EGEDESONSÖZ - İzmir Şoförler ve Otomobilciler Odası Başkanı Celil Anık, SONSÖZ TV'de Gazeteci yazar Muhittin Akbel'in sorularını yanıtladı. Sektörün sorunlarını anlatan Başkan Anık, ÖTV sorununun Ekim ayında çözüleceğini ümit ettiklerini söyledi. Başkan Anık, Antalya'nın taksi ücretlerine zam yaptığını, bazı illerin zam yapmaya hazırlandığını belirtirken, İzmir'de de TEFE, TÜFE oranlarını dikkate alarak, yolcuları da üzmeyecek, esnafı da mağdur etmeyecek bir zam olacağını açıkladı.
BİZ DE ZAM YAPMAK ZORUNDAYIZ, YENİ BİR TARİFEYE İHTİYACIMIZ VAR
Başkan Celil Anık, "Taksi ücretlerine zam olacak mı?" sorusuna şu yanıtı verdi:
"Mazot fiyatı bir ara düşmüştü ama şu günlerde yine yükseliş trendinde. Tamir bakım, yedek parça, personel gideri bakımından ciddi artışlar var. Araçlarımızda iki şoför çalışıyor. İki şoförün sigorta pirimi, 4 bin 600 liradan 7 bin 200 lira yapıyor. Araç sahibinin Bağkur primi de 4 bin lira civarında. Arabalarımızı her ay servise sokmamız gerekiyor, çünkü bizim arabalarımız günde ortalama 300 kilometre yol yapar ve ayda 10 bin kilometreye ulaşır. Bir yıl önce 3 bin liraya yaptırdığımız periyodik bakım için artık 6 bin lira ödüyoruz. Bir yağ servisi, 2 bin 500 liraya yükseldi. Bu fiyatlara itiraz ettiğimizde karşımızdaki arkadaş da pahalılıktan yakınıyor. Evet; bu şartlarda bir fiyat düzenlemesine gitmek gerekiyor. Antalya, taksi ücretlerinde fiyat ayarlamasına gitti. Hafta başından itibaren yeni tarifeyi uygulamaya başladılar. Diğer bazı illerdeki arkadaşlarla da görüştük, onların da yeni bir fiyat ayarlaması için çalışma içinde olduklarını öğrendik. Biz de bir hazırlık içindeyiz. Biz de zam yapmak zorundayız ama ne zaman olacağı konusunda tarih veremiyorum ama yeni bir fiyat tarifesine ihtiyacımız var. TEFE, TÜFE oranlarını dikkate alarak, yolcularımızı da üzmeyecek, esnafımızı da mağdur etmeyecek bir oranda zam yapılacağını söyleyebilirim."
BİZİM BELİMİZİ MTV DEĞİL, KASKO VE SİGORTA BEDELLERİ BÜKÜYOR
Motorlu Taşıtlar Vergisi'nin bu yıla mahsus olmak üzere iki kat ödenecek olmasını sorun etmediklerini ancak kasko ve araç sigortası primlerinin yüksekliğinden yakınan Anık, "Motorlu Taşıtlar Vergisi, bizim araçlarımız için çok yüksek değil. Çünkü bizdeki araçların motor hacmi, en fazla 1600'dür. 2000 motora doğru yükselince, MTV daha çok artıyor. Yapacak bir şey yok, katlanacağız. Kasko fiyatlarının önüne geçmek mümkün değil. Geçmişte kaza yapmış bir arkadaşımıza kasko fiyatı çıkarmışlar, 85 bin lira.. Esnaf arkadaş kasko yaptırmadı tabii ki. Ben olsam ben de yaptırmazdım. Kaza yapmamış bir taksimizin kaskosu 20-25 bin lira aralığında. Sigorta bedelleri de aşağı yukarı 25 bin lira gibi. Kasko ve sigorta fiyatlarına baktığımızda, MTV bizim için bir sorun teşkil etmiyor. Yani bizim belimizi büken, kasko ve sigorta bedelleri."
ÖTV SIFIR OLMASIN AMA YÜZDE 15 OLARAK SABİTLENSİN, RAZIYIZ
Taksicilere biniş yapan yolcu sayısında bir düşüş olmadığını, bu konuda bir şikayetleri olmadığını belirten İzmir Şoförler ve Otomobilciler Odası Başkanı Celil Anık, ÖTV indirimi beklediklerini söyledi. Anık, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimden önce açıkladığı ÖTV indiriminin Ekim ayında Torba Yasa'ya gireceğini ümit ettiklerini dile getiren Anık, şu değerlendirmelerde bulundu:
"ÖTV'de indirim yapılması, bizim çok uzun zamandır istediğimiz, beklediğimiz bir şey. Birtakım görüşmeler yaptık. 1 Ekim'de TBMM açıldığında, Meclis'e getirilecek ilk Torba Yasa'da ÖTV konusu da olacak. Bu konuda herhangi bir tereddüt yaşamıyoruz. ÖTV indirimiyle ilgili yasanın çıkacağına inanıyoruz. Hangi şartlarda, nasıl olacak, bizim için bu da çok önemli. Daha önceki ÖTV indirimindeki kriterler şöyleydi. Arabanı üç yıl içinde değiştirmen gerekiyordu. Üç yıl doldurmadan bir gün öncesine kadar yenileme hakkın vardı. O hakkı kullanmadığın zaman, ÖTV indiriminden faydalanamıyordun. Bu kriter yine konulabilir. Yine 1600 motor olacak sanırım. Üç yıl boyunca arabayı satmama kriteri de yeni kurallar arasında olabilir; bunun ticareti yapılmasın diye. Daha önce de hep söyledim; biz taksiciler yeni araçlar için yüzde 45 ÖTV ödüyoruz. Gerçekten çok yüksek bir oran. Servis minibüsü, otobüsü, kamyonda yüzde 4 ile yüzde 8 arasında bir ÖTV var. Bizim önerimiz, ÖTV'yi bir defalık yüzde sıfır yapacağınıza, sürekli olarak yüzde 10, yüzde 15 olarak uygula, biz de bunu ödeyelim. Duyumlarımıza göre ÖTV sıfır noktasına çekilecekmiş. Bu durumda biz de eskiyen arabamızı sık sık değiştirelim ki, yolcularımız eski arabalarla yolculuk etmek zorunda kalmasınlar. Bugün taksicilik yapmak için alacağımız bir aracın fiyatı 1 milyon lira civarında. 800-900 bin liraya alabileceğimiz araba kalmadı piyasada. Şu bir gerçek ki, bu yüzde 45'lik ÖTV ile bizim bu taksicilik mesleğini sürdürebilmemiz mümkün değil. Çok sayıda ülkeye gittim, hiçbirinde taksiciler için böyle yüksek bir ÖTV görmedim. Tam tersine, özellikle taksiler için ÖTV indirimi var. ÖTV meselesi çözülürse, pek çok esnafımız hemen aracını değiştirmeye hazır. En genç araç filosu bizdeydi. Son iki üç yıldan beri filomuz yaşlandı. Zaten yeni araba bulamıyoruz, mecburen ikinci ele yöneldik. İki yaşında ikinci el arabayı almak zorunda kalıyor, çünkü yenisi, sıfırı yok. İki sene önce filomuzun yaş ortalaması 3-4 şeklindeydi. Bugün 5, 6 yaş civarında."
BİR ŞOFÖRÜN MALİYETİ 20 BİN LİRAYI GEÇİYOR
Takside çalışan bir şoförün aylık maliyetinin 20 bin lirayı geçtiğine vurgu yapan Başkan Anık, sigortalı olmak istemeyen şoförlerle ilgili olarak şu değerlendirmelerde bulundu:
"Şoförler, kendi hesabına çalışır. Gün içerisinde yaptığı hasılattan kendi payını alır, kalanını araç sahibine verir. Gel, maaşlı çalış desek, çalışmaz. Yeni asgari ücretin maliyeti, bugün 19 bin lira. Yemeği yer, bir paket de sigarasını alır, maliyet 20 bin lirayı geçer. Arkadaşlar genelde sigortalı. Ancak beni sigortalı yapmayın diyen de var, doğrudur. Bu ekonomik şartlarda her arkadaşın borcu harcı var. Sigorta yaptırdığında, banka hemen o parayı bloke ediyor. Eğer bir şoför arkadaşın borçlu olduğu yazısı gelirse, araç sahibi o arkadaşla çalışmıyor, çünkü sigortasız şoför çalıştırmanın çok büyük cezası var. 12 bin lira ceza ödemek zorunda kalıyor araç sahibi. Trafik polisi ceza yazdığında, otomatik olarak SGK havuzuna düşüyor ve o arkadaşın sigortalı olup olmadığı ortaya çıkıyor. Bir kez yakalandı, 12 bin lira ceza ödedi, ikinci kez yakalandığında bu ceza miktarı üçe katlanıyor. Hiçbir araç sahibi böyle bir riski göze almak istemez. Hafta sonlarında çalışan şoför arkadaşlarımız var, bu sorun en çok onları ilgilendiriyor aslında. Şoför arkadaş üç ayrı arabada çalışabiliyor ve üç arabada da sigortalı gösterilebilecek. Bu yeni kural, ceza yemenin önüne geçmede çok faydalı olacak."
ŞÖFÖR ARKADAŞLAR KILIK KIYAFETLERİNE DİKKAT ETMELİ
Şoförlerin kılık kıyafetleriyle ilgili şikayetler aldıklarını belirten Başkan Anık, meslektaşlarını uyardı:
"Bizim oda olarak hiç kimsenin kılık kıyafetine karışmak gibi bir yetkimiz yok. Ancak yönetmelikte bir taksi şoförünün hangi şartlarda, nasıl bir kılık kıyafetle çalışacağını çok net bir şekilde yazıyor. Ben sadece uyarmakla mükellefim. Fakat belediye trafik, kılık kıyafetinin yönetmeliklere uygun olmadığını gördüğünde müdahale eder. Sana git, kısa pantolon giy çalış, atletle araba kullan, demiyor. Belediye trafik kılık kıyafette bir uygunsuzluk görürse cezayı yazar, arabada bir eksik varsa onu da ekler, ceza daha da ağırlaşır. Toplamda 3 bin lira ceza ödemek zorunda kalırsınız. Bize de kılık kıyafet konusunda çok şikayet geliyor. Bu şikayetleri, belediye ile paylaşmak zorundayız. Hiç kimse, başkan sen bizi belediyeye şikayet mi ediyorsun, demesin. Bize verilen sorumluluğu yerine getirmek zorundayız. Belediyenin denetimleri artmaya başladı. Şoför arkadaşlarımı buradan bir kez daha uyarmış olayım. Araçta sigara içmekle ilgili olarak da çok şikayet gelmeye başladı. İl Sağlık Müdürlüğü odamızla irtibata geçerek bizi uyardı. Yolculardan ziyade, bizim şoför arkadaşlar sigara içiyorlar. Arabada sen sigara içiyorsan, müşteriye sigara içme diyemezsin. Sen de içmeyeceksin, yolcu da içmeyecek. İl Sağlık Müdürlüğü denetlemelerin artacağını bildirdi, tüm şoför arkadaşların bilgisi olsun. Böyle bir ihlalin de 3 bin lira cezası olduğu unutulmamalı. Belediyeden aldığımız çalışma ruhsatı var ve yönetmelikler çerçevesinde verilen bu ruhsatın sorumluluklarını yerine getirmemiz gerekiyor. Şunu da belirtmeliyim ki, arkadaşlarımızın yüzde 80'i bu kurallara uyuyor. Kurallara uymayanlaradır sözümüz."
MESLEK LİSELERİNE ŞOFÖRLÜK BÖLÜMÜ EKLENSİN
aşkan Anık, şoförlerin artık meslek liselerinde yetişmesini arzu ettiklerini, bu konuda bir proje geliştirdiklerini ve o projenin hayata geçmesi için çabaladıklarını anlattı:
"Meslek liselerinde motor bölümleri vardır. Şoförlük bölümü de açılabilir, o bölümün içinde. Arkadaş isterse motorcu olur, isterse şoför olur. Hatta mezun olduğunda iki meslek sahibi olabilir. Böyle bir dal açılması lazım. Yurtdışında, taksi şoförü olabilmek için uzun soluklu kurslar var. İnsanlar ciddi bir eğitim alıyor o kurslarda. Yolcuya nasıl davranılır, mükemmellik seviyesinde araç nasıl kullanılır, hepsini öğretiyorlar. Bizdeki şoförlük kursları kısa süreli ve eğitimlerin uzaması lazım. Şoförlük, meslek liselerine konulursa, kalifiye eleman yetiştirme konusunda önemli bir adım atmış oluruz. Burası İstanbul değil, Ankara hiç değil. Bizim araç sayımız belli, 2 bin 918... Biz birbirimizi tanıyoruz. Biz bir markayız. Kentimize gelen insanlar, havaalanında, otogarda önce taksiye biniyor. Bizim İzmir'i çok iyi temsil etmemiz lazım. Bu projemizle ilgili hazırlığımızı yaptık ve bir milletvekilimizle de paylaştık. Vekilimiz, bu projemizin hayata geçirilmesi için üst yöneticilerle gerekli görüşmeleri yapacak."
YIL SONUNA KADAR ARAÇLARA KAMERA TAKMAK ZORUNDAYIZ
Araçlardaki kameraların özel hayatın gizliliğiyle alakalı bir şey olmadığına vurgu yapan Başkan Anık, yıl sonuna kadar herkesin kamera takması gerektiğini hatırlattı:
"Baştan söyleyeyim, taksilerdeki kamera özel hayatı ilgilendirmez. Çünkü şoför arkadaş istediği zaman o görüntüyü açıp göremez. Herhangi bir sıkıntı olduğunda gelir jandarma, polis açık görebilir. Kamera takın dediğimizde esnaftan da tepki geldi. Hatta bir arkadaşımız dava açtı. Mahkeme, kameranın özel hayatı ilgilendirdiği yönündeydi. Aradan zaman geçti, Ankara, kamera kullanımıyla ilgili lehte karar verdi. İçişleri Bakanlığı bunu altı ay önce Yargıtay'a taşıdı, iki karardaki çelişkiler nedeniyle. Yargıtay, taksilerde kamera takılabilir, özel hayatın gizliliğini ihlal söz konusu olmaz şeklinde karar verdi.Kamerayla ilgili şartlar değişti. Bakanlık, kamera takma şartını 2023 yılının sonuna kadar uzattı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, bir karar alıp, henüz kamerası olmayan taksilere kamera taktırabilir. Bu konuyla ilgili Büyükşehir ile bir toplantı yapacağız.1000'den fazla aracımızda kamera var, arkadaşlar gönüllü olarak taktılar. Kameranın faydasını gören görüyor. Kaza yaptığında haklılığını kamera görüntüleriyle ortaya koyan çok arkadaşımız var. 2023'ün sonunu beklemeden herkes kamera taktırmalı."