Onur DENİZ/EGEDESONSÖZ - Bakanlar Kurulu, sayıları her geçen gün artan Suriyeli mültecilere çalışma vizesi verilmesini gündeme getirdi.
Son yapılan araştırmalara göre yaklaşık 400 bin Suriyeli’nin kayıt dışı olarak çalıştığı, 2 milyon 400 bin Suriyeli içinden sadece 7 bin 351 kişinin çalışma iznine sahip olduğu belirlendi.
Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş tarafından kısa sürede yasalaşması planlanan düzenleme kapsamında Suriyeli mülteciler, geçici kimlik düzenleme tarihinden 6 ay sonra çalışma izni için başvuru yapabilecekler. İkamet ettikleri illerde çalışabilecekler. Düzenleme mültecilere kapı açan iş yerlerinden bu oranın yüzde 10’u geçmemesini öngörüyor.
Geçici tarım işçisi çalışacak olanlar için valiliklerin izni alınacak. Valilik bu kotaları esnetebilecekler.
Yaşanan sorunların en çok hissedilen illerden biri olan İzmir’de de düzenlemeye sektör temsilcilerinden önemli değerlendirmeler geldi.
İşte Egedesonsöz’e konuşan başkanların yorumları…
İŞÇİLERİN LEGALLEŞMESİ İÇİN BAŞARILI
Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, mevcut durumda İzmir’de kayıtsız olarak çok sayıda Suriyeli mültecilerin çalıştığı ifade ederken, uygulamamanın yasa dışı durumu ortadan kaldırması açısından önemli bir hamle olabileceğini söyledi. Yorgancılar, “Şu anda İzmir’deki Suriyeli mültecilerin zaten büyük bir kısmı çalışıyor. Kentin belli bölgelerinde yoğun olmak üzere çoğu iş yerlerinde, fabrikalarda çalışıyorlar. Bunların çoğu Suriye’de kendi bildikleri işleri vardı. İzmir’deki istihdam edilenlerin çoğu şu an kaçak olarak çalışıyor. Bu işçilerin legalleşmesi açısından başarılı bir uygulama olacağını düşünüyorum. Bu işçilerin Türk işçileri gibi hakları kazanması açısından önemlidir” diye konuştu.
İNSANA YAKIŞMAYAN ÇALIŞMA KOŞULLARI
Düzenlemeyi olumlu karşıladıklarını açıklayan İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Zekeriya Mutlu, Suriye’deki iç savaştan kaçarak ailesiyle Türkiye’ye sığınanlara kucak açmanın, sahip çıkmanın her şeyden önce bir insanlık vazifesi olduğunu söyledi. İzmir esnafının da Ahilik geleneğince üzerine düşen görevi imkanı doğrultusunda yerine getirdiğini ifade eden Mutlu, “Ülkemize sığınan 2 milyon 400 bin Suriyeli’nin çalışması, barınması, geçinmesi doğal bir zorunluluktur. İşte bu noktada işgücü piyasasında kayıt dışı çalıştırma başta olmak üzere görülebilecek olası sorunların daha doğmadan çözümlenmesi, göçmenlere iş ve aş verirken Türkiye’deki işsiz ve çalışan kesimler arasında da hakkaniyetin gözetilmesi için düşünülen yasal düzenlemeyi son derece olumlu ve yerinde bir girişim olarak görüyoruz. Kayıt dışı çalışan Suriyeliler hem insana yakışmayan koşullarda çalışmakta, hem de çalışma hayatında haksız rekabete neden olma riskini doğurmaktadırlar” ifadelerini kullandı.
İLK AŞAMADA 1 MİLYON 200 BİN SURİYELİ
Zekeriya Mutlu, söz konusu düzenleme, işyerinde çalıştırılan Suriyeli sayısının toplam çalışan sayısının yüzde 10’unu geçemeyeceğine, Suriyelilerin çalışacağı ilin ve alanın sınırının çizildiği bir çalışma iznine tabii olmalarına yönelik hükümler içermektedir. Düzenleme ile göçmen Suriyelilerin yaklaşık yarısının, yani 1 milyon 200 bine yakınının ilk aşamada kayıtlı iştihama katılması hedeflenmektedir. Bu açıdan hem Suriyelilere insani yaşam hakkı tanımayı, hem de çalışma hayatında adaleti ve düzeni sağlamayı hedefleyen çalışmayı olumlu buluyor ve destekliyoruz. Saygı duyduğumuz uygulamanın kısa sürede hayata geçirilmesini temenni ediyoruz” şeklinde konuştu.
YASADA EKSİKLİKLER VAR
Suriyeli mültecilerin İzmir’de yoğun olarak iş bulduğu sektörlerin başında ayakkabı sektörü geliyor. Özellikle Suriye’de işlerinde usta olan mültecilerin işverenler tarafından yasa dışı çalıştırılmak üzere tercih edilmeleri, üretimin yoğun olarak yapıldığı Işıkkent Ayakkabıcılar Sitesi’ni karıştırmıştı.
Yeni çıkacak yasada eksikliklerin olduğunu söyleyen İzmir Ayakkabıcılar Odası Başkanı Yalçın Ata, işverenin yükümlülüklerinin arttığını, işçiler arasında dengenin kurulması için Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından da düzenleme yapılması gerektiğini söyledi.
Yalçın Ata, “Bu yasa ile beraber Suriyelilere tanınacak haklarda 6 ay bulunduğu bölgede ikamet etme şartı ve bulundukları kurumda yüzde 10’u geçmeme şartı getiriliyor. Bu düzenlemelerin denetimini sağlamak çok zor... Ne derece sağlıklı olacak bilemiyoruz. Biz yasada eksiklik olduğunu düşünüyoruz. Konu ile ilgili iki gündür İzmir Valiliği’nde yaptığımız toplantılarda konuyu dile getirdik. Bu düzenleme yeterli olmayacaktır. Çalışma vizesiyle beraber bir SGK düzenlemesi yapmak gerekiyor. Bu konuda hiçbir açıklama yapılmadı. Sadece çalışma izni yeterli olmayacaktır. Çünkü asgari ücrette yapılan son değişiklikler nedeniyle bir dengesizlik olacaktır. Adaletli bir şekilde kendi işçilerimizle beraber çalışma şartlarının oluşması için yasayla b3eraber bir SGK düzenlemesinin olması lazım” diye konuştu.
ASLOLAN BARIŞIN SAĞLANMASI
Mültecilerin çalıştığı bir diğer alan olan tekstil sektörünün temsilcisi Ege Giyim Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Mukadder Özden ise, “Suriyeli mültecilere çalışma izni verilmesini olumlu karşılıyoruz. İnsan kaynakları konusunda her sektörde sorun var. Konunun yasal zemine çekilmesi her açıdan olumlu olacaktır. Yüzde 10 barajı da doğru karardır. SGK vergileri gibi detay konularda uygulama nasıl olacak, bu konularda da bilgi bekliyoruz. Asıl olan komşularımızda barış ve demokrasinin daim olması ve sağlıklı ticaret koşullarına kavuşmamızdır. Umarız bu da kısa zamanda gerçekleşir” ifadelerini kullandı.
SEKTÖR İÇİN OLUMLU
İnşaat sektöründeki yoğun kaçak mülteci çalışmalarının önüne geçilmesinde önemli bir uygulama olabileceğini söyleyen Müteahhitler Federasyonu Başkanı Necip Nasır, “İzmir’in çeşitli bölgelerinde böyle bir mülteci sorunu var. Bazı bölgelerde biz eleman bulmada sıkıntı yaşıyoruz. Bakanlar Kurulu tarafından Suriyeli mülteciler hakkında çalışma vizesinin verilmesini destekliyoruz. Bu uygulama bizler için de mülteciler için de olumlu bir yasa olacaktır” şeklinde konuştu.