Soma'da 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen faciada, 301 madencinin yaşamını yitirmesi ardından başlatılan adli soruşturmada, haklarında, 'Olası kastla öldürme', 'Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma', 'Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama' suçlarından 301 kez, 2 yıldan 25 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açılan toplam 46 sanığın yargılanmasına, yaklaşık 45 günlük aranın ardından Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde yeniden başladı. Somalı iççilerin aileleri ve onlara destek veren sivil toplum kuruluşu üyeleri, duruşmaları takip etmek için geldi. Aileler, yakınlarının, madencilerin haksızlıkların takipçisi olacaklarını, söyledi. Aileler daha sonra, polis arama noktasından geçip duruşma salonuna girdi.
GÖZYAŞLARINA BOĞULDU
301 madencinin yaşamını yitirdiği faciayla ilgili 6'sı tutuklu 46 sanıklı davanın, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşması, yoklamayla başladı. Duruşmada avukatların isteği üzerine faciayı yaşayan Ahmet Mutluer'in dinlenmesine geçildi.
Ancak Mutluer'in tanıkların dinlendiği bölümde gözyaşlarına boğulması üzerine sağlık ekipleri müdahale edip salon dışına çıkardı. Bunun üzerine daha önceden ifade veren mağdur ve tanıkların ifadelerinin okunmasına devam edildi. Yaklaşık bir saat sonra Ahmet Mutluer, ikinci kez ifade vermek için tanık bölümüne geçti. Daha önce de Soma 2'nci Asliye Ceza Mahkemesi'nde, ifade veren Ahmet Mutluer, ocakta usta olarak çalıştığını anlattı. Kazadan sonra psikolojik tedavi gördüğünü de söyleyen Ahmet Mutluer, “İlk başlarda çalışma şartlarımız iyiydi ancak daha sonra üretim baskısı olmaya başladı. Çalıştığımız ortamlarda ısınma oluyordu. Ocağın belli bölümlerinde sürünerek diğer üretim alanlarına geçebiliyorduk. Düzenli bir eğitim almadık. Hatta yapılan bir sınavda da, bizlere cevaplar önceden söylendi" dedi.
OCAĞIN İÇİNDEN FOTOĞRAFLARI GÖSTERDİ
Bu arada Ahmet Mutluer, ocağın içinde kendisine ve arkadaşlarına ait çalışma şartlarını gösteren önceden çekilmiş fotoğrafları da, anlattıklarına delil olarak mahkemeye sundu. Fotoğraflarda kötü koşullarla ve güvensiz ortamda çalışmalarının görülebileceğini anlattı. Tanık Ahmet Mutluer'e üretim baskısı iddialarından dolayı soru soran üretimden sorumlu İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı, böyle bir baskının söz konusu olmadığını çekilen fotoğraflardan haberinin olmadığını öne sürdü. Bu sırada söz alan mağdur ailelerinden avukatlarından Can Atalay, mahkemeye yeni fotoğraflar gösterdi ve fotoğrafı çeken kişinin, aynı zamanlarda İsmail Adalı ile Akın Çelik'in de fotoğrafını çektiğini ortaya koydu. Sanıkların fotoğraflara itiraz etmeleri üzerine Mahkeme Başkanı Aytaç Ballı, araya girip, “Fotoğrafların içeriğinden daha önemli olan çekimin yasak olduğu ocak içerisinde, böyle fotoğrafların çekilmesi. Üstelik fotoğrafların çekildiği makinanın güvenlikli olan anti grizu sistemli makine olup olmadığı da belli değil" dedi. Fotoğraflar tek tek numaralandırılıp, delil olarak dosyaya eklendi. Mahkemeye daha sonra öğle arası verildi" dedi.
SICAK KÖMÜR ÇIKIYORDU
Davanın öğleden sonraki bölümünde, ilk olarak makine yağlama ustası Orhan Özer, dinlendi. Bantların tambur bölümlerini yağladığını anlatan Orhan Özer, olay günü saat 14.20 gibi işlerinin bittiğini söyleyip, “Biz yağlama yaptığımız zaman bandın çalışması durmaz. O gün bant durduğu anda ben de yağlama işini bıraktım. Bu sırada bazı işçiler, bağırarak benim bulunduğum tarafa geldi. Trafonun patladığını söylediler. O gün olay anına kadar dikkat çeken bir olumsuzluk yoktu. Sadece bir hafta önce sıcaklık artmıştı. Kömürler de sıcak çıkıyordu" dedi. Mahkeme Başkanı Aytaç Ballı, savcılık ifadesine göre bazı değişikliklerin olduğunu hatırlatması üzerine Orhan Özer, “Ben olaydan sonra arkadaşlarımı kaybetmiştim. Gördüklerimin de psikolojisiyle, çevremde anlatılanları, ben yaşamışım gibi savcılıkta anlatmışım. Ama sonradan bunun farkına vardım ve mahkeme verdiğim ikinci ifademde bu anlatımlarımı düzelttim" dedi. Mahkeme Başkanı Aytaç Ballı, hem sanıkların hem de avukatlarının bu çelişkiler üzerine yönettikleri soruları ise, Orhan Özer'in ifadesinden sonra kabul etmedi.
DURUŞMALAR İKİ DEĞİL TEK HAFTA OLACAK
Avukatların isteği üzerine iki işçinin ifadelerinin alınmasının tamamlanmasından sonra, bir kez daha önceki dönemde çeşitli mahkemelerde olayla ilgili tanıklar ile mağdurların verdiği ifadelerin okunmasına geçildi. Bu arada Mahkeme Başkanı Aytaç Ballı'nın, öncekilerde olduğu gibi iki hafta olarak planlanan duruşma periyodunu, gerek bilirkişi raporunun gelmemesinden gerekse de ifade okuma sürecinin tamamlanacak olmasından dolayı bu cuma bitirmeyi planladığı aktarıldı. Bu yöndeki çalışma planını mağdur ve sanık avukatlarına da söylediği ifade edilen Mahkeme başkanı Aytaç Ballı, duruşmayı yarına erteledi.
DAVANIN GEÇMİŞİ
Manisa'nın Soma İlçesi'nde 13 Mayıs 2014'teki maden faciasında, 301 madenci hayatını kaybetti. Faciadan sonra başlatılan adli süreçte, aralarında Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdür Ramazan Doğru ile İşletme Müdürü Akın Çelik'in de aralarında bulunduğu 8 kişi tutuklandı. Facianın yıldönümüne iki ay kala 2 Mart 2015 tarihinde iddianame Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nce kabul edildi. İddianamede, tutuklu 8 kişi için, 'olası kastla öldürme' suçundan 301 kez 20-25 yıl, 'neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama' suçundan 162 kez 2-6 yıl hapis cezası istedi. Tutuksuz 38 sanık için de, 'Bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümü ile birlikte birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma' suçundan 2-15 yıl hapisle cezalandırılmaları istendi. Ancak bu kişilerden, 25'inin cezalarının, kusur durumundan dolayı 3'te 1 oranında artırılması talep edildi. Geçen 25 Aralık'taki duruşmada da tutuklu sanıklardan maden mühendisleri Hilmi Kazık ve Yasin Kurnaz, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı.
DAVANIN SANIKLARI
Cezalandırılmaları istenen sanıklardan tutuklu olan ilk 6 kişi: Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürü Ramazan Doğru, Maden Mühendisi, İşletme Müdür Yardımcısı İsmail Adalı, İşletme Müdürü Akın Çelik, maden mühendisi Ertan Ersoy ve emniyet teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik. Tutuksuz yargılanan 40 sanık ise maden mühendisleri Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık, Yalçın Erdoğan, Harun Güneş, Fuat Ünal Aydın, emniyet teknikerleri Ergün Yılmaz, Coşkun Derici, Necati Karadeniz ve Harun Yılmaz, Erdem Cambaz, Serkan Kocaman, Soner Günay, Ümit Şahin, Nazmicem Nesemioğulları, Hüseyin Alkan, Adem Ormanoğlu, Burhan Karabaş, Sertaç Büyükgüney, Nimetullah Uğurlu, Efkan Kurt, Mehmet Bayri, Sertan Günay, Batuhan Ünlüyol, Ozan Sezer, Erdoğan Cinoğlu, Halil Sarı, Serhat Dinç, Saltuk Alp Demir, Uğur Karabulut, Serdar Günay, Mehmet Uçgun, Ömer Değirmenci, Fahri Pançar, Olcay Erşin, Mehmet Avcı, Halil Burhan, Hüseyin Ergin, Hilmi Karakoç, Mehmet Erez ve Caner Uysal'dan oluşuyor. (dha)