Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ – Pazarda birkaç ürünün fiyatı düşerken, büyük bir bölümü ateş pahası olma özelliğini koruyor. Özellikle nakliye ve işçilik giderlerinin çok yüksek olması, pazarcıyı tezgah açmama noktasına dahi getirirken, İzmir Pazarcılar Odası Başkanı Hamdin Erişen, Pazar tezgahlarını Egedesonsöz’e değerlendirdi.
Mazotun litresinin kasım ayında 8,5 lirayken, 6 ay sonrasında 23 lira olduğunu hatırlatan Başkan Erişen, “Bayrama kadar herhangi bir fiyat düşüklüğü olacağı öngörülmüyor. Hiç kimse fiyatlar düşecek diye umutlanmasın. Bu yaz sıcaklık 45 derece de olsa fiyatlar düşmez. Mesela domates, yerinde çok pahalı. Domatesi ihraç ediyorlar. İç piyasaya çok az ürün veriliyor. Haliyle pahalı oluyor. Pazarcılar bile yerinden istedikleri kadar domates alamıyor. Hal böyleyken domatesin düşeceğini kim söyleyebilir?” dedi.
Patatesin dört kilosunun 50 lira olmasına pazarcı esnafının dahi inanamadığını anlatan Başkan Erişen, patlıcan ve kabağın 2 liralık düşüşle 12 liraya gerilediğini, salatalığın kilosunun 7 liraya düştüğünü açıkladı. Ancak pek çok ürünün fiyatının düşmek bir yana yükseldiğini dile getiren Başkan Erişen, şu değerlendirmelerde bulundu:
ÇİLEK YERİNDE 15 LİRA, TEZGAHA GELİNCEYE KADAR 30 LİRA OLUYOR
“Çilek, Antalya’dan geliyor. Yerinde 15 liradan alıyoruz. İzmir’e geldiğinde pazarda 30 lira. Çünkü nakliye gideri, mazotun 23 lira olmasından dolayı çok arttı. Bunu ürüne yansıttığınızda 30 lira ancak kurtarıyor. Antalya’nın çileği güzel ama fiyatı da güzel! Nakliye giderlerinin ağırlığı altında eziliyoruz. Diyelim ki Salihli’den, Menemen’den bir tarladan bir kamyon domates aldık, bedava. Bedava aldığımız domatesin bile kilosu, sıcaklık 45 dereceye dahi çıksa 5 liradan aşağıya düşmez. Çünkü bir işçinin yevmiyesi 200 lira. Akaryakıt maliyeti ortada. Artık mazota gelen zamları bile hissetmez olduk. Bu nedenle diyorum ki, önümüzdeki yaz aylarında hiçbir ürün, hava ısındı, doğal ortamda yetiştirildi diye düşmeyecek gibi görünüyor.”
PAZARCI ESNAFI, TEZGAH AÇAMAZ HALE GELDİ
Pazaryerlerinde tezgah sayılarının azaldığına dikkat çeken İzmir Pazarcılar Odası Başkanı Hamdin Erişen, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Pazarcı esnafımız mazot giderini karşılamakta o kadar çok zorlanıyor ki, ilçe pazarlarına gitmez oldu. Ödemiş’e, Tire’ye, Foça’ya, Seferihisar’a, Çeşme’ye kimse tezgah açmak istemiyor, çünkü uzak ve mazot gideri yüksek. Metropol ilçelerdeki pazarlarda da tezgah sayısı kısmen de olsa azaldı. Arkadaşlar tezgaha ne koydularsa, onu satıyorlar. Arkalarında mal yok, çünkü alamıyorlar; alsalar satamıyorlar fiyatı yüksek olduğu için. Düşünebiliyor musunuz, patatesin kilosu 12 lira. Çarliston biber, sivri biber, yerinde 18 lira, 22 lira. Tezgaha düştüğünde 30, 35 lira. Biberin etiketinde böyle bir rakam olacağını söyleseler, dünyada inanmazdım. Bir tane marul 15 lira olursa, bu işin altından nasıl kalkılır? Bu yaz da vatandaş, akşam pazarında pazarcının döktüğü ürünleri toplamaya devam eder, pahalılık böyle giderse. Eskiden insanlar, akşam pazaryerine gelirdi, hayvanlarına meyve sebze artıklarını yedirmek için. Şimdi kendileri onları tüketmek zorunda kaldı. Kiloyla alma dönemi çoktan bitti, taneyle alıyorlar. Hatta bazı müşteriler, taneyle bile alamıyor. Bütün bu yaşananlar, pazarcı esnafını, bizleri kahrediyor.”