Diren ÇELİK/ EGEDESONSÖZ- Kahramanmaraş merkezli deprem felaketinin ardından hala yaralar sarılmaya çalışılıyor. Felaketin yaşandığı günlerde havaalanlarının hasar alması, karayolunda meydana gelen çökmeler ve hava muhalefeti nedeniyle uçuşların durması afet yönetiminde lojistiğin önemini ortaya koydu.
İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) İzmir Şubesi de bu kapsamda kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla şube hizmet binasında panel düzenledi. Panelde Yaşar Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Pervin Ersoy Ataç ile Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Arş. Gör. Dr. Duygu Şahan konuşmacı olarak yer aldı. Panelde afet öncesi ve afet sonrasında yapılması gerekenler konuşuldu.
ZARAR AZALTILMASI İLK SIRADA
Panelde ilk olarak konuşan Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Arş. Gör. Dr. Duygu Şahan afet planlaması ve yönetiminin önemine değinerek, “öncelikle zarar azaltma aşaması gelir. Afetin gerçekleşmesinden önce, olabilecek en uzun vadede planlarla hem yönetmeliklerin hem de mekanizmaların planlanmasını içeriyor. İkinci aşama ise hazırlık... Hazırlık aşaması, afet olduğunda etkin ve yerinde müdahale için bütün süreçlerin planlanması ve stratejilerin geliştirilmesini içeriyor. Bunlardan kastımız nedir? Toplumun bilinçlendirilmesi, eğitimlerin ve panellerin düzenlenmesi, afet planlanmasının yapılması ve gerekli tedariklerin stoklanması gibi süreçleri içeriyor. Asıl afet ne zaman ki gerçekleşti, ortaya müdahale aşaması çıkıyor. İnsan lojistiğinin en önemli ve kritik olduğu nokta burası… Daha sonra ise iyileştirme aşaması geliyor. Bu aşama ise, afetten etkilenen kişilerin ve bölgenin, olabilecek en hızlı şekilde normal yaşantılarına geri dönmesini sağlamak için yapılan çalışmaları içeriyor. Bunlar yeniden okulların açılması olabilir, deprem konutlarının inşası olabilir. İnsani yardım lojistiğinin en önemli özelliği nedir? Lojistik hep kârı, etkinlik, verimliliği amaçlayan bir alan. Ancak insani yardım lojistiğine baktığımızda tam tersi. Çok farklı bir alandan bahsediyoruz. Kesinlikle kâr amacı gütmeyen, çok farklı aktörlerin işin içinde olduğu çok başka bir alandan bahsediyoruz. Çok yeni bir alan. Ordu, lojistik şirketler STK’lar bağışçılar kamu kurumları ve diğer şirketler. Bunların birbirleri arasında ciddi bir koordinasyonun olması gerekiyor. Tüm paydaşlara görevler düşüyor. Üniversiteler çalışma yapabilir. İnsani yardım lojistiği ve afet yönetimi dersi veriyoruz” ifadelerini kullandı.
OTOPARK YERİNE DEPO YAPILMALI
Ardından panelde bir sunum gerçekleştiren Yaşar Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Pervin Ersoy Ataç, afet toplanma alanlarının açık hava yerine alternatif mekanların düzenlenmesi gerektiğine vurgu yaparak, “6 Şubat’taki en büyük sıkıntı lojistik yönetimin olmamasıydı. Lojistik başarılı yürütülürse afet yönetimi yüzde 85 başarılı olur. Afet yönetimi hazırlık döneminde önceki afetlere bakılarak planlama yapılmasıdır. Afetle ilgili eğitimler de alsak bunu unutuyoruz. Eğitimin sıklaştırılması gerekiyor. İzmir gibi bir yerde deprem ve sel ile karşı karşıya kalma ihtimalimiz çok yüksek. Tedarikçilerle anlaşmalar bu aşamanın en önemli kısmıdır. Hububat gibi ürünlerin saklanması bu aşamada önemli. İzmir depreminde de trafik sıkıntısı yaşadık. En ufak bir yağmurda trafik sıkıntısı çekiyoruz. Büyük araçlar yerine mobil araçların bölgede kullanılması gerekiyor. Anında müdahale aşamasında en önemli nokta yardımların hızlı ve doğru kategorize edilmesidir. Burada zaman önemlidir. Afet lojistiğinde zaman insan hayatına denk geliyor. Anında müdahalede izlenmesi gereken yollarda haberleşme önemlidir. 6 Şubat’taki depremde karayolunu kullanamadık ve deniz yolunu gündeme getirildi. Alternatif planların oynadığı rol çok önemli… Alternatif küçük araçlarla sevkiyat yapılmalı. Afet toplanma alanlarının açık olması, hijyen gibi konularda sıkıntı yaratıyor. Bunun yerine güvenli hale çevireceğimiz okullar, üniversiteler ve spor salonları kullanılabilir. Bazı binaların altını otopark yapmak yerine gıdaları saklayabileceğimiz depo yapmalıyız” ifadelerine yer verdi.