GÜNCEL EGE YEREL YÖNETİMLER EKONOMİ POLİTİKA SPOR RÖPORTAJLAR YAZAR CAFE FOTO GALERİ VİDEO GALERİ
Prof. Dr. Mustafa KAYMAKÇI
YAZARLAR
2 Aralık 2018 Pazar

Kırmız et açığı neden ortaya çıktı?

Sürekli yazıyoruz.

Türkiye  tarımının  yaşamakta olduğu üretim yetersizliği,çiftçinin yoksullaşması,gıda üretiminde ithalatın patlaması,tüketicinin gıdalara çok pahalı ulaşması ve de sağlıksız beslenme gibi sorunlar; yapısal  sorunlardır ve nedeni dışa bağımlı ekonomi-politikaların tarıma yansımasıdır.

Bu kapsamda öne çıkan konulardan birisi  de kırmızı et açığıdır.

Kırmız Et Açığı Neden Ortaya Çıktı?

 Türkiye’ de 1980’li yıllarda başlayan tarımsal gerileme, tarımın bir kolu olan hayvancılıkta da alarm vermeye başladı.

Bu durum, Uluslararası Para Fonu (UPF) ve Dünya Bankası(DB)’ na egemen olan ABD ve Avrupa Birliği (AB) yönlendiriciliğinde uygulanan tarım politikalarının sonucu olarak ortaya çıktı.

Batı’nın elinde olağanüstü bitkisel ve hayvansal üretim fazlalıkları ile tarımsal sanayi girdileri vardı. Batı açısından bunların Türkiye gibi çevre ülkelerinde eritilmesi kaçınılmaz bir zorunluluktu .

Bunun için Türkiye’ de yurtiçi üretimin geriletilmesi doğrultusunda politikalar  devreye sokuldu.

Nüfusumuz artarken hayvan varlığımız  neredeyse yarıya düştü, üretimin geriledi ve Türkiye tarım işletmelerinin büyük bir çoğunluğunu oluşturan küçük ve orta ölçekli çiftçiler   hayvancılığı bıraktı ve dolaysıyla pazardaki   et fiyatları el yaktı,yakmaya devam ediyor.

Türkiye hayvancılığında teknik olarak  nerede hata yapıldı ya da yaptırıldı?

Büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık demek, ot demektir.

Batı ülkelerinde yağış bol ve mevsimlere düzenli olarak yayıldığı için otun maliyeti düşüktür.Hayvanların otu,doğal ve bakımlı mera ve çayırlardan karşılanır.Bu nedenle otun maliyeti düşüktür.Oraları için sığır yetiştiriciliğinin öne çıkarılması uygundur.

Bu durum dikkate alınmaksızın kırmızı et ihtiyacının karşılanmasında yurdumuzda sığır yetiştiriciliği öne çıkarıldı.

Hayvan yetiştiriciliğinin yem  ihtiyacı , koyun ve keçinin dışında  mera ve çayırlarımızdan değil,ağırlıklı olarak   pahalı su ve elektrikle  yapılan yem bitkileri üretimi ve fabrika  yemine dayandırıldı.

Pahalı su ve elektriğin  dışında,fabrika yeminin ham maddesi de ithalatla karşılanmışı ve döviz kuruna bağlı olarak fabrika yemi fiyatları da artmıştı. Bu süreç, geçmişten ders almaksızın sürdürülüyor.

Sonuç olarak Türkiye’de otun ve fabrika yeminin maliyeti yüksektir.

Bu nedenle sığırdan karşılanması planlanan kırmızı etin maliyetlerini düşürmek olası  olmadı.

Diğer yandan koyun ve keçi  eti tüketimi, beyin yıkama(mankurtlaşma)  işlemiyle kentlerde   düşürüldü.Mera alanlarının  azalması ile birlikte küçükbaş hayvan yetiştiricileri de para kazanamaz duruma getirildi. Daha açıkçası küçükbaş hayvan yetiştiriciliği ihmal edildi ve desteksiz bırakıldı.Oysa bizim mera alanlarımız koyun ve keçiye daha uygundu.

Türkiye’de bu  teknik konu  nedense dile getirilmiyor. Kırmızı et açığının kapatılmasında  ve ucuzlatılmasına çözüm, genel olarak fabrika yeminin ucuzlatılmasına indirgeniyor.

Tekrar edelim, pahalı su ve elektrikle üretilen  ot  ve  ham maddesi ithalatla karşılanan , fabrika yemi ile büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yapılamaz ve sürdürülemez.

Kırmız Et İthalatından Kimler Kazanıyor?

?             İçte ithalat izni alabilen birkaç aracı firma, et tüketen yemek firmaları  ve sucuk-salam üreticileri ithal etten  karlı çıkıyorlar.

?             Geçmişte Uluslararası Para Fonu (UPF) ve Dünya Bankası(DB)’na egemen olan ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkeleri kazanmıştı,kazançları devam ediyor.Çünkü ellerinde hayvan ve kırmızı et stokları var.

Kırmızı Et İthalatından Kimler Zararlı Çıkıyor?

?             Hayvan sahibi köylü ve  yetiştiriciler zarar ediyor . Yetiştiricilerin daha düşük fiyatlarla gelen ithal hayvanlar ve karkas etle,fiyat açısından  yarışma şansı yok gibi. Yerli hayvanlarla üretim yapan  üreticiler kadar dışarıdan gelen hayvanlarla kurulan çiftlikler  bile  zorlu bir üretim dönemi yaşıyorlar. Kimileri de hayvancılığı bırakmaya devam ediyorlar.

?             Aslında tüketici de zararlı çıkıyor. Kimileri,thalat ile fiyatların düştüğünü,kimi zamanlar sabit tutulduğun belirtiyorlar.Belki göreli olarak fiyat çok az düşebiliyor,ancak daha sonra  hızla artıyor.Çünkü sorun,yapısal.

TEKRAR EDELİM, PAHALI SU VE ELEKTRİKLE ÜRETİLEN  OT  VE  HAM MADDESİ İTHALATLA KARŞILANAN  FABRİKA YEMİ İLE BÜYÜKBAŞ VE KÜÇÜKBAŞ HAYVAN YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAMAZ VE SÜRDÜRÜLEMEZ