Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - İzmir Büyükşehir Belediyesi Mayıs ayı olağan meclisinin ikinci oturumu gerçekleştirildi. Kültürpark 4 Nolu Hol’de yer alan meclis toplantı salonunda gerçekleştirilen oturum İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in yokluğunda Başkan Vekili Mustafa Özuslu idaresinde gerçekleştirildi.
Meclis gündeminde ise İzmir Büyükşehir Belediyesi ve iştiraki ESHOT’un 2022 yılı Kesin Hesap Raporu görüşmeleri yer aldı.
KÖKLÜ'DEN ‘KESİN HESAP’ SUNUMU
İlgili gündem maddesi ile ilgili ilk olarak söz alan Plan ve bütçe Komisyonu Başkanı CHP’li meclis üyesi Bülent Köklü, “2022 yılı bütçelerinin gerçekleşme oranları giderde yüzde 109.95, gelirde yüzde 96.85 olarak gerçekleşmiştir. Her türlü olumsuz koşullara rağmen, Büyükşehir mali disiplininden taviz vermeden etkin, istikrarlı bir program yürütmüştür. Şu an kesin hesabını onaya sunduğumuz 2022 yılı bütçemizi 2021 Kasım ayında onaylanmıştır. O zaman dolar kuru 11.95, Euro kuru 13 liranın üzerindeydi. Bugün geldiğimiz nokta ortadadır. Bu nedenle bütün kamu idareleri gibi biz de ek bütçe yaptık. Büyükşehir, bünyesinde toplam 15 bin 125 çalışanıyla faaliyetlerini sürdürmektedir. 2022 yılı için 16 milyar lira teklif edilmiş, 15 milyar 594 milyon harcanmıştır. 2022 bütçesinin gerçekleşme oranı yüzde 96’dır. Bütçe gelirleri bir önceki yıla göre yüzde 76 artmıştır. Borçlarla birlikte toplam harcama ise 17 milyar 333 milyondur. Toplam personel giderleri, yüzde 23.66 oranındadır. Tüm ülkemizi ve dünyayı etkisi altına alan pandemi sonucunda oluşan ekonomik sorunlar neticesinde tüm kurumlar gibi belediyemiz de finansman kaynağı yaratmakta sorun yaşamıştır. Toplamda 98 milyar lira borçlanma limiti olan ve bu limitin sadece yüzde 16’sını kullanana belediyemizce alternatif finans kaynakları yaratmak için çalışılmış ise de faiz indirimiyle başlayan adımlar sonrası bankaların kurumsal bazlı kredileri onaylamaması sebebiyle finansman sağlanamamıştır. Bu süreç, belediye yatırımları üzerinde olumsuz etki yaratmıştır.2022 yılında gerçekleştirilen ve bütçe içerisinde en yüksek payı olan projeler… Ulaşım yollarında bakım ve asfaltlama... Toplam 1 milyar 235 milyonluk yatırım yapılmıştır. Çiğli Tramvayı hattı yapım işinin yüzde 90’ı tamamlanmış ve bugüne kadar 549 milyon lira yatırım yapılmıştır. Narlıdere Metrosunda 2022 yılı sonu itibariyle yüzde 92,5 oranında tamamlanmış ve o dönemde 250 milyon liralık yatırım yapılmıştır. Bütçe gelirinin kesin hesabı... 2022 yılı gelir bütçesi 13 milyar 450 milyon lira teklif edilmiş ve öngörülen gelir 14 milyar 788 milyon olarak öngörülmüştür. Gerçekleşme oranı yüzde 95’tir. Bu gelirin 103 milyonu vergi geliridir, teşebbüs ve mülkiyet gelirleri 973 milyon. Diğer gelirler ise 13 milyon 665 milyondur. Belediyemizin 2022 yılı gelirleri yüzde 90’ı İl Özel İdareleri ve Belediyelerine genel bütçe gelirleri tahsilatı üzerinden ayrılan paylardan oluşmaktadır. 2022 mali yılı içinde 11 milyar 805 milyon bütçe geliri ön görülmüş ve yüzde 111 gerçekleşmeyle 13 209 milyon lira gelir elde edilmiştir. Önceki yıla göre yüzde 89 artmıştır” ifadelerini kullandı.
ESHOT ile ilgili de bilgiler veren Köklü, “Kent genelindeki entegre toplu ulaşım hizmetlerinin 391 hat dahilinde günde ortalama 1247 otobüsle sürdüren ESHOT tüm toplu ulaşım modlarından gerçekleşen toplam 581 milyon yolcunun 279 milyonunu taşıyarak 100 milyar kilometreyi aşan yol kat etmiş. Kaliteli güvenli ve konforlu toplu taşıma hizmetini en iyi şekilde sunmuştur. 2020-2024 stratejik planda planladığı 5 yılda 500 otobüs hedefimizi plan dönemi tamamlanmadan 457 otobüs alımıyla yüzde 91 oranında gerçekleştirdik. Bu rakam İZTAŞIT 340 otobüs, İZULAŞ 16 otobüs birlikte toplam 636 yeni otobüs İzmirlilerin hizmetine sunulmuştur. Yenilikçi, güçlü, ulaşım filosuyla servise sunduğumuz otobüslerin yaş ortalamasıyla 6.46 ile Avrupa standartlarının üzerine taşınmıştır. Toplu olarak 364 otobüs ile 5 vadeli banka kredisi kullanmadan alınan otobüslerin fiyatında büyük bir avantaj elde etmiş bulunuyoruz. İZTAŞIT uygulaması ile minibüs yolcu taşıyan esnafın kurumsallaşıp güçlenmesi İzmirlilere daha geniş hizmet ağı sunması sağlanmamıştır. İlk defa Seferihisar’da başlamış, Kiraz, Menemen, Yeni Foça’da uygulamayı devam etmektedir. ESHOT Genel Müdürlüğünün komisyona havale edilen kesin hesabı komisyonda incelenmiş. Plan Bütçe Komisyonu raporu olarak meclis onayına sunulmuştur. ESHOT’un bu yıl 80. yıl dönümü. Yıl dönümünü kutlarım. Giderlerden bahsetmek istiyorum. Elektrik fiyatlarında artış yüzde 63, tüketici endeksindeki artış yüzde 64, akaryakıt motorin yüzde 93, asgari ücret yüzde 94, tüketici fiyat endeksi yüzde 98, yeniden değerlendirme oranı yüzde 123 fiyat artışları yaşandı. Hal böyleyken piyasada yaşanan fiyat hareketleri bahsedilen artış oranlarının üzerinde gerçekleştirmiştir. Başlangıçta öngörülen bütçe giderleri ve gelirleri ile ek bütçe yapmak zorunluluk haline gelmiştir. 2022 yılı gider bütçesi 3 milyar 458 milyon 600 bin. Gelir bütçesi 2 milyar 630 bin. Net finans 828 milyon 600 bin TL denklik sağlanmıştır. Bütçe gideri 3 milyar 108 milyon TL olarak gerçekleşmiş, bir önceki yıla göre 89,87 gerçekleşme oranını tutturmuştur. Bütçe giderlerinin en büyük iki kalemi personel ve hizmet alımları. Bütçe gideri bir önceki yılda 801 milyon TL iken 2022 yılında 1 milyar 259 TL’ye yükselmiş. Artış oranı yüzde 57 olmuştur. Akaryakıt gideri de bir önceki yıla göre yüzde 258 oranında artış göstererek 1 milyar 171 TL olarak gerçekleşmiştir. ESHOT’un bütçe gideri kurumsal ekonomik düzeyde bütçe gerçekleşmeleri komisyonu raporunda da detaylı olarak sunulmuştur” dedi.
ÇALIŞKAN: ANKARA-İSTANBUL DEVRETTİ SİZ NEDEN DEVRETMEDİNİZ?
AK Parti sıralarından söz alan Meclis Üyesi Erhan Çalışkan Ulaştırma Bakanlığı’nın İzmir’deki metro çalışmaları ile ilgili dikkat çekici bir çıkışta bulunurken, “Soruyorsunuz şimdi ‘U’ nerde diye. O ‘u’ sizin yüzünüzden yok. 2011 yılında merkezi hükümet size yazı yazdı. Dedi ki devam eden raylı sistem projelerinizi bize devredin. Ankara İstanbul devretti. Siz ‘devretmeyeceğim’ dediniz. 10 yıl önce yaptığınızı görmezden gelip başka bir şey söylüyorsunuz. Devretmediniz bunları. 3 yıl sürdü 2,5 kilometrelik kısmı tamamlamayı. Evka 3 – Bornova arasındaki hattı ben yapacağım dediniz. Nerde İmzir2in hakkı niye müsaade etmediniz? Siyasi rant diye mi? Merkezi hükümete yazar diye mi? Kime yazdığının ne önemi var yapsaydı merkezi hükümet binseydik” diye konuştu
ÇAMUR: HALKAPINAR-OTOGAR METROSU NE OLDU?
Söz alan CHP Grup Sözcüsü Gamze Gül Çamur, “Kesin hesap rakamlar üzerine konuşuyoruz. Gerçekleşme oranlarında İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin ve ESHOT’un verimli, halkın yararına kullandığını anlıyoruz. Bu hepimizi ilgilendiriyor. Normal bir vatandaş olarak İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi izlediğimizde Erhan Beyin konuşmalarında boşuna feryat ettiğimizi anlıyorum. Merkezi hükümetin İzmir’e yaptığı yatırımları hayretle dinledim. Biz 2021 yılında 247 milyar vergi verdik, 6,7 milyar yatırın aldık. Erhan Bey’in diğer anlattığı 200 küsur milyar yatırımlar yap işlet devret ile ilgili yatırımlar. Bizle ilgili hangi yatırımlar yapıldı? Bu şeklide algı yapılarak anlatılmasını doğru bulmuyoruz. Lütfen Erhan Bey bir şeyleri anlatırken bu gerçekleri de görmezden gelmeyin. Metro ile ilgili vurgu yaptı. Biz burayı bitirelim dedik, hükümet yapacağız dedi diye mi kaçtınız dedi. Burada bir samimiyetsizlik gördük. Biz bitirelim siz de Halkapınar-Otogar Metrosunu yapın dedik ama onu da merkezi hükümette ayırdığı cüzi rakamlarla öylece duruyor” ifadelerini kullandı.
HIZAL: İZMİRLİNİN SİZDEN ALACAĞI VAR
Gündem maddesi ile ilgili söz alan AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal, yerel yönetime karşı sert eleştiriler yöneltirken "Biz burada sabaha kadar konuşsak da dönüşü olmayan bir durum. Ancak tabii ki bunlar konuşulacak. Bütçeler ve buna bağlı olan kesin hesap iktidar olan tarafın tercihleri ile alakalıdır. Ancak bu tercihler yanlış yapılırsa, o şehrin ve o şehirde yaşayan insanların aleyhine bir takım sorunlar ortaya çıkabilir. Siz bir şehrin bu yanlış tercihler ve bu tercihlerler birlikte algılar ve manipülasyonlar ile yönetmeye kalkarsanız çok büyük bir yanlış var demektir. İzmir'de bir orman yangını yaşanmıştı Bu orman yangınında İzmir'in eşli maalesef ki yanmıştı. O gün bu şehrin belediye başkanı çıktı ve dedi ki İzmir Büyükşehir Belediyesi olarak biz uçak alacağız dedi. Araç almayan, yol yapamayan belediye uçak alabilir mi? Hayır ama popüler bir söylem. Tüm Türkiye'de uçak alacağı konuşuldu. Arkasından Muğla ve Antalya bölgesinde orman yangınları çıktı. Tunç Soyer tepesinde uçak ve helikopterler uçarken 'uçak ve helikopterler yok' dedi. Arından aynı Soyer Hatay Limanı'nda yaşanan yangını İzmir Büyükşehir Belediyesi itfaiyesinin söndürdüğünü söyledi.Ancak bunlar doğru değildi. Demek ki doğru olmayan bir takım ifadeler var. Peki gerçek ne? 2022 kesin hesabına bakılınca 16 milyar TL harcanmış. İtfaiye Daire Başkanlığı'na 419 milyon bütçe ayrılmış ve kullanılmış. Yakın zamanda İzmir'de bir sitede yangın yaşandı. Yangının yaşandığı site ile İzmir Büyükşehir Belediyesi itfaiye daire başkanlığı merkezi arası 191 metre.6 araç boyunca. İtfaiye aracı geldi suyu yetmedi. Su sıktı suyu yetmedi. Ben ordaydım gördüm. O yangını kim söndürdü? Sizin çok eleştirdiğiniz Orman Bölge Müdürlüğü'nün araçları ve Emniyetin araçları söndürdü. İzmir İtfaiyesinin nasıl sınıfta kaldığını ortaya koyan bir tablo. 419 milyon bütçe ayrılmış, araç filosunu büyütülmesi ile ilgili 10 milyon bütçe ayrılmış. Ancak bakılınca bunun 0 TL'si kullanılmış. 25 yıldır bu şehri siz yönetiyorsunuz. Binaların yangında sorun yaşamaması için itfaiye filosunu büyütüyor musunuz aynı oranda?Demek ki İzmir hakkını alacka. Evet İzmir hakkını sizden alacak. İzmir'in sizden alacağı var. İzmir'in alacağı varsa CHP'den, CHP'li belediyelerden var. 25 yıldır yönettiğiniz bu kentte altyapıda, üstyapıda, körfez temizliğinde, yangında sınıfta kaldınız. Bu nedenle İzmirlinin bir hakkı varsa izden alınacak" dedi.
ÖZUSLU: SİYASİ BİR DURUM ÇIKARMAYA GEREK YOK
Hızal'ın sözlerine tepki gösteren Başkan Vekili Mustafa Özuslu, "Sayın Kasapoğlu oradaydı, Sayın Atilla Kaya'da oradaydı, Emniyet Müdürü de oradaydı. Ben seni görmedim. Görsem selamlaşırdık. Sayın Tunç Soyer'de geldi olay yerine. Samimiyet testinden bahsediliyor ya... İtfaiye binamız çok yakın doğru. Bunu kanıtlamak için itfaiyenin raporu var. 1,5 dakika içinde itfaiye işleme başlamıştı. Önce insan kurtarılma yapılır yangınlarda. Haksızlık yapmamalıyız. Buradan siyasi bir durum çıkarmanın durumu yok. Yangın üzerinden siyaset yapmayalım. Orada hepimizin dostları vardı" ifadelerini kullandı.
AYDIN: DEVLETLE BELEDİYEYİ KIYASLAMAYIN
AK Partili mevkidaşına tepki gösteren bir diğer isim olan CHP Grup Başkanvekili Murat Aydın, "Önümüzdeki konu 2022 yılı kesin hesabı... Elbette konuşmacıların konuların belirlemelerinde sorun yok. Eleştirilerine de cevaplar veririz ancak olmamış şeyleri olmamış göstermek, yapılanları yapılmamış göstermek bu işi yapan arkadaşlarımıza haksızlık olur. 1 dakika 45 saniye sonra itfaiye ekibinin geldiğini bilip geç geldiler demek haksızlık olur. Bir meseleyi bağır çağıra anlatarak, bir meseleyi lügalataya boğarak söylemek sizi haklı hale getirmez. İstediğiniz kadar bağırın ancak sizi hakla hale getirmez. Faaliyetlere yönelik eleştirilerde bulunabilirsiniz ancak söylediğiniz şeyler ve verdiğiniz rakamlar doğru olmalıdır. Soyer'in bütün süreç ile ilgili yaptığı açıklamalar... Biz aynı gemideyiz diyorlar... Bırakın bu gemi metaforunu. Kimimiz o gemide makine dairesindeyiz kimimiz VİP salonlardayız.Çalışan insanların durumunu bilmeden aynı gemideyiz demeyin. İzmir Büyükşehir Belediyesi bu şehirde hala en büyük yatırımı yapan kurumdur. Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin yaptığı 3-4 yatırımla İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin yatırımlarını kıyaslamayın. Bu Türkiye Cumhuriyeti Devletine haksızlık olur. Devletin bütçesi İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin bütçesi ile mi yarışıyor? Bu şehir hakkını alacak! Bu şehrin en güzide kurumlarından biridir itfaiye daire başkanlığı. Türkiye'deki tüm afetlere canları pahasına koşuyorlar. Bina içerisinde 202 itfaiye erimiz çalıştı. Bunları belirtmemek arkadaşlarımıza haksızlık olur. Orada devletin tüm kurumları canla başla çalıştılar. Bunun üzerinden bir tartışma yapmaya gerek var mı? İzmir Büyükşehir Belediyesi canla başla çalışmaya devam ediyor. Herkesin alın teri var burada" dedi.
Yapılan görüşmeler sonrası 2022 yılı kesin hesap raporları Cumhur İttifakı’nın ‘ret’ , Millet İttifakı’nın ‘kabul’ oyları sonrası oy çokluğu ile kabul edildi.