Diren ÇELİK/EGEDESONSÖZ- Ege İhracatçı Birlikleri (EİB)’nin 2023 yılı ihracat performansı değerlendirme ve 2024 yılı öngörüleri toplantısı, Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi ve birlik başkanlarının katılımıyla Hyatt Regency İzmir İstinyePark Otel’de düzenlendi.
2023 yılında tüm olumsuzluklara rağmen ihracat hedefini tutturan Ege İhracatçı Birlikleri 2023 yılını yaklaşık 18,5 milyar dolar bandında ihracatla geride bırakmaya hazırlanıyor. 2022 yılı için “Altın Yıl”, 2023 yılı için “Kayıp Yıl” ve 2024 yılı içinde “Bir Ümit Yılı” olarak tamamlamak istediklerini dile getiren Eskinazi, “2024’ün üçüncü çeyreğini toparlanma dönemi olarak görüyorum. Bu dönemde ihracatçı için artık taşlar rayına oturacak, fiyatlar daha rasyonel ve daha sağlıklı verilebilecek. İhracatçı biraz daha önünü görebilecek. Dördüncü çeyrekte ise belki hafif hafif kar etme dönemi başlayacak. Tüm bunlar 2024 için çizdiğimiz iyimser tablo” dedi.
FERAHLIK YILIN SONUNDA
Eskinazi ferahlığın ancak yıl sonunda yaşanacağını belirterek, “2024 yılında dört çeyrekte farklı beklentilerimiz var. İlk çeyrekte yerel seçimler, yüksek enflasyon, dünya ekonomisindeki durgunluk ve savaşlar nedeniyle zorlu geçecek. İlk çeyrekte döviz kurları üzerine baskı, kredi musluklarının açılamaması durumu, dış kaynak gelmeme riski sürecek. İkinci 3 ayda bu parametrelerde hareketlenme olmasını bekliyoruz. Döviz kurlarında ve kredi musluklarında hareketlenme başlayacak. Birden hızlı bir hareket olmaz. Çünkü enflasyon devam edecek. Döviz kurlarındaki baskı nedeniyle ithalat artışı da sürecek. İkinci 3 aylık dönemde döviz kurlarında ve finansmana erişimde bir rahatlama bekliyoruz. İhracatçı bir ümitle fiyatı tahmin ederek ona göre fiyat verecek. 2024’ün üçüncü çeyreğini toparlanma dönemi olarak görüyorum. Bu dönemde ihracatçı için artık taşlar rayına oturacak, fiyatlar daha rasyonel ve daha sağlıklı verilebilecek. İhracatçı biraz daha önünü görebilecek. Dördüncü çeyrekte ise belki hafif hafif kar etme dönemi başlayacak. Tüm bunlar 2024 için çizdiğimiz iyimser tablo. 2023’ün böyle bir yıl olacağını baştan görmüştük. 2024’ü ise biraz önce ifade ettiğim gibi ‘bir ümit’ yılı olarak görüyoruz. Hem mevcudu koruyacağız, hem de ümit edeceğiz. Başka çare yok. Şu an herkesin mevcudu korumak gibi bir derdi var. 2024’te ihracatçı bir nebze rahatlayacak. Yıl karamsar başlayacak ama sonunda ferahlık var” şeklinde konuştu.
MÜŞTERİ KAYIPLARI YAŞAMAMIZ OLASILIK
Eskinazi müşteri kayıpları yaşama olasılığının olduğunun altını çizerek, “2023 yılına girerken sizlerle yaptığımız değerlendirme toplantısında ekonomik göstergeleri ve mevcut koşulları dikkate alarak “2023 yılında mevcudu korumak hedefimiz olacak” demiştim. 1 yılın sonunda karşınıza geldiğimizde ihracat rakamlarımızda mevcudu koruyabilmiş olmanın buruk mutluluğunu yaşıyoruz. 2024 yılı için sizlere daha güzel mesajlar vermek isterdim ancak 2024 yılında da hedefimiz mevcudu korumak olacak. Ancak, 2024 yılında mevcudu korumak, 2023 yılındaki kadar kolay olmayacak. İhracatçılarımızda 2023 yılının yorgunluğu var. Sermayelerimiz azaldı. Enerjimiz tükendi. 2024 yılının ilk yarısında yüksek enflasyonist ortamın süreceği anlaşılıyor. Maliyet artışları sonrasında nihai ürünlerimizi daha yüksek fiyatlara müşterilerimize teklif etmek durumunda kalıyoruz. 2024 yılına zam yağmuru ile girdik. Son maliyet artışlarıyla nihai ürünlerimizde yüzde 25-30’luk fiyat artışları olacak. Tabii bu artış oranını her müşterimize kabul ettirmemiz mümkün değil. Müşteri kayıpları yaşamamız büyük olasılık. Anlayacağınız 2024 senesi çok parlak bir yıl olmayacak” diye konuştu.
ENFLASYON KONTROL ALTINA ALINMALI
Yeni yılda enflasyonun kontrol alınması gerektiğini ifade eden Eskinazi, “2024 yılı aynı zamanda seçim yılı. Bu şartlarda enflasyonu düşürme görevi olan Merkez Bankası’nı zorlu bir süreç bekliyor. Merkez Bankası’nın işi çok zor. 2024 yılında Türkiye’nin yatırım yapması lazım. 2022 ve 2023 yılında sermayeler yara aldı. Yatırım yapacaklarda bir tedirginlik var. Yatırım yapacaklara yeni kolaylıklar getirilmesi gerekir. Yeni yatırımlar bu gidişata göre kurgulanmalı. Bize düşen görev bu konuda ihracatçıları yönlendirmek. Türkiye’nin rekabetçi olabilmesi için yatırımlara devam etmesi lazım. Türkiye’nin 2024 yılı için belirlediği 267 milyar dolar ihracat hedefinin 260 milyar dolarını yakalaması başarı olacaktır. Toplum olarak orta gelir tuzağından kurtulmamız için ihracatta minimum yüzde 10 artışı yakalamak zorundayız. Maalesef ihracatta yüzde 10 artışı yakalayacak ekonomik iklimin çok uzağındayız” dedi.
18,5 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT
EİB’in 2023 yılını yaklaşık 18,5 milyar dolar bandında ihracatla geride bıraktığını söyleyen Eskinazi, “Ege İhracatçı Birlikleri olarak, Ticaret Bakanlığımızın desteğiyle 13 Uluslararası Fuara Milli Katılım Organizasyonu gerçekleştirdik. 329 firmamızın uluslararası arenada stantlarıyla ürünlerini pazarlamasına aracılık ettik. Farklı sektörlerde sektörel ticaret heyetleriyle, alım heyetleriyle pazarlama faaliyetlerimizi sürdürdük. Devam eden 12 URGE Projemizle ihracatçılarımızın kümelenerek uluslararası rekabetçiliğinin güçlenmesi için çaba gösterdik. Dünya’nın en büyük gıda ithalatçısı Amerika Birleşik Devletleri’nde Türk gıda ürünlerinin Pazar payını artırmak için sürdürdüğümüz TURQULITY Projemiz başarılı bir şekilde devam etti. Bu proje kapsamında öyle güzel işler yapıldı ki; Bakanlığımız diğer kurumlara örnek göstermeye başladı. 2024’te projede artık ticarileşme öne çıkacak” diye belirtti.
Eskinazi konuşmalarının devamında şu değerlendirmelerde bulundu:
Türkiye kaybettiği döviz kuru avantajını geri kazandığı takdirde 2025’ten itibaren önümüzü daha rahat görürüz. Orta vadeli plan sonundaki 302 milyar dolarlık ihracat hedefi rahat gerçekleşir diye öngörüyoruz. Ekonomik tablo kötü olabilir. Ancak ümidimizi yitirmiyoruz. Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 yıllık tarihinin 84 yılında var olan, üretmiş ve ihracat yapmış bir kurum olarak Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında da üretmeye, daha çok çalışmaya ve ihracat yapmaya devam edeceğiz. Cumhuriyetimizin birinci yüzyılında olduğu gibi ikinci yüzyılında da büyümenin anahtarı yine ihracat olacak. 2024 yılında ihracatla büyümek için ödevimize çalıştık. İş planlarımızı oluşturduk. 2024 yılında 13 fuara milli katılım organizasyonu yapacağız. ABD’de Californiya’da Natural Products Expo West Fuarı ve Güney Kore’de doğal taş ile ilgili Korea Build Week Fuarı, Türkiye Milli Katılım Organizasyonu düzenlediğimiz fuarlar arasına katılacak.2024 yılı için bugün itibariyle planladığımız sektörel ticaret heyeti sayısı 13. Bu sayının yıl içinde daha da artması için fizibilite çalışmalarımız sürüyor. Pazarlama faaliyetlerimizi alım heyetleriyle destekleyeceğiz. Tüm bu çalışmalarımızda Ticaret Bakanlığımızın “Hedef Pazarlar, Uzak Ülkeler Stratejisi”ne uyumlu hareket edeceğiz” dedi.
İHRACATIMIZ DOLAR MERTEBESİNDE YARA ALDI
Eskinazi, son olarak şunları aktardı:
Öncelikli beklentilerimizden birisi de Serbest Ticaret Anlaşmaları için yoğun mesai harcanmasıdır. Yarım kalan Serbest Ticaret Anlaşmaları bir an önce tamamlanmalı, hedef pazarlarla yeni STA’lar için çalışmalara hız verilmeli, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği anlaşmasının revizesi öncelikli başlıklardan biri olmalı. Ticaret Bakanlığımızdan bir diğer beklentimiz ihracat ürünleriyle ilgili yasak kararının çok kolay alınmamasıdır. 2023 yılında çeşitli ihraç ürünlerine getirilen yasaklar nedeniyle ihracatımız milyar dolar mertebesinde yara almıştır. 2024 yılında Temiz Enerji ve Kimya sektörleri öncelikli olmak üzere Ege İhracatçı Birlikleri çatısı altında yeni ihracatçı birlikleri kurulması için girişimlerimizi sürdüreceğiz.”