Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - Türkiye'de yaşanan ekonomik kriz nedeniyle iğneden ipliğe bir çok kalemde zamlar yaşanırken, artışlardan en fazla yeni evlenecek çiftler etkilenmeye devam ediyor.
Düğün salonlarından gelinlik sektörüne, içecek fiyatlarından çerezine kadar bir çok kalemde 2023 yılına göre yüzde 50’nin üzerinde artışlar yaşanmış durumda. Bu kapsamda geçtiğimiz yıl 100-150 TL bandında olan lüks karışık çerez fiyatları bu yıl 350-400 TL’lere yükselirken kuruyemişçilerde vatandaş fiyatlardan, satıcılar ise satamamaktan yakınıyor.
PAHALILIĞIN BAŞLANGIÇ NOKTASI FABRİKALAR
Egedesonsöz’e açıklamalarda bulunan İzmir Kuru Kahveciler, Kuruyemişçiler ve Baharatçılar Esnaf Odası Başkanı İlyas Gönen üretim yapan fabrikaların fiyatları yükselttiğini kaydetti. Gönen açıklamasında “fabrikalar halka gelince yüksekten ihracata gelince düşükten malını veriyor. İhracat yaparken kilosunu 300 liradan satıyorsun. Dükkanında ise kilosunu 300 TL’den fazlasına satıyorsun. Yurtdışına satarken 300 lira ile kar ediyorsan burada niye bu paraya satmıyorsunuz? Diyelim ki siz kahve ithalatçısısınız. 350 lira toptan kahve veriyorsunuz. Ama fabrikanızın önünde ufak bir yer ayırmışsınız veya büyük bir yer aynı fiyata da 100 gram kahveyi veriyorsunuz. Bunu kim denetleyecek? Pahalılığın başlangıcı burada” dedi.
YALVARIRIM ALMAYIN
Ürünlerin kalitesizliğine de değinen Gönen, “İnanılmaz kalitesiz mallar piyasada. Ve insanlar da sağlıksız vaziyette benim mesleğimde. Yıllardır bağırıyorum. Bunları yiyorlar. Yalvarıyorum ne olursunuz, dikkat edin, kalitesiz ürünü almayın. Allah aşkına seçici olun” ifadelerini kullandı.
ESNAF AVM’LERLE NASIL SAVAŞACAK?
Zincir marketler ile ilgili de şikayetlerini dile getiren Gönen, “Hipermarketler, süpermarketler anamızı ağlatmış durumda. Bu memlekette hipermarket yasaları çıkmadıktan sonra bu esnaf ayakta kalır mı? Soruların muhatabı esnaf değil ki. Sen ticaret yapıyorsun, voleybol maçı yapmıyorsun, üç liraya aldığın altı liraya satmazsan nasıl duracaksın ayakta? Hiç olmazsa açılış kapanış saatleri haftada bir gün düzenleme sınırlama getirilsin. Bayramlarda esnafa bir soluk verin ya. Satılmayan bir mal yok marketlerde. Şimdi küçük bir bakkal nasıl savaş yapacak AVM'lerle? Bu mantığı lütfen böyle yayalım” dedi.
FİYATLAR ARTTI AMA…
15 yıldır kuruyemiş işi yaptığını belirten Ahmet Dolu geçen yıla oranla gelen zamlar sonrası insanların daha düşük ürünleri tercih ettiğini belirtirken, “Geçmiş yıllarda insanlar buraya geldiğinde 30-40 kilo çerez alırdı. Bunların içinde Antep fıstığından kajusuna, bademinden fındığına kadar bir çok kuruyemiş bulunurdu. Şimdi ise düğünler ve kınalar için insanlar leblebi, fıstık gibi çerezlerin ağırlıkta olduğu paketleri tercih ediyorlar. Kilo oranlarında da neredeyse yarı yarıya düşüş söz konusu. Vatandaşlar bizlere çerez fiyatlarının arttığı konusunda sitemde bulunuyor. Evet geçtiğimiz yıl 100-125 TL bandında olan çerez fiyatları bu yıl 350 TL’lere varmış durumda. Ancak maalesef ki biz de bu artışlarda mutlu değiliz. Çünkü hem bizim satış oranlarımızı düşürüyor bu artışlar hem de vatandaşları zorlamasına rağmen giderlerimizin yanında çok da yeterli kalmıyor” dedi.
BAKALIM SONUMUZ NE OLACAK
Satışların azlığından yakınan işletme sahibi Okan Nalbantoğlu ise, “Bizlerin kirası, personel ücretleri, elektrik su gibi giderlerimizi göz önüne aldığınızda gerçek anlamda kazançlarımız düşmüş durumda. Evet çerez fiyatları geçen seneye göre bile ciddi bir artış içinde gözükebilir ancak bizlerin giderlerinin yanında yetersiz kalıyor. Vatandaşlar da fiyatların yüksekliğinden yakınıyor, onlar da sonuna kadar haklılar. Bakalım sonumuz ne olacak” diye konuştu.
GÖZLERİMİZE İNANAMADIK
Sünnet alışverişi için fiyat pazarlığı yapan bir vatandaş ise şunları söyledi;
“Önümüzdeki hafta çocuğumuzun sünnetini gerçekleştireceğiz ancak gerçekten her şeyin fiyatı artmış durumda. Geçtiğimiz sene kardeşimin oğlu evlendi onun düğünü için çerez almıştık. Ancak bu sene gelince gözlerimize inanamadık. Maalesef bütçelerimizi aşan fiyatlar söz konusu sanırım biz çarşıdan çerez alamadan çıkacağız.”