Metehan UD / EGEDESONSÖZ - Gemi sökümünün çevreye ve işçi sağlığına etkileri kamuoyunda tartışmalara neden olan Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’ne doğru ömrünü tamamlamış yeni gemiler geldi.
1,7 milyon Euro’luk gibi bir rakamla İtalyan Savunma Sanayi Ajansı’nın ihalesini alan İzmir merkezli Ege Çelik Sanayi ve Ticaret Şirketi İtalyan donanmasına ait 3 denizaltı, 2 devriye gemisi ve 2 fırkateynin de yeni sahibi olmuştu.
Artigliere ve Bersagliere devriye gemileri ile Scirocco ve Maestrale fırkateynleri ise geçtiğimiz ay Aliağa tersanesine sevk edilirken denizaltılar da bugün İzmir’e ulaştı. 9 Nisan günü İtalya’nın Tino Adası açıklarında Seaway Albatross isimli taşıyıcı gemiye yüklenen Carlo Fecia di Cossato, Leonardo da Vinci ve Guglielmo Marconi isimli denizaltılar bu sabah saat 9 itibari ile Aliağa açıklarında demirledi.
SÖKÜM İŞLEMLERİ BAŞLADI
İtalyan Donanması’na ait deniz araçlarının söküm hazırlık işlemleri başlamış durumda ancak bu araçların tehlikeli madde envanter raporları (IHM) ise kamuoyuyla paylaşılmadı. Denizaltı, devriye gemileri ve fırkateynlerin başta asbest olmak üzere ne kadar tehlike madde taşıdığı bilinmiyor. İnşa yılları dikkate alındığında gemilerde yüksek miktarda asbest var olması muhtemel.
TERSANAYE DAİR SORU İŞARETLERİ
Ege Çelik tersanesi, Avrupa Birliği'nin onayladığı sahalar listesinde yer alıyor ancak Greenpeace İtalya, tersanenin uygunluğunun Avrupa Komisyonu'nun Aralık 2023 tarihli denetim raporunda tam olarak doğrulanamadığını kaydediyor.
Raporda temel sorunların başında, petrol platformlarının sökülmesi sırasında sızıntıların ve çevre üzerindeki etkilerinin yeterince kontrol edilememesi, asbestin sökülmesi için düzenlenen faturaların çok düşük miktarlarda olduğu gemilerde asbest olup olmadığı konusunda şüpheler yer aldı. Önleyici faaliyetlerin eksikliği ve ekipmanların düzensiz bakımı da raporda tespit edildi.
Zehirli ve asbestli atık bulundurduğu için hiç bir Avrupa ülkesinin kabul etmediği 'Methania' isimli gemi, adı 'Ethan' olarak değiştirilip Ege Çelik tersanesinde sökülmüştü.
RAPORLARA DA YANSIDI
Asbestli gemilerin sökümü ile sık sık sık gündeme gelen Aliağa Gemi söküm tesislerinin çevreye olan etkileri, İzmir Büyükşehir Belediye’sinin, Aliağa ve yakın çevresindeki sanayi kuruluşlarının yarattığı çevre kirliğinin boyutlarının belirlenmesi amacıyla Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve TÜBİTAK ile birlikte hazırladığı bilimsel çalışma raporuna da yansımıştı. Raporda gemi söküm tesislerinin toprağa, bitkilere ve havaya olan etkileri ayrıntılı olarak ele alınmıştı.