GÜNCEL EGE YEREL YÖNETİMLER EKONOMİ POLİTİKA SPOR RÖPORTAJLAR YAZAR CAFE FOTO GALERİ VİDEO GALERİ
Erkan SEVÝNÇ
YAZARLAR
2 Ekim 2019 Çarşamba

Bir el verin artık!

1859’dan bu yana ülkemizde “488 siyasi parti” kuruldu…

Bugün itibariyle parti sayısı 87 ve bunların 42’si son beş yılda ortaya çıktı. Şimdilerde kuruluş ve teşkilatlanma aşamalarında olan dört parti de eklenirse sayı olacak 91…

Yalnız şöyle bir şey var. Tamam, partiler kuruluyor da seçime kaçı giriyor, girenlerden kaçı oy alabiliyor?

Siyasi partilerin seçime girme yeterliliği için seçimden altı ay önce kurulması ve 41 ilde örgütlenmesi gerekiyor... Ufukta bir seçim görünmediği için vakit var yani…

Türkiye’de kurulan partilerin hepsi 1923’ün 9 Eylül’ünde siyaset dünyasına giren Cumhuriyet Halk Partisi’den çıkma… Çok partili rejime geçince merkez sağ Demokrat Parti, merkez sol Cumhuriyet Halk Partisi olarak şekilleniyor… Bunlara aşırı sağ CKMP (Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi) sonra MHP (Milliyetçi Hareket Partisi) aşırı sol TKP (Türkiye Komünist Partisi) sonra TİP (Türkiye İşçi Partisi) ekleniyor. Demokrat Parti 27 Mayıs Darbesi sonrası kapatılınca merkez sağ kulvarda bayrağı Adalet Partisi alıyor. Bu çizgi Anavatan, Doğru Yol ve Demokrat Türkiye Partisi ile devam ediyor. Merkez solda ise, CHP’den DSP (Demokratik Sol Parti) çıkıyor…

Türkiye Siyaseti’nde nereye oturtulacağı belli olmayan iki çizgi daha var. Fazilet ve Refah çizgisi ki; buradan AK Parti çıktı. HADEP ve HEP çizgisi ki; buradan da HDP (Halkların Demokratik Partisi) çıktı…

Yeni partilerin ortaya çıkışında farklı yaklaşımlar var. Bunlardan biri batıda “splinter party” olarak adlandırılan ana partiden ayrılarak kurulan partiler. Akşener’in İYİ Parti’si gibi. MHP den ayrılma. Batı’da bu tip partiler seçimlerde belirli bir oy potansiyeline ulaşır hatta iktidara bile gelirlerken bizde çok az oy alabiliyorlar. Misal son milletvekili seçimlerine 13 siyasi parti girdi… İYİ Parti, Millet İttifakı içinde ancak %9.9 oy alabildi. DYP’den ayrılanlar tarafından kurulan Hüsamettin Cindoruk’un başkanlığındaki Demokrat Türkiye Partisi de öyle…1999’da sadece % 0.6 oy aldı. DSP’den ayrılarak Yeni Türkiye Partisi’ni kuran İsmail Cem, 2002 seçimlerinde % 0.1 oy aldı. Yine CHP’den ayrılarak Ana Parti’yi kuran Emine Ülker Tarhan %0.06 oy aldı. Halkın Yükselişi Partisi’ni kuran Yaşar Nuri Öztürk de aynı kaderi yaşadı. Ak Parti’den ayrılan Abdüllatif Şener’in kurduğu parti, 2011 seçimlerine giremedi bile… Bağımsız Şener sadece % 4 aldı…

Eski partilerinden ayrılıp yeni parti kuranlardan sadece üç kişi başarılı oldu bugüne kadar…  Adnan Menderes, Bülent Ecevit ve Recep Tayyip Erdoğan…

Hafızalarımızı yokladıktan sonra gelelim yeni kurulacak partilere…

Bunların dördü “hazır” demiştik. Abdullah Gül destekli Ali Babacan’ın Partisi, eski başbakanlardan Ahmet Davutoğlu’nun Partisi, CHP den ayrılan bağımsız Ardahan Milletvekili Öztürk Yılmaz’ın Partisi ve eski Sağlık Bakanlarından Rıfat Serdaroğlu’nun Partisi…

İzmir parti kurulumlarında da etkin illerden…  Ali Babacan ile beraber hareket eden 11’inci Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün ailesinin önemli kısmı İzmir’de yaşıyor. Gül’ün birinci derece akrabası İzmir milletvekilliği yapmış Prof. Dr. Mehmet Tekelioğlu parti kurucuları arasında…

Rıfat Serdaroğlu, “Çoban Ateşi”ni İzmir’de yaktı. En son Afyon’da toplandı parti kurucuları. Serdaroğlu, yıl sonunda resmi olarak kuracakları yeni partinin Cumhuriyet Tarihi’nin en büyük muhalefeti olacağı iddiasında...

Siyaset sahnesinde boy gösterecek sadece bu dört parti değil. Sırada olanlar var. Uzun yıllar İzmir Buca’da DSP ve AK Parti’de belediye başkanlığı yapan Cemil Şeboy, Balkan göçmenlerinin partileşme sürecini yönetiyor… “Artık hamama odun taşımaktan bıktık, bizi çantada keklik görenleri sırtımızdan atacağız” diyen Şeboy’un partisinin adı “BAP / Balkan Anadolu Partisi”… Türkiye genelinde yaklaşık 20 milyon Balkan göçmeni yaşıyor…

Yine 70 avukat tarafından “Kuvayi Milliye Hareket Partisi” hayata geçiyor. Erbakan’ın oğlu da parti kuruyor, “Yeniden Refah Partisi” adı altında... Kurucularının büyük çoğunluğu astsubay olan “As Parti” sırada. Partinin kurucu genel başkanı Cavit Kayıkçı, hedeflerinin 200 bine yakın astsubayın siyaset arenasında söz sahibi olmak şeklinde ifade ediyor… Galip İlhaner, “SAP / Selam Anadolu Partisi”nin kuruluş hazırlığında... Ve bir sürpriz: Cem Uzan geri dönerek Genç Parti’yi ayağa kaldıracak iddiası var... Erdoğan’a muhalefet değil, “muhalefete muhalefet edeceği” için dönüşüne yeşil ışık yakılmış durumda… Yeni kurulacak partiler ittifaklarda kendilerine yer bulmaya çalışacaklar…

Görülüyor ki; gelecek seçimlere bu partilerin yarısı katılsa seçmene eski nüfus cüzdanları gibi sayfa sayfa bir cüzdan verilecek, çünkü bu partileri bir kağıda sığdırmak olası değil…

Gelin Cumhuriyetin 100’üncü yılına yakışır parti sayısını da 100’e tamamlayalım. Hatta 100’üncü parti de 1859’da kurulan ilk partinin adı “Fedailer” olsun… Oy vermeyeceksiniz bari bir el verin… Hadi fedailerim benim…