Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ -İzmir'de 30 Ekim tarihinde gerçekleşen 6.6'lık deprem sonrası depremin merkez üssü Seferihisar açıkları olmasına rağmen en büyük hasarı Bayraklı ilçesi aldı. Yaklaşık olarak 12 binanın yıkıldığı bölgede birçok can kaybı olurken, yüzlerce vatandaş enkazdan yaralı olarak kurtarıldı.
Konuyla ilgili gazetemize konuşan Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Alim Murathan Bayraklı'daki yıkım hakkında açıklamalarda bulundu.
Depremin İzmir'den geçen fay hatlarından bir tanesinde gerçekleşmemesinin büyük bir şans olduğunu belirten Alim Murathan, depremin başka bir fay hattını tetiklemesi iddialarını ise yalanladı.
BU DEPREMDE ŞANSLIYIZ
Gerçekleşen depremde İzmirlilerin şanlı olduğunu belirten Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Alim Murathan, İzmir içinden geçen bir fayda depremin olması halinde daha yıkıcı sonuçlar olabileceğini söyledi. Murathan; "Bayraklının çok fazla hasar görmesinin nedeni, hem yapılardan kaynaklanıyor hem de zemin koşullarından kaynaklanıyor. Zayıf zeminin olması oradaki yapıların yıkılmasında önemli bir etken. Ancak, aynı zamanda yapılarda ciddi sorunlar var. 75 km uzaklıkta olan deprem yapıları etkileme konusunda aslında küçük, ancak bu yapılar küçük ivmeye dayanamadı. Biz bu depremde şanslıyız. Çünkü bu deprem İzmir'e çok uzakta ve deprem kırık fay hatları İzmir içerisinden geçmeyen bir deprem. Eğer İzmir'de mevcut deprem üreten faylardan birisi, bizi depreme maruz bıraksaydı çok daha yıkıcı olacaktı. Bu deprem bize bunu gösterdi. Çok uzaktaki deprem bile Bayraklı bölgesindeki zayıf denilebilecek bir bölgeyi etkileyebiliyor. Eğer İzmir içerisinde bir deprem olsaydı çok daha yıkıcı olacaktı" dedi.
BİNA OLMASIN DEMEK GERÇEKÇİ DEĞİL
Bayraklı bölgesinde özellikle yıkımın yaşandığı ova kısmında yerleşim yerlerinin olmaması gerektiği söylentilerini eleştiren Alim Murathan; "Bu bölgede yapıların olmaması demek çok gerçekçi değil. O zaman İzmir'in bütün kıyı kesimlerinde, Çiğli, Karşıyaka, Alsancak gibi alüvyon dediğimiz zeminlerde hiçbir yapının olmaması gerekiyor. Dünyada böyle bir şey yok. Bu tür zeminlerde yapılması gereken, yapıların mevcut zeminin yapısına göre tasarlanması. Türkiye'deki mevcut mevzuattaki sıkıntı bu. Örneğin yıkılan birçok yerdeki yapılar sıvılaşma riskine açık, yer altı seviyesi oldukça yüksek yerlere Folkart gibi yapılar yapılırken ne yapıldı, zemin için özel tasarımlar yapılıp, yapı öyle yapıldı. Bizler çok yüksek yapıların yapılmasına karşıydık, çünkü delta ortamı o bölge. Ama şuanda binaların çöktüğü yerlerde zemine daha uygun yapılar yapılabilir. Bu sayede bunlar depremden daha az etkilenebilir" ifadelerini kullandı.
BAŞKA BİR DEPREMİ TETİKLEMESİNİ BEKLEMİYORUZ
Gerçekleşen depremin İzmir içinden geçen başka bir fay hattını tetikleyeceği iddialarını da yanıtlayan JMO Başkanı Alim Murathan; "Tetikleme diye bir şey biz şu anda beklemiyoruz. Yani tetikleme dediğimiz mekanizma ile bunlar farklı. Ne zaman deprem üretir o konuda da bir öngörümüz yok. Çünkü bunlarla ilgili bilimsel çalışmalar henüz yeteri kadar yok. İzmir Büyükşehir Belediye bir Deprem Dair Başkanlığı kuruldu. Bu başkanlık en kısa süreç içerisinde bu mevcut fay hatlarını masaya yatıracak, ne kadar sürede deprem üretiyor, bunların şiddetleri ne olur, bunla ilgili çalışmalar yapacak. Zaten bu konuda sayın İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in bir çalıştay yapalım önerisi var, hemen bunlar İzmir'de masaya yatırılacak" diye konuştu.
EN RİSKLİ ALANLAR KIYI KESİMLERİ
Olası bir depremde en riskli alanların her zaman kıyı kesimleri olduğunun altını çizen Murathan; "İzmir'de en riskli bölgeler kıyı kesimlerinde denizin getirdiği alüvyon zemin üzerinde oturan binalar bu kentte her zaman için riskli. Biz bunu yıllardır söylüyoruz. Bayraklı, Karşıyaka, Çiğli, Alsancak bölgeleri riskli. Çünkü çok zayıf zeminler var ve bu zayıf zeminler üzerine 1999 yılı öncesi yapılmış çok sayıda yapı var. Dolayısıyla buralar riskli. Bunlar bilinen bir gerçeklik. Buralarda kentsel dönüşüm çalışmaları ile bu yapıların tek tek elden geçmesi ve yenilenmesi gerekir" dedi.
DEPREM RİSKİ İSTANBULDAN DAHA YÜKSEK
İzmir'de halen İstanbul'a göre deprem ihtimalinin daha yüksek olduğunu belirten JMO Başkanı Alim Murathan; "Ben her zaman katıldığım programlarda söyledim. Herkes İstanbul'da deprem bekliyor ancak İzmir'de deprem ihtimali daha yüksek diye ifade ettik. Nitekim de bu gerçekleşti. Bu hala daha yüksek. Ancak bugün ya da yarın olacak diye bir şey söz konusu değil. Biz şuan herhangi bir deprem beklemiyoruz. Yani öyle bir öngörümüz yok. Fakat İzmir'in bir deprem riski var. Çünkü İzmir tektonik bir kent… Yani bir deprem gerçekleşir ardından bir deprem daha gerçekleşebilir. Yani olmayacak diye bir şey yok ama biz yarın deprem olacak bir şey diyemeyiz. Bunu hiçbir kimse bilimsel öngörüde bulunamaz " ifadelerini kullandı.
BİR AY DAHA DEVAM EDECEK
İzmir'de gerçekleşen deprem sonrası artçı sarsıntıların devam edeceğini belirten Murathan; "Artçılar devam edecektir. 7 büyüklükte bir depremin artçı sarsıntıları yaklaşık olarak 1 ay kadar sürecektir. Budan sonra sönecektir. Bu depremlerin şiddetleri ise gittikçe düşmeye başlayacaktır. Bizler zaten daha büyük bir deprem beklemiyoruz. Şuan olduğu gibi ilk başlarda 5 görüldü sonra düşmeye başladı" dedi.