Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - İzmir Büyükşehir Büyükşehir Belediyesi Kasım ayı olağan meclisinin 8'nci oturumunu gerçekleştirdi. İzmir Kültürpark'ta yer alan İsmet İnönü Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilen oturuma, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer başkanlık yaptı.
Meclisin gündeminde ise İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde yer alan ESHOT A.Ş'nin 2021 yılı bütçe görüşmeleri vardı.
ESHOT 2021 yılı bütçesi Cumhuriyet Halk Partisi ve İYİ Parti'nin evet oyuna, Adalet ve Kalkınma Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi'nin ret oylarına karşın Mecliste oy çokluğu ile kabul edildi.
600 MİLYONLUK DESTEK
Kabul edilen bütçeye göre ESHOT A.Ş'nin 2021 yılı gider beklentisi 1 milyar 817 milyon 146 bin TL olurken, gelir beklentisi olarak 1 milyar 176 milyon 196 bin TL hedeflendi. Bütçede oluşan 640 milyon TL'lik farkın 600 milyon TL'lik farkını Büyükşehir Belediyesi tarafından kapatılacak.
SOYER: KISA VE ÖZ KONUŞMA YAPILMASINI RİCA EDİYORUM
Meclisin açılışında söz alan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Meclis üslerin uyarılarda bulundu. Soyer, "Pandemi nedeniyle böyle kapalı ortamlarda uzun kalmanın sorunlarını biliyoruz. Bundan dolayı kısa ve öz konuşma yapılıp tekrardan kaçınılmasını rica ediyorum. Mümkün olduğunca uzatmadan, kimseyi tehlikeye atmadan oturumumuzu tamamlamamızı rica ediyorum" dedi.
ÖZUSLU: 120 DAKİKA İZMİRE İYİ GELDİ
ESHOT A.Ş'nin 2021 yılı bütçe görüşmelerinde konuşan Cumhuriyet Halk Partisi Grup Başkanvekili Mustafa Özuslu, 120 dakikanın İzmirlilere iyi geldiğini söyledi. Özuslu; "Böyle bir kapalı ortamda aslında süremizi bizim kuruluşumuzun bütçesini ve cuma günü büyükşehir'in bütçesini konuşurken kendimizi sınırlamadan görüş belirtmek istememiz haklı ancak, böyle bir pandemide konuşmaları sınırlandırmak gerekiyor.
ESHOT bir hizmet yapıyor ve bu hizmette kar amacı gütmüyor. Bütün stratejik planı ve hedefi bunun üstüne oturtuyor. Burada mademki böyle bir kamu kurulusu ve hizmetinden bahsediyoruz, o zaman bir zarardan bahsedebilirmiyiz. Siz burada bir hizmet veriyorsunuz ve Büyükşehir tarafından süspansiyonlar ve bazı borçlanmalar ile bu süreci yürütüyorsunuz. ESHOT'un en büyük gideri yedek parça, bakım onarım, akaryakıt… Aslında ülkede ne olursa doğal olarak ESHOT'u yöneten arkadaşlarımız da buna yönelik bütçeler yapıyorlar. Ülkede yakın zamanda ihtiyaç duyulduğu için önemli bir bakan değişikliği oldu. ESHOT'u da bunlardan bağımsız düşünemeyiz. İzmir Büyükşehir Belediyesi stratejik planlarında 500 otobüs alımlarını hedeflemişti. Bu ülke tarihinde en büyük otobüs alımını gerçekleştirdi ESHOT. Bu otobüslerin yüzde 83'ü teslim alındı ve 4'ü engelli otobüsü olmak üzere kalanlarının sözleşmeleri imzalandı. Dolayısıyla bunlarla mevcut bin 500 olan araç filomuzu gençleştirmiş olacağız. Bu gençleştirme ile yaş ortalamamız 6.2'ye düşecek. Avrupa Birliği'nin ortaya koyduğu standartlara denk düşen bir durum olacak. Bizim ayrıca 100 adet elektrikli otobüs alımız var. Bunlarla birlikte yaş ortalaması 5'e düşecek.
Önemli bir iş yapıyor. İzmirlinin parasını doğru kullanıp vatandaşın ulaşım imkanını rahatlatıyorlar. Ne yaparsak yapalım ulaşımda tekerlekli sistemin önemi yüksek.
Kalkınma Bakanlığından 105 milyonluk teşvikte kullanılmış durumda. Bu teşvik için Kalkınma Bakanlığı'na teşekkür ederiz.
120 dakika İzmir'e iyi geldi. İlk binişlerde yüzde 1'lik bir artış yaşanmış. Vatandaş kendisini daha doğru otobüse binmesi konusunda şartlanmış. Üçüncü binişlerde ne olmuş? Silo örneklerinde pirincini alan vatandaş evine gitmiş. Yani vatandaş bunu kullanmış.
İZTAŞIT çok önemli bir hizmet. Büyükşehir yasası ile sınırlar büyüyünce ESHOT'un her yere imkanı götürmek imkansızdı. Bizim duruşumuz İZTAŞIT uygulamasının devam ettirilmesi için ne yapmamız gerekiyorsa onları yapmak ve bu uygulamayı devam ettirmeyi sağlamak. Bizim devletimizden bir talebimiz var. ESHOT'un bugün 600 milyon lira bir desteğe ihtiyacı var. Eğer ÖTV ve KDV'de yük kaldırılırsa aşağı yukarı 135 milyon TL'lik bir tasarruf söz konusu olacak. Bu aslında ciddi bir girdidir. Madem kamu hizmeti buyurun gelin birlikte yapalım" ifadelerini kullandı.
HIZAL: 90 DAKİKAYI EL BİRLİĞİ İLE GERİ GETİRELİM
Konuşmasını gerçekleştiren AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal, 90 dakikanın yeniden geri getirilmesi gerektiğini söyledi. Hızal "Aslında biz bugün ESHOT'u konuşuyor ve tartışıyorsak. Esasında ESHOT nedeniyle yaşana şehirdeki sorunları tartışıyorsak bunun sorunu ülkemizde raylı sistemin yeterli kadar kullanılmaması. Biz ne kadar tartışırsak tartışalım hayatın bir gerçeği var. Lastik tekerlekli araçlarla taşıma yapmaya çalışırsak bizler zarar ederiz. Dünyanın her yerinde bu böyle. ESHOT Genel Müdürlüğü bir ticarethane değil, kamusal bir hizmet veriyor. ESHOT'un tek gelirinin biniş ücreti olduğunu da biliyoruz. Bir an önceki gün İZSU'yu konuşurken de bunu söyledik. ESHOT'un bu yıldan farklı olarak farklı bir yanı da var. Bu yıl ciddi bir reklam geliri de oldu. Asıl mesele burada neden ESHOT'un zarar ettiği meselesi değil. Biz zararını tartışırken, doğru yatırımlarla bu zararın en azından bir miktar daha aşağıya indirilmesini önerdik. Önceki yıllar dedik ki araç yaş ortalaması yüksek. Yaş ortalamasının yüksek olması demek, yedek parça, yakıt ve bakım masrafının yüksek olması demek. Bugün geldiğimiz noktada ESHOT doğru bir yatırım ile yeni araç alım sözleşmeleri yaptı. Araç yaş ortalaması inmiyor ancak en azından sabit duruyor. Yeni alınacak araçlarla da bu yaş düşecek. Bu da İzmirlilerin lehine olacak. Bizde bunun için ESHOT'a teşekkür edeceğiz. Yeni araçlar alındı, bir takım zararların aşağıya ekilmesi öngörüldü ve doğru yapıldı. Bu yıl ESHOT'a planlanan yardım 600 milyon. ESHOT'a İzmir Büyükşehri Belediyesi tarafından yapılması öngörülen yardım hep planlanın üstüne çıkmıştır. Bu yılda 700 milyonu bulabileceğini düşünüyoruz. Buna rağmen bir bütçe açığı var mı var. ESHOT zarar ediyor mu ediyor. Asıl sorun bunu vatandaştan çıkarma ihtiyacı duyması. 90 dakika meselesi son dönemlerde en çok konuşulan durum. İzmirli hemşehrilerimizn tabiri ile söylüyorum '90 dakikama dokunma' . İzmir'de bir ulaşım sistemi var mı var. İzmir'de bir noktadan başka bir yere gidebilmesi için vatandaşlarımızın ikinci binişi yapması neredeyse zorunlu. Bunu vatandaşlar yaparken keyfi için yapmıyor, işi olduğu için çıkıyor. Biz şunu söylüyoruz, biz ESHOT'un kar etmesini istemiyoruz, doğru yatırımlarla zararının aşağı çekilmesini istiyoruz. Gerekiyorsa 600 değil de 700 milyon yapalım ancak 90 dakikayı geri getirelim. Vatandaş sizden 90 dakikanın eski haliyle ücretsiz olarak devam etmesini bekliyor. Bir takım biniş ile ilgili istatistik bilgiler verdi. Hiçbir vatandaş keyif için başka otobüse binmez. Siz bunu '50 kuruşçuk zam' olarak değerlendirirseniz, bu 50 kuruş arka sıradakiler için çok büyük rakamlar olabiliyor. Biz burada İzmirliler için mücadele verdiğimizi düşünüyorsak gelin hep birlikte bu uygulamayı yeniden hayata geçirelim. Dünyada hiç kimsenin ön görmediği bir pandemi salgını var. Bundan dolayı bir takım sorunlar ve sıkıntılar yaşandı. İzmir Büyükşehir Belediyesi içinde belki de en çok mağdur olan kurumdur ESHOT. Ancak iddia şu ki, bu yoğunluk azalmasına rağmen araç ve sefer saatleri indirilmedi. Ancak şu an görüyoruz ki ESHOT araçlarında kalabalık var. Burada bir gider düşürülmesine gidildiğini görüyoruz. İzmirli vatandaş dün çektiği fotoğrafta 'ESHOT'ta koronaya bile yer yok' demiş. Bunu çözmeliyiz arkadaşlar. 600 milyon değil 700 milyon yardım yapalım, 90 dakikayı geri getirelim ancak bunu çözelim. Otobüslere binen vatandaşlarımızın sağlığından hepimiz sorumluyuz" diye konuştu.
ŞAHİN: ZAMLAR ERTELENEBİLİR
Hızal'ın ardından söz alan Milliyetçi Hareket Partisi Grup Başkanvekili Selahattin Şahin, zamların ötelenmesi gerektiğini söyledi. Şahin, "Bir önceki gün İZSU'nun bütçesi görüşülmüştü. Yine suya zam yapıldı, umarım ESHOT'a da zam yapılmaz bu programdan sonra. ESHOT İzmir'de ulaşımı sağlamak için çalışan bir kurum. ESHOT sürekli zarar ediyor. ESHOT'un zararını nasıl azaltabiliriz diye kurulan biz İZTAŞIT vardı ancak korona nedeniyle onlarda zararda. İnsanlarımız pandemi nedeniyle zor durumda. Bunun için yapılan zamlar bir dönem ertelenebilir diye düşünüyoruz. ESHOT çalışanları ve bürokratları gayret sarf ediyorlar ve insanlarımızı düşünmek zorundayız. Hep deniyor ya 'arka sıradakiler', onları düşünmek önemli. Büyükşehir'imiz de onları düşünerek zamları erteleyebilir" dedi.
SEVİNÇ: TEKERLEKLİ ULAŞIM KAÇINILMAZDIR
Bütçe görüşmelerinde söz alan İYİ Parti Grup Başkanvekili Kemal Sevinç ise İzmir'in coğrafi şartlarından kaynaklı olarak tekerlekli ulaşımın kaçınılmaz olduğunu söyledi. Sevinç "Toplu sistemde İzmir'de raylı sistem, deniz sistemi ve tekerlekli sistemler var. Raylı sistemler konusunda çalışmalarımız devam ediyor. İzmir'de körfez etrafında dağlarımızda bulunan mahallelerimiz var. Bundan dolayı da oralara ulaşım için lastikli taşıtların kullanılması kaçınılmazdır. Dünyanın bütün ülkelerinde devletler taşımacılığa destek sağlar. Bu anlamda biz belediye olarak doğru bir uygulama yapmaktayız her yıl. Vatandaşımıza sahip çıkarak ulaşımın daha konforlu bir hale gitmesi için çalışmaktayız" ifadelerini kullandı.
ÇALIŞKAN: SİYASİ İRADEYİ GÖSTERDİĞİ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM
AK Parti Meclis Üyesi Erhan Çalışkan ise otobüs alımlarından dolayı Başkan Tunç Soyer'e teşekkürlerini iletti. Çalışkan "ESHOT ile ilgili mevcut personel yapısından kaynaklı olarak verimsiz uygulamaların düzeltilmesi konusunda bir uyarıda bulunmuştuk. Otobüslerin tamamını elektrikli otobüse dönüştürülmesi halinde çok ciddi bir yakın tasarrufu yapacağımızı söylemiştik. Bir belediyenin başarısı bürokratlarını yeteneklerinin, bilgi birikimini ile yasal şekilde değişim alt yapısını hazırlanması ile öne çıkar. Ben ilk öneriyi yaptığımda otobüslerin yenilenmesi mümkün değil diye tepki gösterilmişti. O günden bugüne bu işin yapılabilirliği ve olabilirliğini ortaya koyulduğu için ben çok mutluyum. Başkanın bu siyasi iradeyi göstermiş olmasından dolayı teşekkür ediyorum" dedi.
ŞİMŞEK: ARTI BİR MADDİ AVANTAJ BEKLENEMEZ
Söz alan Milliyetçi Hareket Partisi Meclis Üyesi Hakan Şimşek, "Dünyanı hiçbir yerinde kamunun üstlendiği toplu taşım hizmetinden artı bir maddi bir avantaj beklenemez. Dolayısıyla bizimde İzmir olarak yapmaya çalıştığımız hizmetle ilgili neden ek finans sağlıyoruz diye bir eleştiride bulunmam mümkün değil. Gerekiyorsa daha fazla finans sağlamamız gerektiğini konuşmalıyız. 8 aydır ülkemizde malum salgından dolayı son derece özveri ile çalışan bir kesim var ki, onlara teşekkürden ziyade bir borcumuz var" dedi.
DİRİM: HÜKÜMET DESTEK VERMELİ
Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Üyesi Raşit Dirim ise raylı sistem için hükümetin katkı vermesi gerektiğini söyledi. Dirim, "Konuşmaları dinlediğimde İzmir'de ulaşımın tüm partiler tarafından bir kent hakkı olarak görülmesi beni mutlu etti. Yapılan konuşmalara esasen ESHOT'un hedeflerinden bir tanesi İzmir'i ulaşım kalitesi yüksek, herkes için erişilebilir bir kente dönüştürmek. Raylı sisteme yönelmemiz lazım. Bütün dünyada modern kentler raylı sistem ile ulaşım sağlıyor. Ancak bunlar yüksek maliyetli işler ve hükümetin de bunlara katkı vermesi gerekiyor. İzmir'de yaşayan biri olarak ESHOT'u başarılı görüyorum." ifadelerini kullandı.
KÖKKILINÇ: DESTEKLENİRSE BÜYÜK KATKI SAĞLANMIŞ OLACAK
CHP Grup Sözcüsü Nilay Kökkılınç, AK Parti grubuna destek çağrısında bulundu. Kökkılınç, "Tüm meclis üyelerimiz ESHOT performans tasarısı olarak her noktadan yaklaşımda bulundular. İZTAŞIT bu dönem oldukça fazla önemsediğimiz bir kooperatif modeli. Ancak ne yazık ki pandemi dolayısıyla her yer gibi burası da etkilendi. Ücretsiz ve indirimli ulaşımdan yararlanan vatandaşlarımız var. Onlara ESHOT olarak verdiğimiz katkı neredeyse 1 milyar lira. Büyükşehir'in ESHOT'a yaklaşım 600 bin liralık süspansiyonlardan bahsediyoruz. Bu kesime devletten bir ödeme yapılsa, Büyükşehir'den bu süspansiyona ihtiyaç kalmayacak. Cumhuriyet Halk Partisi tarafından araçların kullandığı yakıtlardaki ÖTV ve KDV'nin kaldırılması için teklifte bulundu. AK Parti olarak bunu desteklerseniz büyük bir katkı sağlanmış olacak. Diğer kentlerden bilet fiyatları örneği verilirse birçok ilden daha ucuza vatandaşlarımız ulaşımdan yararlanabilmekte" dedi.
HIZAL: VERMEMİZ GEREKEN KATKIYI VERECEĞİZ
Yeniden söz alan AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal, "Gönül isterdi ki öncesinde bu konuda bilginin verilmesi. O diyalog kapını açık oluğunu düşünüyüm. Elbette ki AK Parti olarak burada vermemiz gereken tüm katkıyı vereceğiz. İndirimli binişler sadece İzmir'de değil tüm Türkiye'de uygulanan bir durum. İzmirliler dayanışmanın örneğini en iyi şekilde göstersin. Bizde diyoruz ki İzmir Büyükşehir Belediyesi de bu dayanışmayı göstersin ve 90 dakikayı geri getirsin" diye konuştu.
SOYER: AMACIMIZ RAYLI SİSTEME GEÇMEK
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, otobüs alımlarında gerçekleştirilen büyük gelir elde edildiğini açıkladı. Soyer, "Raylı sistemler konusunda İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin çok büyük bir sınavı oldu. Pandemi ve krize rağmen Narlıdere Metrosu dışarıdan alınan 125 milyonluk kredi ile aksamadan çalışmalar devam etti. Buca Metrosu ile ilgili şu an itibari ile oluşturduğumuz konsorsiyum ile ilgili büyük bir aksaklık çıkmazsa Ocak ayında uluslararası ihaleyi gerçekleştirme seviyesine geleceğiz. Bizim asıl amacımız lastik tekerlerden kurtulmak ve raylı sistemi geçmek. Bizim seçim dönemi öncesi ve sonrası vaat ettiğimiz otobüs alımını görev sürecimiz bitmeden 2.5 yılda gerçekleştirmiş olacağız. Burada çok başarılı bir performans çıkardı genel müdür arkadaşlarımız. Burada taksitle alımımız 570 milyon TL. Eğer bunu Devlet Malzeme Ofisinden peşin alınsaydı şu an 800 milyon TL'di" dedi.