Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ - 2022 takvim yapraklarının sonuna yaklaşırken, insanlar bütçeleri doğrultusunda 2023 yılını karşılayacağı gece yapacağı kutlamanın hazırlıklarına başladı. Yılbaşı sofralarının olmazsa olmazlarından rakı, şarap gibi alkollü içeceklerin satış durumlarını araştırdık. Tekel bayileri, 2020 yılına girerken 142 lira olan 70’lik rakının 2023’e girerkenki fiyatının 359 liraya çıktığını belirterek, satışların yok denecek kadar azaldığına dikkat çekti. Alkollü içeceklere peş peşe gelen zamlar ve ÖTV artışlarının, rakamları inanılmaz boyutlara getirdiğini ve satışların iki yıl öncesine göre yüzde 80 gibi azaldığını belirten tekel bayileri, özellikle rakı satışlarının adeta durduğunu ifade ediyor.
DAİMİ MÜŞTERİLERİM BİLE RAKISINI KENDİSİ YAPIYOR
Alsancak’ta yıllardır tekel bayiliği yapan Mustafa Şenol, geçtiğimiz haftalarda içkilere yine zam yapıldığını belirterek, “Yılda iki kez ÖTV zammı yapılıyor. Şirketlerin yaptığı zamlar ve ÖTV artışı, alkollü içki satın almak isteyenlere geri adım attırır hale geldi” diyor. En ucuz 70’lik rakının 359 lira olduğunu hatırlatan Şenol, “Viski fiyatları zaten uçtu. Günde 5 şişe viski satıyorsak, bunun üç tanesi birine verilmek üzere hediye olarak alınıyor. Rakıyı raflarda seyreden vatandaş, fiyatları öğrenince almadan dükkandan çıkıp gidiyor. Rakı satışı neredeyse sıfır noktasına geldi” yorumunda bulundu. Daimi müşterilerinin çoğunun kendi rakısını yapmaya başladığını anlatan Şenol, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Evde yapılan rakılar nedeniyle raflarımızdaki rakılar pek eksilmiyor. Fakat diğer alkollü içecekler az da olsa satılıyor. En çok sattığımız ürün, bira oldu. Çünkü en ucuzu o. 23 liraya bile bira var. 26, 28, 30 liraya da biralar var. Bira şirketlerinin yılbaşından sonra yüzde 40 zam yapacağı konuşuluyor. Artık o da pahalı içkiler sınıfına girecek. İnsanlar artık ağız tadıyla rakı, viski içemiyor. Şirketler, belli aralıklarla içkilere yüzde 10’luk, 20’lik zamlar yapıyorlar. Bu zamlar, yüzde 78’i bulan KDV ve ÖTV ile birleşince, ortaya inanılmaz rakamlar çıkıyor. İki yıl önce yılbaşı öncesi yaptığımız satışlarla bugünkü satışlar arasında dağlar var. Samimi söylüyorum, bugünkü satışlarımız o günkü satışlarımızın beşte biri bile değil. Yılbaşına 15-20 gün kala insanlar, o gece yapacağı kutlamalar için rakısını, viskisini, cinini, şarabını almaya başlardı. Hatta aybaşında maaşını alanlar, parası bitmeden içkisini alır, bir kenara koyardı. Şimdi nerde öyle müşteriler. Çeyrek altın fiyatına viski var. 2 bin liraya, 3 bin 500 liraya viski var. Klasik bir viski 619 lira, 1 litrelik rakı 545 lira. 359 liralık rakıyı alıp içemeyen vatandaş, hele asgari ücretliyse bu ürünleri nasıl alıp tüketebilir?”
70’LİK RAKI 2012’DE 51,5 LİRAYDI, BUGÜN 359 LİRA
Güzelyalı’da faaliyet gösteren tekel bayisi Aydın Kartal ise, rakının bugünkü rakamının yarına göre ucuz olduğunu belirterek, “Yılbaşından sonra yüzde 40 zam geleceğini öğrendik. ÖTV’ye yapılacak zamla birlikte, bugün en makul fiyat olan 359 liradan sattığımız 70’lik rakının fiyatı, 530 lirayı geçecek” dedi ve şu görüşlere yer verdi:
“Beş yıl öncesini hatırlıyorum da, raflar boşalıyor, yeniden dolduruyorduk. Satışlarımız çok iyiydi. Enflasyonla birlikte satışlarımız azalmaya başladı. Bu yılbaşı öncesi sattığımız rakı, parmakla sayılacak kadar az. Yılbaşına doğru belki biraz hareket olur ama geçtiğimiz yıllardaki kadar bereketli olmadığını söyleyebilirim.”
2012 yılının son günlerinde 51,5 lira olan 70’lik rakı, ertesi yıl aynı dönemde 55 liraya, 2014’te 57 liraya yükselmişti. 2020 yılının son günlerinde 152,5 lira olan 70’lik rakı, 2021’de 190 liraya satılıyordu. 2023’e girerkenki fiyatı ise 359 lira.