Metehan UD / EGEDESONSÖZ - İzmir’in Konak İlçesi’nde Zorlu Holding’e ait gökdelen projesinin yüksekliği kent gündeminde yer edinmeye devam ediyor.
Projenin ilk olarak yüksekliği Konak Belediye Başkanı eski başkanı Sema Pektaş döneminde kesilen ruhsatta 154 metre olarak belirlenmişti. Abdül Batur’un Konak Belediye başkanlığına seçilmesinin ardından Zorlu Holding ile yapılan anlaşma sonrasında estetik kurul kararı gerekçe göstererek 132 metreye indirilmişti. Daha sonra sürece dahil olan İzmir Büyükşehir Belediyesi ise 12 Temmuz 2021’de alınan meclis kararı ile birlikte projenin yüksekliğini Kadifekale (Pagos) Tepesi’ni baz alarak 84 metrede karar kılmıştı.
Konak Belediyesi’nin geçtiğimiz yıl yayımlanan, belediye ilçe sınırı içerisinde yer alan ve yürürlükteki 1/1000 ölçekli uygulama imar planında bina yükseklikleri "Serbest" olarak belirlenmiş olan ada/parsellerdeki bina yüksekliklerinin belirlenmesine ilişkin 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliği’ne askı sürecinde çok sayıda kurum ve kişi tarafından itiraz gelmişti.
İtirazların bir tarafında aralarından TMMOB’a bağlı odaların temsilcileri ve kent hakkı savunucuları yer alırken diğer tarafında ise AVM’nin sahibi olan Zorlu Grubu’na bağlı Passtel Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş vardı. Zorlu Grubu itirazında, ruhsatın söz konusu düzenlemeden önce kesildiğini belirterek, mülkiyetlerinde serbest yükseklik kararının uygulanmasını talep etmişti.
ZORLU’NUN İTİRAZLARI REDDEDİLDİ
Konak Belediyesi itirazları İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne göndermiş, ancak sonuçlandırılmadan Konak Belediyesi’ne geri gönderilmişti. Konak Belediyesi'nin Haziran ayı olağan meclis oturumunda itirazlar için nihai karara varıldı. Şirketin yaptığı itirazlar oybirliği ile reddedilirken, TMMOB'un yaptığı 15 maddelik itiraz oy çokluğu ile meclisten geçti.
ZORLU’DAN YENİ HAMLE
Yükseklik ile tartışmalar devam ederken Zorlu Grubu’ndan yeni bir hamle geldi. Zorlu Grubu İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin aldığı karar olan; proje yüksekliğini 132 metreden 84 metreye düşüren düzenlemeyi kazanılmış haklarını ortadan kaldırdığını gerekçe yargıya taşıdı. Zorlu Grubu, 84 metrelik kararın iptalini istedi.
İtiraz dilekçelerinde şu ifadeler yer aldı:
Bu uygulama ile Müvekkil Şirketin mülkiyetinde bulunan; eski 1716 ada 1 ve 2 sayılı parseller kısmen yeşil alan ve kısmen yol olarak Müvekkil Şirket tarafından tapu kütüğünden terkin edilmiştir. Neticede, eski 999 ada 81 sayılı parsel yoldan ihdas edilen alanla tevhid edilerek 7491 ada 1 sayılı parsel olarak Müvekkil Şirket adına tapu kaydına tescil edilmiştir. Maliye Hazinesi adına kayıtlı; eski 1716 ada 3 sayılı kültür varlığı parseli muhafaza edilerek 7492 ada 1 sayılı parsel olarak Belediye Hizmet Alanı kullanımı ile tapuya tescil edilmiş, imar planında açık otopark olarak belirlenmiş eski 1716 ada 4 sayılı parsel tapu kütüğünden terkin edilmiştir. Nihayetinde, 1/1000 ölçekli uygulama imar planına uygun olarak 06.12.2018 tarihinde Yapı Ruhsatı tanzim edilmiştir.
Buna göre, Müvekkil Şirket tarafından terk edilen 1716 ada 1 ve 2 nolu parseller ile ve 999 ada karşılığında dava konusu parselin yapılaşma koşulları belirlenmiştir. Bina yüksekliği 146,3 metre belirlenmesinin nedeni, terkin ile kaybedilen inşaat alanını mevcut 7491 ada, 1 parselde karşılanmasıdır. Bunun amacı, Anayasa md.35 mülkiyet hakkına uygun bir düzenleme yapılarak Müvekkil Şirketin terkin nedeni ile yapılaşma hakkına halel gelmemesidir. Müvekkil Şirketin terkinin karşılığında elde edilen yapılaşma haklarının dava konusu plan değişikliği ile geri alınmasında hukuka uyarlık yoktur. Dava konusu işlemin bu nedenle de iptali gerekir.
Yukarıda ifade edildiği üzere, 7221 sayılı Kanun ile getirilen bina yüksekliğinin serbest olmayacağına ilişkin düzenleme halihazırda yapı ruhsatı düzenlenmiş mer'i imar planlarına uygulanmayacaktır. Bu durumun sebebi; yapı ruhsatı ile, muhatabına yapılaşma hakları yönünden kazanılmış hak tesis edilmiş olmasıdır.
Bilindiği üzere kazanılmış hakların amacı, idareye yasalar tarafından verilen görev yerine getirilirken bu tek yanlı işlemler karşısında bireyleri korumaktır ve aslında bu yönüyle kazanılmış haklar idarenin kanundan aldığı yetkiyle yaptığı işlem ve eylemlerde sınır mahiyeti görmektedir.