedir.
• Merkezden istenildiği anda istenen istasyonlara ulaşılabilmektedir.
• İstasyonların tüm parametreleri merkezden kontrol edilmektedir.
Kontrol merkezi yazılımında otomatik görev programı tanımlamaları ile istenen istasyonlar veya grup istasyonlar istenen zaman aralığında veya belirlenen zamanda otomatik olarak aranarak istenen ayarları yapabilmekte veya istenilen verileri alabilmektedir
RESA işletilirken düzenli olarak alınan doğal radyasyon doz hızı ölçüm sonuçlarının takibi, değerlendirilmesi, güncellenmesi ve internet üzerinden halkın erişimine sunulması, sistemde meydana gelen arızaların tespiti ve giderilmesi ile yeni istasyonların işletmeye alınması çalışmaları yapılmaktadır. Ayrıca RESA'dan alınan veriler Avrupa ülkeleri arasında radyolojik bilgilerin toplanması için hazırlanan Avrupa Radyolojik Veri Değişim Platformuna (European Radiological Data Exchange Platform - EURDEP) gönderilmekte ve Avrupa ülkeleri tarafından EURDEP'e aktarılan veriler düzenli olarak takip edilmektedir. Bu durum olası bir nükleer serpintinin önceden haber alınmasını olanaklı kılmaktadır.
Sistem, yapısal olarak iki ana parçadan oluşmaktadır. Bina dışına yerleştirilen ölçüm ünitesi ile bina içerisinde yerleştirilen kesintisiz güç kaynağı ve modemi içeren bir kasa istasyonlarda yer almaktadır. Bu bileşenler ile kontrol merkezi aşağıdaki fotoğraflarda gösterilmektedir."
Bu açıklamalar ile yukarıda dünkü açıklamalar bir biriyle taban tabana zıt; sistem pek çok noktadan kontrol edilmekte, kesintisiz güç kaynağı ile desteklenmekte, merkezi otomasyonla denetlenmekte, alarm sistemine sahipken 26 ve 27 nisanda neden müdahale yapılmadı…?